Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Η Fed αύξησε τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης, όπως αναμενόταν, αποφεύγοντας μια αύξηση 100 μονάδων που είχε φανεί τις τελευταίες ημέρες ως μία από τις πιθανότητες.
Ο πρόεδρος Τζερόμ Πάουελ επανέλαβε τη δέσμευσή του για μείωση του πληθωρισμού στο 2% και προειδοποίησε ότι η Fed δεν θα κάνει το λάθος να μειώσει τα επιτόκια πολύ σύντομα.
Τα μέλη ης Fed αναμένουν ότι τα επιτόκια το 2023 θα κυμαίνονται μεταξύ 4,5% και 4,75%. Μόλις πριν από τρεις μήνες, τον Ιούνιο, αναμενόταν ότι το επόμενο έτος τα επιτόκια θα σταματήσουν στο 3,75%. Οι εκτιμήσεις για την ανεργία για το 2023 αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω από 3,9% σε 4,4%.Αυτή τη στιγμή, η αναχαίτιση της αύξησης των τιμών θεωρείται σημαντικότερος στόχος από τον κίνδυνο οικονομικής επιβράδυνσης.
Η Fed έχει όμως «υλικό» για να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια: έχει να αντιμετωπίσει μια αγορά εργασίας που είναι ακόμα υγιής και μια ενεργειακή κρίση στην Αμερική που είναι κλάσμα της ευρωπαϊκής. Με απλά λόγια: Η αμερικανική οικονομία έχει χώρο και χρόνο για να συνεχίσει την πορεία της προς την ανάπτυξη.
Αλλά στην Ευρώπη καθημερινά ακούμε ιστορίες για εταιρείες που κλείνουν, για να ανοίξουν στην άλλη ακτή του Ατλαντικού.
Αυτή είναι μια μεγάλη «πρόκληση» για την Ευρώπη, η οποία, από την άλλη, δεν έχει ούτε οικονομικά περιθώρια, αλλά ούτε χρονικά.
Η υποχώρηση του ευρώ, που συνεχίστηκε χθες, δεν οδήγησε σε βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου όπως θα περίμενε κανείς στη Γηραιά Ήπειρο. Το ευρώ καταρρέει αλλά οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν αυξάνουν τις εξαγωγές τους περισσότερο από τις εισαγωγές τους. Είναι η απόδειξη ότι το ευρωπαϊκό μοντέλο που γνωρίζουμε τα τελευταία 20-30 χρόνια έχει πληγεί στο βωμό των κυρώσεων και της έκρηξης του ενεργειακού κόστους. Και οι υπουργοί Εξωτερικών των 27 συζήτησαν και όγδοο πακέτο κυρώσεων, στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ.
Η Ευρώπη δεν έχει χώρο ούτε χρόνο γιατί η ύφεση στη Γηραιά Ήπειρο είναι εδώ και τώρα. Με τις επιχειρήσεις να κλείνουν χωρίς καν να το συζητούν.
Το χρηματοοικονομικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσονται αυτά τα φαινόμενα στην ΕΕ ακολουθεί ως υπνοβάτης τον ρυθμό που υπαγορεύει η Fed που εκδίδει το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, δηλαδή το δολάριο.
Προκειμένου να υπερασπιστεί το ευρώ και να αποφύγει ακόμη μεγαλύτερο πληθωρισμό με την υπερβολική αποδυνάμωση του κοινού νομίσματος, η ΕΚΤ πιθανότατα θα αυξήσει κι άλλο τα επιτόκια. Αλλά όλοι ανεξαιρέτως γνωρίζουν τι θα σημαίνει αυτό για την Ευρώπη με τα άλυτα προβλήματά της.Η Ευρώπη βρίσκεται πραγματικά στη μέγγενη: ανάμεσα στην ενεργειακή κρίση, στις εσωτερικές διαφωνίες και τις ανεπίλυτες αντιφάσεις του ευρώ, της ύφεσης και μιας χρηματοπιστωτικής καταιγίδας που επικρατεί με τις περιοριστικές πολιτικές της Fed.
Και οι κίνδυνοι πολλαπλασιάζονται. Μαζί με τους οικονομικούς και οι κοινωνικοί και πολιτικοί. Οι εκλογές την Κυριακή στην Ιταλία αναμένεται να φέρουν την Ακροδεξιά στην πρώτη θέση. Στη Σουηδία επίσης, η άκρα δεξιά είναι κυρίαρχη στο συντηρητικό στρατόπεδο. Μηνύματα για επικείμενες κοινωνικές συγκρούσεις έρχονται από κάθε γωνιά της ηπείρου. Πόσο καιρό μπορεί η Ευρώπη να ακολουθεί τους συμμάχους της προσποιούμενη ότι δεν καταλαβαίνει τη δική της οικονομική,κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα;
