Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Οι διοργανωτές του -ήδη 3ου- Οικονομικού Φόρουμ Δελφών μπορεί να είναι υπερήφανοι: όλες οι αντιπαραθέσεις, όλοι οι καβγάδες για το αύριο της ελληνικής οικονομίας, για τις προοπτικές της (εδώ, «ένα βήμα πίσω»: τα προσωρινά στοιχεία για το ΑΕΠ του 2017 κατά την ΕΛΣΤΑΤ δίνουν αύξηση 1,4%, δηλαδή κάτω κι από τον αναθεωρημένο στόχο του +1,6%, που νωρίτερα ήταν… 2,5%-2,7%), για τις επιλογές μέλλοντος που πρέπει να γίνουν και τις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν (έπειτα από διαπραγμάτευση με τους «εταίρους» αλλά και συνεννόηση σε ανοιχτή γραμμή με το διεθνές σύστημα/τις «αγορές»), όλα αυτά διημείφθησαν στα πάνελ του Φόρουμ. «Καθαρή»/«αυτοδύναμη» έξοδος ή προληπτική πιστοληπτική γραμμή/προληπτικό πρόγραμμα στήριξης; Ελάφρυνση χρέους και μεθόδευσή της (ανεξαρτήτως ονομασίας). Επιτήρηση μετά τη λήξη του τρέχοντος Προγράμματος/Μνημονίου (πάλι όπως κι αν βαφτισθεί).
Ας μη μας κατηγορήσει ο αναγνώστης για ραγιαδισμό/ωφελιμισμό, όμως θα ξεκινήσουμε την προσέγγισή μας από «τους ξένους». Και μάλιστα… εκείνους που μετράνε περισσότερο/ουσιαστικότερα.
Πρώτα, η κ. Nτανιέλ Νουί, πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του SSM, η οποία θα οδηγήσει στο αύριο των συστημικών τραπεζών που ελπίζεται να μην περιλάβει τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση. Ρωτήθηκε -με κάπως ευθύ τρόπο- αν το γύμνασμα των τωρινών stress tests θα έπρεπε να το βλέπουμε με άγχος ή με εμπιστοσύνη. Προτίμησε να δηλώσει ότι, καίτοι βρισκόταν στους Δελφούς, δεν θα ‘θελε να λειτουργήσει ως Πυθία! Όμως… δεν άφησε εντελώς «εκτός» το ενδεχόμενο να προκύψει από τα stress tests ζήτημα όχι όλων, αλλά μερικών μόνον συστημικών μας.
Ύστερα, ο Κλάους Ρέγκλινγκ του ESM (του φορέα δηλαδή που κουβαλάει, μαζί και με τον EFSF, το 60% του συνολικού ελληνικού χρέους…), αφού πρώτα επανέλαβε ότι «το ελληνικό χρέος πρέπει να καταστεί διαχειρίσιμο» (παραπέμποντας σε κάτι σαν ελάφρυνση, όμως επιμένοντας σε μεταρρυθμίσεις) αναφέρθηκε και στο τοτέμ της προληπτικής γραμμής. Πώς; Λέγοντας ότι κάτι τέτοιο «υπάρχει στην εργαλειοθήκη του ESM, αλλά δεν φαίνεται να χρειάζεται».
Ελάτε τώρα να αρχίσουμε να τα προσγειώνουμε στους δικούς μας, δηλαδή στις απόψεις που διατύπωσαν ελληνικές φωνές. «Απέναντι» στην D. Nouy, ο Νίκος Καραμούζης συνέπτυξε εκείνους τους παράγοντες που στηρίζουν την εκδοχή ευνοϊκής έκβασης των stress tests: Και η ελληνική οικονομία περνάει σε φάση ανάπτυξης (βέβαια… σιγά-σιγά, το είπαμε ήδη). Και τα NPLs των συστημικών παραμένουν μεν βαριά, αλλά βρίσκονται σε υποχώρηση (οι πλειστηριασμοί ή μάλλον η απειλή τους φέρνουν στα γκισέ των τραπεζών αρκετούς «κοκκινισμένους» για ρυθμίσεις). Και τα προ-προβλέψεων κέρδη, της τάξεως των 4 δισ. ετησίως (με προοπτική ομαλής συνέχισης στην τρέχουσα 3ετία) δίνουν στις συστημικές τράπεζες συνολικά μια ανάσα – πέρα από τους συμπαθέστατους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας που αυτές διαθέτουν (πλην όμως, εν πολλοίς βασιζόμενους στον αναβαλλόμενο φόρο…).
Και από μια κορύφωση της εξάρτησης από τον ELA, στα 86 δισ. το 2015, έχουμε πλέον βρεθεί κοντά στα 16 δισ. ευρώ. Ούτε ο Ν. Καραμούζης μάσησε φύλλα δάφνης ακούγοντας τα νερά της Κασταλίας, αλλά έναν χρησμό τον έδωσε!
Πάμε όμως γρήγορα-γρήγορα στα περί προληπτικής γραμμής στήριξης, γιατί εδώ από ελληνικής πλευράς έπεσε το βαρύ πυροβολικό. Ο Αλέξης Τσίπρας το πήρε με βάση ότι «δεν [θα] έχουμε την ανάγκη κανενός τρίτου για να σταθούμε στα πόδια μας». Με αυτή τη λογική, άλλες προσεγγίσεις «όπως π.χ. η προσφυγή σε προληπτική γραμμή πίστωσης, σεβαστές μεν – αλλά δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές αφ’ ης στιγμής συνεπάγονται νέες δεσμεύσεις και διαιώνιση της επιτροπείας». Ο Γιάννης Δραγασάκης το ‘φερε αλλιώς: «Δεν χρειάζονται νέες θερμοκοιτίδες». Ακόμη ευθύτερος ο Φρ. Κουτεντάκης, ήδη επικεφαλής στο Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής… Απέναντι, ο Γιάννης Στουρνάρας -αφού έψαλε παιάνα για την «τεράστια πρόοδο» της οικονομίας: δεν σημειώθηκε!- επανέφερε ως σύσταση «να μην αγνοηθεί η προληπτική γραμμή πίστωσης», ώστε να μην υπάρξει επίπτωση στο κόστος δανεισμού των τραπεζών. Πιο έντονα πολιτικά συμπαρατάχθηκε ο Βαγγέλης Βενιζέλος. Πιο παραινετικά ο Κώστας Σημίτης, προβλέποντας αλλιώς «εκ νέου προσφυγή στον ESM».
Πολλοί άλλοι παρενέβησαν. Να επισημάνουμε τον Μιχάλη Σάλλα, ο οποίος δεν ανηφόρησε μέχρι Δελφούς/Αράχοβα/Ιτέα όπου είχαν ακροβολισθεί οι σύνεδροι και συζητητές, αλλά έκανε την παρέμβασή του μέσω ΑΠΕ. Το κυριότερο: «Η ύπαρξη προστασίας μέσω προληπτικής πιστωτικής γραμμής οδηγεί τελικά σε χρήση της». Βαρύ!
Α, ναι, και τον Βαγγέλη Μυτιληναίο -αυτός από Δελφούς- που παρενέβη έμμεσα στη συζήτηση, με την έκκληση να σταματήσει έτσι όπως γίνεται, πρόωρα και διχαστικά, καθώς «η χώρα πρέπει να πάψει να γίνεται πρωτοσέλιδο»…
