Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
«Γύρω μας παρακολουθούμε πολλές διενέξεις που αναγκάζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους. Αν δεν βοηθήσουμε τις χώρες στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., θα ξαναζήσουμε ένα δεύτερο 2015».
Επιστροφή στο παρελθόν φοβάται ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών, ενώ ο Ουμπέρτο Έκο από το μακρινό 1990 γινόταν μάντης αλλαγών. Στο ιταλικό εβδομαδιαίο περιοδικό L’ Espresso, σε ένα σημείωμά του με τίτλο: «Όταν η Ευρώπη θα γίνει Αφρο-Ευρώπη», υποστήριζε ότι δεν βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα φαινόμενο μετανάστευσης.
«Μοιάζει με μετανάστευση, πρόκειται όμως για μετακίνηση. Είναι ένα ιστορικό γεγονός με ανυπολόγιστες συνέπειες. Δεν γίνεται με ορδές που απ’ όπου περνάνε με τ’ άλογά τους δεν ξαναφυτρώνει χορτάρι. Γίνεται με μικρές ταπεινές ομάδες που κινούνται διακριτικά. Δεν θα χρειαστεί, όμως, αιώνες ή χιλιετίες, αλλά μόνο δεκαετίες. Κι όπως όλες οι μεγάλες μετακινήσεις, θα έχει ως τελικό αποτέλεσμα μια εθνική αναδιάρθρωση στις χώρες προορισμού. Οι μεγάλες μετακινήσεις, τουλάχιστον κατά την ιστορική περίοδο, δημιουργούσαν φόβους. Αρχικά γίνονται προσπάθειες να αποφευχθούν. Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες χτίζουν οχυρά και στέλνουν τις λεγεώνες τους να υποτάξουν και να δαμάσουν τους παρείσακτους. Στη συνέχεια γίνονται κάποιες συμφωνίες και στους νεοφερμένους επιβάλλεται κάποια πειθαρχία. Αργότερα παραχωρείται ο τίτλος του Ρωμαίου πολίτη σ’ όλους τους υπηκόους της αυτοκρατορίας. Τελικά, πάνω στα ερείπια της Ρώμης, θα οικοδομηθούν τα λεγόμενα βαρβαρικά βασίλεια από τα οποία θα δημιουργηθούν τα σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη… Οι μετακινήσεις δεν σταματούν. Απλούστατα, ετοιμαζόμαστε να ζήσουμε μια νέα εποχή, την εποχή της αφρο-ευρωπαϊκής κουλτούρας». (Eco, U. (1990). Σημειώματα. Μτφ. Θ. Ιωαννίδης. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οργανισμός Θεσσαλονίκης. 174-176.)
Αυτό το «απλούστατα» με μπερδεύει, γιατί ενώ είναι μελλοντολογία με τη νομοτέλεια συνορεύει. Δεν αμφισβητώ τα ιστορικά στοιχεία, αλλά την προβολή τους στην πορεία. Μετρώ την τεκμηριωμένη εικασία, αλλά καθώς πυκνώνουν οι αναφορές στον αιώνα της Ασίας δεν θα μου φαινόταν απίθανη η επιστροφή της θεωρίας της Ευρασίας.
