Skip to main content

Ο Μπλίνκεν και «ο ιστός της αράχνης» στη Μέση Ανατολή

Israel Defense Forces/Handout via REUTERS

Η Ουάσιγκτον φοβάται ότι αναπόφευκτα η σύγκρουση θα πυροδοτήσει τις περιφερειακές εντάσεις

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν αναμένεται απόψε στο Ισραήλ για τη δυσκολότερη «στάση» στην τέταρτη περιοδεία του στη Μέση Ανατολή, τρεις μήνες από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.

Ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις συναντήσεις του με την ισραηλινή ηγεσία θα επαναλάβει την ανάγκη προστασίας των αμάχων στη Γάζα, προειδοποιώντας ταυτόχρονα ότι δεν πρέπει να επεκταθεί στον Λίβανο.«Η σύγκρουση θα μπορούσε να προκαλέσει γρήγορα μεταστάσεις, προκαλώντας ακόμη περισσότερα δεινά στην περιοχή», είπε ο Μπλίνκεν μετά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών του Κατάρ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, στη Ντόχα.

«Υπάρχει μεγάλη ανησυχία μεταξύ των  κυβερνητικών αξιωματούχων στην Ουάσιγκρον ότι μια κλιμάκωση θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο αιματηρή από τον τελευταίο πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ το 2006», γράφει η Washington Post. «Ο αριθμός των θυμάτων στον Λίβανο θα μπορούσε να είναι μεταξύ 300.000 και 500.000, ενώ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική εκκένωση όλου του βόρειου Ισραήλ», ανέφερε η  αμερικανική εφημερίδα.

Πριν το Ισραήλ, ο Μπλίνκεν θα επισκεφθεί σήμερα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία, καθώς πρέπει να πείσει τους Άραβες εταίρους ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες μιλούν σοβαρά όταν προτρέπουν το Ισραήλ να προστατεύσει τον άμαχο πληθυσμό στη Λωρίδα της Γάζας και να σταματήσει τις φαντασιώσεις -που εκφράζονται όλο και πιο δυνατά- για ένα Μεγάλο Ισραήλ, που θα περιλαμβάνει και τα παλαιστινιακά εδάφη», τονίζουν στη «Ν» αραβικές διπλωματικές πηγές.

Το μεταπολεμικό σχέδιο

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, ωστόσο, θα επικεντρωθεί στο μεταπολεμικό σχέδιο που ανέπτυξε ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ  που αναθέτει έναν ρόλο, έστω και μόνο διοικητικό, στους Παλαιστίνιους στην κυβέρνηση της Λωρίδας. Βεβαίως, απέχουμε ακόμη πολύ από την πλήρη κυριαρχία που προβλέπει η λύση «δύο λαοί, δύο κράτη». Αλλά είναι ένα βήμα που προσφέρει μια εναλλακτική λύση στη θέση του Νετανιάχου: κανένα άνοιγμα στην Παλαιστινιακή Αρχή».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σκληρύνει τελευταία τη στάση τους έναντι του Ισραήλ, κάνοντας λόγο για «ανεύθυνες» δηλώσεις μελών της κυβέρνησης Νετανιάχου. Οι ΗΠΑ επιμένουν σε μια «διοίκηση υπό την ηγεσία των Παλαιστινίων» στη Λωρίδα της Γάζας μετά το τέλος της Χαμάς.

Η Ουάσιγκτον φοβάται ότι αναπόφευκτα «ο ιστός της αράχνης» της σύγκρουσης, θα πυροδοτήσει τις περιφερειακές εντάσεις, χωρίς να αποκλείουν ένα γενικευμένο πόλεμο. «Δεν είναι εύκολο να απεικονιστεί η πολυπλοκότητα των εξελίξεων στη σκακιέρα της Μέσης Ανατολής», τονίζουν οι ίδιες πηγές και μιλούν με ανησυχία για την πολύνεκρη βομβιστική επίθεση του Ισλαμικού Κράτους στην πόλη Κερμάν του Ιράν. « Η σουνιτική τρομοκρατία χτύπησε ξανά και ουδείς γνωρίζει τι άλλο ετοιμάζει», προσθέτουν.

