Του Δημήτρη Λιάτσου *
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη. Το φάντασμα του ρωσικού αγωγού Nordstream2! Κάπως έτσι, για να παραφράσουμε λίγο την κλασική έκφραση του μεγάλου στοχαστή, Καρλ Μαρξ, παρουσίαζαν την κατασκευή του θαλάσσιου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη οι πολέμιοι του! Και να, το «φάντασμα», αποδείχτηκε… ρεαλιστικό!
Την Παρασκευή 10/9/21, στις 8.45 το πρωί, οι συντελεστές του έργου ανακοίνωσαν ότι η κατασκευή και των δυο γραμμών του αγωγού Nordstream2 ,ολοκληρώθηκε! Απομένουν οι τεχνικές δοκιμαστικές εργασίες μεταφοράς και πριν βγει το 2021, μπορεί να ξεκινήσει κανονικά η ροή… Μετά την ανακοίνωση η μετοχή της ΓΚΑΖΠΡΟΜ εκτινάχτηκε κατά 1,36%, πράγμα ενδεικτικό της αποδοχής του αγωγού από την πλειοψηφία των μεγάλων βιομηχανικών συγκροτημάτων της Γερμανίας, Αυστρίας, Ολλανδίας, Γαλλίας που συμμετείχαν στην κοινοπραξία κατασκευής του.
Ο αγωγός έρχεται σε μια χρονική στιγμή που ολόκληρη η Ευρώπη συνταράσσεται από ελλείψεις καυσίμων εν όψει της χειμερινής σαιζόν.
Στα ύψη η τιμή του αερίου!
Στις 6/9/21 η τιμή πώλησης του φυσικού αερίου εκτινάχτηκε στα 659 δολάρια/ 1000 κυβικά. Πριν την ανακοίνωση της ολοκλήρωσης του αγωγού ανέβηκε ακόμα περισσότερο φθάνοντας στα 690 δολάρια!
– Οι ελλείψεις συγκλονίζουν την Ευρώπη, λένε οι αναλυτές ,θέλοντας προφανώς να μετρήσουν τις αντοχές των καταναλωτών με τις προωθούμενες αυξήσεις.
«Η ενεργειακή ασφάλεια στα χέρια του… Πούτιν», αναφωνεί η αγγλική Daily Express. Αν και, διαβάζοντας κανείς προσεκτικά το σχετικό ρεπορτάζ διαπιστώνει ότι η κυβέρνηση της χώρας αυτής σχεδιάζει τη σταδιακή κατάργηση αποθηκών φυσικού αερίου προς όφελος «της καθαρής ατμόσφαιρας»! Ωστόσο, πέρα από κάθε βερμπαλισμό, και στην Αγγλία το φυσικό αέριο παραμένει το βασικό στοιχείο θέρμανσης των κατοικιών και λειτουργίας των βιομηχανιών!
Οι δεξαμενές, πάντως, αδειάζουν και οι αρχές προειδοποιούν τους καταναλωτές ότι εν όψει χειμώνα ενδέχεται να υπάρξουν ελλείψεις και πάντως έρχονται μεγάλες αυξήσεις!
Σε όλη την Ευρώπη στις τεράστιες υπόγειες δεξαμενές, σύμφωνα με μετρήσεις της GAS Infrastructure Europe, έχουν απομείνει αποθέματα κατά 30% λιγότερα από ότι είναι συνήθως κάθε χρόνο αυτή την περίοδο πριν την έναρξη του χειμώνα! Το καυτό καλοκαίρι χρησιμοποιήθηκαν τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου για τη λειτουργία ψυγείων, κλιματιστικών κ.α.
