Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Ένα άνευ προηγουμένου πάρτι διαρκείας έχει οργανωθεί στις ευρωπαϊκές αγορές κρατικών ομολόγων τον τελευταίο καιρό με το κόστος δανεισμού σε άκρως χαμηλά επίπεδα, ακόμη και στις χώρες που άλλοτε θεωρούνταν «αδύναμοι κρίκοι», μεταξύ των οποίων Ελλάδα και Ιταλία.
Αποδόσεις και spreads κατέρριψαν αλλεπάλληλα ιστορικά χαμηλά στις προηγούμενες συνεδριάσεις, σε μία ένδειξη ότι οι επενδυτές βλέπουν λιγότερους κινδύνους. Η απόδοση στην ελληνική και ιταλική 10ετία βρίσκεται αυτή τη στιγμή κάτω από το 1%, ενώ σε Ισπανία και Πορτογαλία πλησιάζουν το σημείο μηδέν, τη στιγμή που στον «πυρήνα» οι αποδόσεις βρίσκονται κατά το μεγαλύτερο μέρος τους σε αρνητικό έδαφος.
Στις άκρως ευνοϊκές συνθήκες, ήρθε να προστεθεί και η χθεσινή έκδοση των «κοινωνικών» ομολόγων της Ε.Ε. που θα χρηματοδοτήσουν το πρόγραμμα κατά της ανεργίας SURE και τα οποία προσείλκυσαν ζήτηση ρεκόρ από πλευράς επενδυτών.
Επιδόσεις που δεν έχουν προηγούμενο και που μάλιστα ωθούν τις ευρωπαϊκές εκδόσεις χρέους για φέτος στο δυσθεώρητο επίπεδο του 1,5 τρισ. δολαρίων, ξεπερνώντας με άνεση το περσινό ρεκόρ, καθώς οι κυβερνήσεις σπεύδουν να χρηματοδοτήσουν τα μέτρα στήριξης των οικονομιών τους με εκδόσεις νέου χρέους. Και το έτος δεν έχει ακόμη τελειώσει.
Όλο αυτό το σκηνικό σημαίνει ότι καθόμαστε πάνω σε ένα τεράστιο χρέος που κανένας δεν γνωρίζει μέχρι στιγμής με ποιο τρόπο θα καλυφθεί, πέραν του γεγονότος ότι «παίζεται» και αρκετή κερδοσκοπία καθώς οι επενδυτές κυνηγούν τις λιγοστές πάνω από το μηδέν αποδόσεις.
Όταν τον Μάρτιο οι αποδόσεις αυτές είχαν επιστρέψει σε τροχιά ανόδου, εν μέσω ανησυχιών ότι οι χώρες δεν θα καταφέρουν να απαντήσουν συλλογικά στην πανδημία του κορονοϊού. Τώρα που βρισκόμαστε στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, οικονομολόγοι προειδοποιούν συνεχώς ότι η ύφεση θα είναι διπλή, δηλ. θα επιστρέψει στο τέταρτο τρίμηνο. Απλά, πίσω απ’ όλη αυτή την ευφορία υπάρχει η σταθερά της ΕΚΤ που εγγυάται τη διατήρηση του κόστους δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα αγοράζοντας συνεχώς χρέος.
Ένα λεκτικό λάθος έκανε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, όταν είπε ότι δεν είναι αρμοδιότητα της κεντρικής τράπεζας να κρατά χαμηλά τις αποδόσεις και το κόστος δανεισμού έκανε άλμα, για να διορθώσει τη δήλωσή της και να επαναφέρει την ηρεμία στην αγορά. Άρα λοιπόν καθόμαστε σε μία άνευ προηγουμένου «ωρολογιακή βόμβα» νέου χρέους.
Το μοναδικό θετικό σημείο ότι η χθεσινή έκδοση των «κοινωνικών» ομολόγων ανοίγει την πόρτα προς την αμοιβαιοποίηση του κοινοτικού χρέους, μία ιδέα στην οποία ακόμη κάποιοι αντιστέκονται. Πριν από λίγο καιρό ήταν «κόκκινο πανί». Σήμερα, διαφαίνονται πιθανότητες ότι θα μπορούσε με κάποιο τρόπο και να εξεταστεί.
