Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Πόσο χρέος μπορεί να αντέξει μία οικονομία; Μήπως η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε έναν «φαύλο κύκλο» χρέους; Το πόσο απαγκιστρωμένη στο χρέος βρίσκεται σήμερα η παγκόσμια οικονομία φαίνεται απλούστατα από το γεγονός ότι ως λύση επιλέγει περισσότερο χρέος. Και πάει λέγοντας… Το φθηνό χρήμα που κυκλοφορεί εδώ και μία δεκαετία έχει αφήσει στον κόσμο μία «κληρονομιά» από ένα χρέος ρεκόρ 250 τρισ. δολαρίων, χρέος κρατικό, εταιρικό και νοικοκυριών. Είναι τρεις φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ και επιβαρύνει με 32.500 δολάρια κάθε άνθρωπο που ζει πάνω στον πλανήτη. Στο σημείο αυτό έχουν οδηγήσει οι σκόπιμες προσπάθειες κυβερνήσεων να χρησιμοποιήσουν τον δανεισμό ως κινητήριο μοχλό τόνωσης της παγκόσμιας οικονομίας μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Τα άκρως χαμηλά επιτόκια καθιστούν από τη μία πλευρά το χρέος διαχειρίσιμο, ενώ από την άλλη το βοηθούν να αυξάνεται με αμείωτο ρυθμό. Τώρα που οι διαμορφωτές πολιτικής προσπαθούν να ανακόψουν την οικονομική επιβράδυνση, τη μεγαλύτερη των τελευταίων 10 ετών, οι επιλογές που προτάσσουν για να στηρίξουν τις οικονομίες τους έχουν έναν κοινό παρονομαστή: ακόμη μεγαλύτερο χρέος. Καθώς το «οπλοστάσιο» των κεντρικών τραπεζών εξαντλείται, οι «θιασώτες» της περισσότερης δημοσιονομικής πολιτικής προτείνουν αύξηση των δαπανών και διατείνονται ότι είναι μία πολύ καλή στιγμή για δανεισμό με σκοπό προγράμματα που θα προσφέρουν οικονομικά οφέλη. Με δεδομένο τα χαμηλά επιτόκια και την αυξανόμενη ζήτηση των αγορών για ασφαλές ενεργητικό μέσα στο σημερινό αβέβαιο περιβάλλον των εμπορικών πολέμων, του Brexit και της οικονομικής επιβράδυνσης, οι κορυφαίες ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη αναλαμβάνουν με ευκολία περισσότερο χρέος. Και δεν είναι μόνο οι κυβερνήσεις πρόθυμες.
Οι επιχειρήσεις έχουν εκδώσει φέτος χρέος ρεκόρ 2,43 τρισ. δολαρίων, καθώς οι επενδυτές δείχνουν προτίμηση στα ομόλογα διψασμένοι για αποδόσεις. Όμως, αυτό έχει και τις συνέπειές του. Μόνο οι αμερικανικές επιχειρήσεις αντιπροσώπευσαν περίπου το 70% των φετινών στάσεων πληρωμής χρέους, ενώ στην Κίνα οι εταιρείες που θα οδηγηθούν σε πτώχευση προβλέπεται να αγγίξουν ιστορικό υψηλό το επόμενο έτος. Οι λεγόμενες εταιρείες «ζόμπι» -που δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους τους από τα λειτουργικά κέρδη για παρατεταμένη περίοδο- έχουν αυξηθεί στο 6% των εισηγμένων μετοχών, εκτός χρηματοπιστωτικού κλάδου, στον ανεπτυγμένο κόσμο, δηλ. σε υψηλό 10ετίας, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (ΒIS). Όσο για τα νοικοκυριά, Αυστραλία και Ν. Κορέα έχουν από τα πιο υπερχρεωμένα, ενώ η Αργεντινή κινδυνεύει με νέα στάση πληρωμών χρέους. Η νέα «φούσκα» ετοιμάζεται να εκραγεί. Ήδη αναλυτές φωνάζουν ότι περπατάμε σε έδαφος «φούσκας», απλά δεν ξέρουμε πότε και πώς αυτή η θα εκραγεί. Εμμένουμε όμως στις ίδιες πολιτικές…