Αιτία των ελλείψεων η ΓΚΑΖΠΡΟΜ;
Οι πολέμιοι της κατασκευής του αγωγού North Stream-2, ρίχνουν ακόμα τουφεκιές, προφανώς «για την τιμή των όπλων», διαδίδοντας ότι η απότομη εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου είναι απόρροια της πολιτικής της ΓΚΑΖΠΡΟΜ. Τι συμβαίνει;
Πράγματι, ο ρωσικός κολοσσός που τροφοδοτεί την Ευρώπη τουλάχιστον με το 1/3 των ποσοτήτων που έχει ανάγκη η γηραιά αδηφάγος αγορά, έχει σχέση με τις εξελίξεις. Πως;
Ενώ εκπληρώνει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της έναντι των πελατών της, ταυτόχρονα δείχνει απροθυμία να ικανοποιήσει αιτήσεις για προμήθεια με ποσότητες επιπλέον των συμφωνηθέντων.
Η ΓΚΑΖΠΡΟΜ προτιμά να πουλήσει όσο γίνεται περισσότερο στην ελεύθερη αγορά, Spot market, (Cash market), με απώτερο στόχο να πιεστούν και να υποχωρήσουν οι πολέμιοι του αγωγού ώστε αυτός να λειτουργήσει σε πλήρη εξέλιξη, εξηγεί ο Ντμίτρι Ματινένκο της Fitch.
Η Πολωνία αλλά και δυνάμεις μέσα στη Γερμανία από το χώρο των Πράσινων, με προσφυγές στο ευρωπαϊκό δικαστήριο πέτυχαν προσωρινά τη λειτουργία του αγωγού μόνο στο 50% των δυνατοτήτων, σύμφωνα με το ενεργειακή ευρωπαϊκή χάρτα! Η Γερμανία, ωστόσο, έχει εναλλακτικές λύσεις, όπως π.χ. το δικαίωμα πλήρους χρήσης του αγωγού σε περιόδους ελλείψεων, όπως η τωρινή! Όπου στις υπόγειες δεξαμενές της τα αποθέματα έχουν κατέβει στα 18 δις κυβικά, δηλαδή 10-15 δις λιγότερα από άλλες χρονιές…
Η Ουκρανία ,ουσιαστικά χάνει ένα τεράστιο έσοδο 2-2,5 δις δολάρια το χρόνο που κέρδιζε μέχρι τώρα από το τράνζιτ του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του παλιού σοβιετικού αγωγού. Ο Πούτιν, πάντως υποσχέθηκε στη Μέρκελ ότι ανάλογα με τη ζήτηση, τράνζιτ μέσω Ουκρανίας μπορεί να υπάρχει και μετά το 2024 που λήγει το συμβόλαιο μεταφοράς μέσω Ουκρανίας!
Εν κατακλείδι.
Αν οι δυο διπλοί (δυο+δυο γραμμές) ρωσικοί θαλάσσιοι αγωγοί από τη Βαλτική δουλέψουν σε πλήρη εξέλιξη, μπορούν να μεταφέρουν 110 δις κυβικά φυσικού αερίου το χρόνο. Ποσότητες που μπορούν να καλύψουν τα κενά που δημιουργήθηκαν λόγω κλιματολογικών ακροτήτων. Άλλωστε υπάρχει και η μια από τις δυο γραμμές του αγωγού, (που παλιότερα έφερνε την επωνυμία, South Stream, και τώρα λόγω αλλαγής της εξόδου, αντί της Βουλγαρίας βγαίνει στην Τουρκία, άρα οι γείτονες έσπευσαν να τον αποκαλέσουν, Turkish Stream), που διαπερνά τα Βαλκάνια φθάνοντας μέχρι την Ουγγαρία. Η χώρα αυτή συμφώνησε ήδη να προμηθεύεται 4,5 δις κυβικά το χρόνο για μια 15ετια μέσω του αγωγού αυτού και όχι μέσω Ουκρανίας όπως μέχρι τώρα…
Και η Ελλάδα; Συνεχίζει να προμηθεύεται μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου των αγωγών που η μερίδα του λέοντος έρχεται από τη Ρωσία και προμηθεύεται και υγροποιημένο που φέρνουν αμερικανικά τάνκερ… Μόνο που αυτό είναι αρκετά πιο ακριβό και, όπως έχει αναφερθεί κατ´ επανάληψη αλλά κάποιοι «ντροπαλά» το ξεχνάνε, έχει συνήθως ρωσική προέλευση!
*Διεθνολόγος, διδάκτωρ φιλοσοφίας