Κόσμος σε αναταραχή

Ο κόσμος βρίσκεται σε αναταραχή και η Μέση Ανατολή δεν αποτελεί εξαίρεση. Μέσα στο χάος, ξεχωρίζουν όμως οι στρατηγικές εκείνων των χωρών που θέλουν να ανέλθουν από περιφερειακές σε παγκόσμιες δυνάμεις. Σήμερα, ειδικότερα οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αυτές που αναλαμβάνουν την αναζήτηση νέων ισορροπιών, και η Ευρώπη δεν φαίνεται να συνειδητοποιεί ότι θα συμβούν πολλά σε βάρος της. «Η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, η Τουρκία και προφανώς οι ΗΠΑ, κινούν τα νήματα στη σκακιέρα για να είναι έτοιμες την αναπόφευκτη στιγμή μιας νέας διαίρεσης που έχει τα χαρακτηριστικά μιας νέας Γιάλτας, μετά τους καταστροφικούς πολέμους», σημειώνουν οι αραβικές διπλωματικές πηγές.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν άλλωστε ότι ο Λευκός Οίκος δεν είδε με καλό μάτι τη δολοφονία του υπαρχηγού της Χαμάς, Αλ Αρούρι στη Βηρυτό. «Για αρκετό καιρό οι κυβερνήσεις του Κατάρ και της Τουρκίας εξηγούσαν στους Αμερικανούς και Ευρωπαίους ομολόγους τους ότι οι πολιτικοί ηγέτες της Χαμάς, που φιλοξενούνται σε αυτές τις χώρες, δεν γνώριζαν τίποτα για τις προετοιμασίες για την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Είναι μια θέση που οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ εξετάζουν με αυξανόμενη προσοχή. Είναι πιθανό ότι ο Μπλίνκεν θα το συζητήσει αυτό απόψε με τους Ισραηλινούς ηγέτες».

Ο Μπλίνκεν σκοπεύει να εντείνει επίσης, μέσω του Κατάρ, την ανταλλαγή καθησυχαστικών μηνυμάτων με το Ιράν . Ο υπουργός Εξωτερικών θέλει να επαληθεύσει εάν είναι δυνατό να περιοριστούν οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ στο βόρειο Ισραήλ και των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα.

Ο ρόλος της Τουρκίας

Δεν είναι επίσης τυχαίο, ότι η περιοδεία Μπλίνκεν στη Μέση Ανατολή, ξεκίνησε από την Τουρκία, μια χώρα-κλειδί του ΝΑΤΟ έναντι της Ρωσίας, που ταυτόχρονα διεκδικεί την ηγεσία του ισλαμικού κόσμου με μια νεο-οθωμανική εξωτερική πολιτική».

Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, ο Μπλίνκεν προσπάθησε να πείσει τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν να «ρίξει τους τόνους» έναντι του Ισραήλ, θέλοντας να αποτρέψει να γίνει «μη αναστρέψιμη», η κρίση στις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ερντογάν έβαλε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεών του με τους Αμερικανούς το θέμα των  μαχητικών αεροσκαφών F-16, την πώληση των οποίων  ανέστειλαν οι Ηνωμένες Πολιτείες μετά την απόφαση της Τουρκίας να αποκτά πυραυλικά συστήματα από τους Ρώσους.

Το πρόβλημα είναι ότι στην περιοχή μεταξύ του Καυκάσου, της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, η Τουρκία περιορίζεται πλέον στο ρόλο του δεύτερου συμμάχου των Αμερικανών. Επιπλέον, η Άγκυρα βλέπει τη διελκυστίνδα με το Ισραήλ ως τον απλούστερο τρόπο για να τεθεί επικεφαλής μιας περιοχής που είναι πιο ασταθής από ποτέ.