Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Ήταν την περασμένη βδομάδα που, στην αίθουσα της Γερουσίας στη Βουλή και με μεγάλη επισημότητα (Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πρωθυπουργός, ηγεσίες των κομμάτων, εκπρόσωποι του κατά συνθήκην πνευματικού κόσμου κοκ), ξεκίνησε η διαδρομή εκείνου του εδώ και καιρό πολυσυζητημένου και σχεδιαζόμενου εορτασμού των 200 χρόνων ελευθερίας της σύγχρονης Ελλάδας, δηλαδή τιμής στην Επανάσταση του 1821.
Τόσον η εκδήλωση αυτή, η Επιτροπή «Ελλάδα 2021» με -όντως σημαντικές και διόλου «μονόχρωμες»- προσωπικότητες που κλήθηκαν και δέχθηκαν να συμπορευθούν σ’ αυτήν την προσπάθεια, με κεντρική ευθύνη της Γιάννας Αγγελοπούλου, όσο και η τριγύρω συζήτηση εκφεύγουν του πλαισίου αυτής της στήλης. Υπάρχουν όμως δύο σημεία που θα κρατήσουμε για τη σάρωση της συγκυρίας που επιχειρούμε. Το πρώτο είναι η διαπίστωση ότι, υπό το προσεκτικό βλέμμα των γενεών που προηγήθηκαν στην αίθουσα της Γερουσίας -όπου παραδοσιακά γίνονται τις τελευταίες δεκαετίες πιο κλειστές διαδικασίες συζήτησης και (ας πούμε…) αναστοχασμού-, Κυριάκος Μητσοτάκης και Γιάννα Αγγελοπούλου, παίρνοντας διαδοχικά τον λόγο, συνέκλιναν στο ότι οι εορτασμοί και όλη η σχετική συζήτηση και δραστηριοποίηση πρέπει/θα ‘πρεπε (α) να φέρουν κοντά όλους, «χωρίς διαχωρισμούς και κατατάξεις», (β) να στρέψουν τη ματιά και τη συζήτηση στο μέλλον, (γ) να κρατήσουν τη συζήτηση ανοιχτή στον έξω κόσμο. Και όλα αυτά, με την αποδοχή/συνειδητοποίηση ότι αυτή η συνάντηση με την Ιστορία είναι κάτι που μας υπερβαίνει – όλους μας. Να τα δούμε να λειτουργούν, τώρα, τα συμφωνημένα.
Το δεύτερο σημείο, όμως, έχει διαφορετικό ενδιαφέρον. Κλείνοντας τον λόγο της η Γιάννα Αγγελοπούλου δανείστηκε έναν στίχο (του Νικηφόρου Βρεττάκου): «οι ορίζοντες χτυπούν τις πόρτες μας». Προερχόμενος μάλιστα από ποίημα «Προσκλητήριο», ο στίχος ανοίγει μιαν ολόκληρη βεντάλια σκέψεων – από το τι μήνυμα φέρουν/τι περιεχόμενο έχουν οι ορίζοντες, το 2019-2021, μέχρι το τι πραγματικά ακούμε από το χτύπημα αυτό στις πόρτες μας.
Κι έτσι προσγειωνόμαστε στην ύλη αυτής της στήλης. Ας πούμε… στο πώς διαμορφώνονται οι προοπτικές για την (τέταρτη) Έκθεση της Ενισχυμένης Μεταμνημονιακής Παρακολούθησής «μας», μετά και την τοποθέτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις προοπτικές ρυθμού ανάπτυξης 2019-20 για την Ελλάδα. Τι εννοούμε: Χρήσιμο προς πολύτιμο ότι η Επιτροπή προλέγει ότι θα δούμε επίτευξη του στόχου πρωτογενών πλεονασμάτων και μετά την τρέχουσα χρονιά (συνεπώς και οι φετινές χορηγήσεις κοινωνικού επιδόματος τέλους του έτους δεν θα φέρουν κραδασμούς, αλλά και οι μειώσεις φορολογίας στον Προϋπολογισμό 2020 θα περάσουν ευκολότερα και η επιστροφή των κερδών από ΑNFAs/SMPs θα δοθεί ευκολότερα ως αναπτυξιακός μποναμάς από το Eurogroup). Όθεν τα χαμόγελα και οι αβρότητες Χρ. Σταϊκούρα προς Πιερ Μοσκοβισί και Βάλντις Ντομπρόβσκις: κανείς πλέον δεν σκέφτεται στην κυβέρνηση να τους χαρακτηρίσει καταγγελτικά «φρουιζελέδες», όπως τις ζωηρές εκείνες ημέρες της Αντιπολίτευσης. Όμως, η πρόβλεψη της Επιτροπής για ρυθμό ανάπτυξης 1,8% για φέτος, με 2,3% για το 2020 και -το πιο σημαντικό!- με 2% για το 2021, εισάγει μια μικρή συγκράτηση της συζήτησης για ρυθμούς (έστω προοπτικά…) 3% και 4% μπροστά μας. Όχι;
Επειδή ο λόγος περί ανάπτυξης -δηλαδή περί μεγέθυνσης/growth, για να είμαστε πιο σοβαροί-, ας επισημάνουμε κάτι που ελάχιστα προσέχθηκε: ανησυχώντας προφανώς για το περιεχόμενο της ανάπτυξης/development, η οποία δεν προκύπτει δε επικλήσεων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέθεσε σε ομάδα εργασίας ή Επιτροπή υπό τον -νομπελίστα, Κύπριο αλλά LSE, με πείρα στα Οικονομικά της εργασίας- Χριστόφορο Πισσαρίδη και με συμπαράσταση του Νίκου Βέττα -ΙΟΒΕ και Οικονομικό Πανεπιστήμιο, τακτικό προσγειωτή της συζήτησης περί στόχων και προβλέψεων- την εκπόνηση ενός αναπτυξιακού προγράμματος για την Ελλάδα. Οι δυο είχαν συνυπάρξει ήδη στο συλλογικό «Πέρα από την Λιτότητα: για μια νέα δυναμική στην Ελληνική Οικονομία», Παν. Εκδόσεις Κρήτης (επιμελητές: Δημ. Βαγιανός, Ν. Βέττας, Κ. Μεγήρ, Χρ. Πισσαρίδης) το πρωτότυπο «Beyond Austerity: Reforming the Greek Economy», The MIT Press, 2017.
Αυτή η μετάβαση από την προσδοκία, την ευχή, την επίκληση ανάπτυξης σε κάτι από σχεδιασμό, είναι -θαρρούμε- μια πρότυπη προσγείωση στη συζήτηση των οριζόντων που χτυπούν τις πόρτες μας.
Στο πιο μίκρο-επίπεδο, ας δούμε και το πώς θα εξελιχθεί η ήδη ασθμαίνουσα (πάλι) διαδικασία για την ανάδειξη μειοδότη για το Καζίνο του Ελληνικού. Όχι, δεν ανοίχτηκαν οι οικονομικές προσφορές: Hard Rock και Mohegan ασκούνται στο όμορφο σπορ των ενστάσεων, ακόμη. Ενώ παραπέρα οι αρχαιολόγοι μας προσφεύγουν στο ΣτΕ κατά της ΠΝΠ και της Υ.Α.Πολεοδόμησης: αναμένεται δικάσιμος, ασφαλιστικά, απόφαση. Οι ορίζοντες, που λέγαμε, κι εδώ.
