Skip to main content

Το οικονομικό πλημμέλημα δεν είναι έγκλημα

Ο μη διαχωρισμός της εγκληματικότητας από την οικονομική και επιχειρηματική πλημμεληματικού τύπου παραβατικότητα απειλεί να πλήξει τα θεμέλια της ιδιωτικής οικονομίας

Του Σταύρου Καφούνη, προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών

Ο ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ Σύλλογος Αθηνών έχει επανειλημμένως ζητήσει από τις εκάστοτε κυβερνήσεις την αυστηρή εφαρμογή του νόμου για την παραβατικότητα, ώστε να μετριαστεί το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει τόσο στο εμπορικό κέντρο όσο και στις περιφερειακές αγορές της Αθήνας. Είδαμε με ικανοποίηση τις νέες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα, που έχουν ως σκοπό την πάταξη της μεσαίας μικροεγκληματικότητας και τη δήλωση του κυρίου υπουργού πως πρέπει να τερματιστεί η λογική ότι επειδή κάποιος κάνει πλημμέλημα δεν πρέπει να πάει φυλακή και έφερε ως παράδειγμα τις κλοπές που γίνονται ξανά και ξανά από τα ίδια άτομα.

ΕΠΕΙΔΗ, όμως, μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά πρέπει να τονίσουμε ότι οι νέες διατάξεις επηρεάζουν -δυστυχώς- και την επιχειρηματική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα επιχειρηματίες, έμποροι και νόμιμοι εκπρόσωποι εταιρειών να κινδυνεύουν πλέον, κατόπιν καταδίκης για οικονομικά αδικήματα πλημμεληματικής φύσεως, με εγκλεισμό σε σωφρονιστικό κατάστημα. Εάν εστιάσει κανείς στο άρθρο 21 του νέου Ποινικού Κώδικα θα διαπιστώσει ότι η αλλαγή μοιάζει να στοχεύει και στην εντατικοποίηση της καταστολής όσων έχουν οφειλές προς το Δημόσιο και να χρησιμεύσει ως «όπλο» του κράτους στην προσπάθεια είσπραξης των προς αυτό οφειλών, παρά προσπάθεια εξορθολογισμού των ποινών και στήριξης των επιχειρήσεων.

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ, βασική αλλαγή που επιφέρει η νέα νομοθεσία είναι η δυνατότητα αναστολής μιας ποινής μόνο εάν αυτή είναι μικρότερη του ενός έτους. Ποινές μεγαλύτερες του ενός έτους -και μέχρι τα δύο έτη- θα εκτίονται πρωτίστως με εναλλακτικούς τρόπους έκτισης, δηλαδή είτε με μετατροπή της ποινής φυλάκισης σε χρηματική ποινή είτε με κοινωφελή εργασία, ενώ για τις ποινές που υπερβαίνουν τα δύο έτη θα υπάρχει μερική, πραγματική έκτιση της ποινής φυλάκισης σε σωφρονιστικό κατάστημα, για τις περιπτώσεις που η ποινή φυλάκισης είναι έως τρία έτη, και έκτιση για τις ποινές που υπερβαίνουν τα τρία έτη. Παράλληλα, οι νόμιμοι εκπρόσωποι εταιρειών που έχουν εκ του νόμου αντικειμενική ευθύνη, σε περίπτωση τέλεσης μιας σειράς αδικημάτων βρίσκονται περισσότερο εκτιθέμενοι σε μια πιθανή διάπραξη σημαντικών αδικημάτων.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ένα εργατικό ατύχημα μπορεί πλέον να οδηγήσει σε εγκλεισμό σε σωφρονιστικό κατάστημα του νόμιμου εκπροσώπου μιας εταιρείας, έστω και εάν αυτός δεν είχε καμία σχέση με την τήρηση ή μη των μέτρων ασφαλείας σε ένα εργοτάξιο.

ΠΕΡΑΣΑΜΕ σχεδόν 15 χρόνια όπου η επιχειρηματική κοινότητα της χώρας ήρθε αντιμέτωπη με μια ανυπέρβλητη οικονομική κρίση, με μια πρωτοφανή υγειονομική βόμβα και η συνέχεια του χρόνου έφερε στο προσκήνιο πολέμους στη γειτονιά μας, με άμεσο αποτέλεσμα σε όλη την Ευρωζώνη την ενεργειακή κρίση, την αύξηση του πληθωρισμού και την ακρίβεια. Μέσα σε αυτό το δυσμενές πλαίσιο, η επιβίωση των επιχειρήσεων επιτεύχθηκε χάρη στην οξυδέρκεια και το εμπορικό δαιμόνιο του Έλληνα, αλλά και τα αποτελεσματικά κυβερνητικά μέτρα στήριξης της επιχειρηματικότητας.

Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, η συσσώρευση οφειλών προς το Δημόσιο και τις τράπεζες έχουν φορτώσει με υπερβολικά χρέη εταιρείες και μόνο με γενναίες ρυθμίσεις μπορούν να κρατηθούν ακόμα όρθιες. Άλλωστε, διάθεση φθηνού χρήματος από τα τραπεζικά ιδρύματα δεν υπάρχει ούτε σαν σκέψη για το εγγύς μέλλον. Είναι, λοιπόν, τουλάχιστον άδικο να δούμε συναδέλφους σε σωφρονιστικό κατάστημα για πλημμελήματα, ενώ ουσιαστικά δεν φέρουν καμία ευθύνη για την οικονομική κατάσταση που ήρθαν, είτε γιατί δεν μπόρεσαν -λόγω συνθηκών να αντεπεξέλθουν στα ανυπέρβλητα εμπόδια και έκλεισαν στο μνημονιακό παρελθόν τις επιχειρήσεις τους, είτε γιατί μπόρεσαν να επιβιώσουν συσσωρεύοντας οφειλές.

ΣΙΓΟΥΡΑ οι κακουργηματικές οικονομικές πράξεις των κατ’ επάγγελμα κακοπληρωτών πρέπει να τιμωρούνται διά φυλάκισης, αλλά είναι εξίσου σίγουρο ότι θα πρέπει να ξανασκεφτεί κανείς τις μελλοντικές επιπτώσεις του άρθρου 21 του νέου Ποινικού Κώδικα, που θα στέλνει μέλη οικογενειακών επιχειρήσεων στη φυλακή και θα γκρεμίσει ό,τι πετύχαμε τα 15 τελευταία χρόνια για την επιβίωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη δυνατότητα δεύτερης ευκαιρίας σε όλους όσοι δεν κατόρθωσαν να επιβιώσουν στις κρίσεις. Συνεπώς, είναι ανάγκη αλλά και υποχρέωσή μας να διαχωρίσουμε την εγκληματικότητα, η οποία όλοι απαιτούμε να καταπολεμηθεί δραστικά μέσω ενός αυστηρότερου Ποινικού Κώδικα, από την οικονομική και επιχειρηματική πλημμεληματικού τύπου παραβατικότητα, καθώς κάτι τέτοιο κινδυνεύει να πλήξει τα θεμέλια της ιδιωτικής οικονομίας και της ανάπτυξης που με τόσο κόπο εδραιώσαμε τα τελευταία χρόνια.