Από την έντυπη έκδοση
Νέοι καιροί, νέα ήθη… Οι κορυφαίες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη έβαλαν στην άκρη κάθε περιορισμό για να σώσουν την οικονομία από τον κορονοϊό, βάζοντας στο τέρμα τον μηχανισμό κοπής νέου χρήματος σε μία νέα νόρμα που πιστεύεται ότι θα κρατήσει για πολύ καιρό μετά το τέλος της πανδημίας.
Κοινός παρονομαστής της Φέντεραλ Ριζέρβ και των κεντρικών τραπεζών σε Ευρωζώνη και Ιαπωνία είναι οι μαζικές αγορές ενεργητικού και οι φθηνές πιστώσεις σε τράπεζες και επιχειρήσεις. Όλες κινούνται γύρω από την αρχή της απορρόφησης χρέους, ιδιωτικού και κρατικού, το οποίο βρίσκεται επί μακρόν σε αυξητική πορεία και κινδυνεύει να εκραγεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία.
Καθώς όμως τώρα καλούνται να σηκώσουν μία αυξανόμενη αναλογία σε κρατικό και ιδιωτικό χρέος, ο συντονισμός δημοσιονομικών και νομισματικών αρχών φαίνεται μάλλον αναπόφευκτος και ίσως να αναδειχθεί στο νέο δόγμα μεταξύ των διαμορφωτών πολιτικής.
Άλλωστε, είναι κάτι που το ζητούσαν επιμόνως κορυφαίοι κεντρικοί τραπεζίτες, μεταξύ των οποίων πρώτα ο Μάριο Ντράγκι και τώρα η νυν πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, αφού το προετοίμασαν επιμελώς μία δεκαετία. Η πανδημία του κορονοϊού κάποια στιγμή θα τελειώσει, όμως η αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των κορυφαίων κεντρικών τραπεζών πιθανόν να έχει πολύ μεγαλύτερη διάρκεια, εγκαινιάζοντας μία νέα εποχή, όπου η νομισματική χρηματοδότηση, δηλαδή η άμεση χρηματοδότηση των κυβερνήσεων από κεντρικές τράπεζες, δεν θα είναι πλέον ταμπού.
Έως τώρα, οι κεντρικές τράπεζες αποκαλούσαν τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης προσωρινά και ισχυρίζονταν ότι η πολιτική τους θα επιστρέψει κάποια στιγμή στην ομαλότητα με θετικά επιτόκια και ισχνούς ισολογισμούς. Τώρα όμως οι κεντρικοί τραπεζίτες συζητούν, άλλοι λιγότερο, άλλοι περισσότερο, την υιοθέτηση μόνιμων QE, που σημαίνει ότι κυβερνήσεις και επιχειρήσεις, των οποίων το χρέος έχει αγοραστεί από τις κεντρικές τράπεζες, θα αγοράζουν αυτό το χρέος στο διηνεκές.
Επειδή όμως αυτό συμπίπτει με την οικονομική άνοδο της Κίνας και με μία άκρως εξασθενημένη Δύση, μήπως προοιωνίζεται ακόμη βαθύτερες αλλαγές στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα; Κάποιοι αναλυτές που κάνουν συγκρίσεις γυρίζοντας 76 χρόνια πίσω, επισημαίνουν ότι η μαζική χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δημιούργησε ένα πείραμα που κατέληξε στη δημιουργία του νομισματικού συστήματος Μπρέτον Γουντς με επίκεντρο το δολάριο.
Η νέα εποχή σήμερα, που συνοδεύεται από τεράστια μετατόπιση κεφαλαίου και διαφαινόμενη αλλαγή κέντρων ισχύος μαζί με μία παγκόσμια κοινωνική ανησυχία, έχει αρχίσει, με απρόβλεπτες εξελίξεις…
