Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
O Μανώλης Αναγνωστάκης φοβόταν «τους ανθρώπους που εφτά χρόνια/έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι/και μια ωραία πρωία -/μεσούντος κάποιου Ιουλίου-/βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας/”Δώστε τη χούντα στο λαό”». Πολλοί δεν μίλησαν για ελευθερία και δημοκρατία.
Ο Βασίλης Ραφαηλίδης αναρωτιόταν «πού ήταν όλοι αυτοί οι καλοί άνθρωποι όταν τους είχαμε ανάγκη; Μα, περίμεναν να ξεθυμάνει η χολέρα που λέγεται χούντα για να βγουν από το καβούκι, αυτοί οι καλοί νοικοκυραίοι» και έγραφε χωρίς περιστροφές για «το μεγάλο συλλογικό άλλοθι για την ηθική ανεπάρκεια ενός ολόκληρου λαού». Πολλοί δεν μίλησαν, αλλά μάλλον δεν ήταν εξαίρεση στην Ιστορία. Οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι ανέχθηκαν τέτοια καθεστώτα για δεκαετίες. Καθεστώτα, που κατέρρευσαν υπό το βάρος των αδιεξόδων που τα ίδια δημιούργησαν. Καθεστώτα που έπεσαν, γιατί σάπισαν.
Πολλοί δεν μίλησαν για την ανωμαλία. Από «απέραντη δειλία», από τον φόβο φυλακής ή εξορίας, από… από…
Σήμερα, όλοι μιλούν για δημοκρατία, μα λίγοι είναι αυτοί που αναρωτιούνται αν επιστρέφουμε σε εποχές φεουδαρχίας. Ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης, οικονομολόγος Μουχάμαντ Γιουνούς δεν κατανοεί την ανυπομονησία να επιστρέψουμε στην εποχή προ πανδημίας, σε «έναν κόσμο όπου περίπου το 1% του πληθυσμού κατέχει το 99% του πλούτου». «Γιατί θέλετε να επιστρέψετε σε εκείνο τον κόσμο», όπου η δημοκρατία αλλοιώνεται από την οικονομική κυριαρχία;
Ο Μάρτιν Γουλφ στους Financial Times, τους συστημικούς, επικαλείται έρευνα, που «επιβεβαιώνει πως οι απόψεις του ανώτατου δεκατημόριου του πληθυσμού είναι αυτό που σε μεγάλο βαθμό καθορίζει την πολιτική (σ.σ.: στις ΗΠΑ)».
Ο Σερβοαμερικανός οικονομολόγος Μπράνκο Μιλάνοβιτς διακρίνει ήδη πρώτες εκφάνσεις «πλουτοκρατίας», που θυμίζει φεουδαρχία, διότι ο πλούτος και η φτώχεια, τρόπον τινά, κληροδοτούνται στις επόμενες γενιές. Θεωρητικά όλοι έχουν τη δυνατότητα ανέλιξης. Στην πράξη, όμως, πρόκειται για μια κλειστή κοινωνία.
Στενή χωροταξία, μα δεν διακρίνω έστω έναν υπαινιγμό ευελιξίας, μια ανησυχία για τη στρέβλωση της δημοκρατίας.
