Skip to main content

Η Παγκοσμιοποίηση μέσω των Αιώνων

Του Καθηγητή Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη,

Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών
Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων
Πολυτεχνείο Κρήτης, Audencia Business School, France

Ο Jeffrey David Sachs, είναι Αμερικανός οικονομολόγος, ακαδημαϊκός, αναλυτής δημόσιας πολιτικής και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Γης στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, όπου είναι καθηγητής. Είναι γνωστός ως ένας από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες στον κόσμο για την αειφόρο ανάπτυξη, την οικονομική ανάπτυξη και την καταπολέμηση της φτώχειας.

Μερικά από τα πρόσφατα βιβλία του, (The End of Poverty, 2005), (The Age of Sustainable Development, 2015) και (A New Foreign Policy, 2018).

Δε θα μπορούσε να μην ασχοληθεί και με την κρίση του κορωνοϊού, ειδικά όταν γνωρίζει πολύ καλά τις προβληματικές των πανδημιών κατά τη θητεία του ως συμβούλου του ΠΟΥ, στον αγώνα κατά του VIH μέσα στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Στο παρόν βιβλίο, ο συγγραφέας επανέρχεται στο θέμα της παγκοσμιοποίησης, την οποία θεωρεί παράγοντα προόδου της ανθρωπότητας, αλλά επίσης ότι αντιμετωπίζει σοβαρές απειλές για την εξάπλωση πανδημιών.

Οι χρονικές περιόδοι

Ο Jeffrey Sachs δεν αναφέρεται πολύ στον κόσμο του μετά. Εξερευνά «το πρίν» επιστρέφοντας στις πηγές της παγκοσμιοποίησης. Η ανθρωπότητα ήταν πάντα παγκοσμιοποιημένη, από την πρώτη εμφάνιση των πρώτων ανθρώπινων κοινωνιών αναφέρει ο συγγραφέας ο οποίος διακρίνει επτά «εποχές» (χρονικές περιόδους) μέσα στη διαδικασία αυτή, καθεμιά χαρακτηρίζεται από αναταραχές γεωγραφικές, φυσικές, κλιματικές, τεχνολογικές και θεσμικές.

Παλιολιθική εποχή, από 70000 έως 10000 π.χ.: οι άνθρωποι μετανάστευαν σε μικρές ομάδες, με τα εργαλεία τους και τις γνώσεις του.

Νεολιθική εποχή, από 10000 έως 3000 π.χ.: είναι οι αρχές της γεωργίας και της κτηνοτροφίας.

Εποχή του Ίππου, από 3000 έως 1000 π.χ.: κατά τη διάρκεια της οποίας λαμβάνει χώρα η εξημέρωση του αλόγου που μειώνει τις αποστάσεις και ευνοεί τα μεγάλα ταξίδια.

Κλασική εποχή: από 1000 π.χ. έως 1500 μ.χ., η οποία χαρακτηρίζεται από την ανάδυση της ανταγωνιστικότητας των αυτοκρατοριών.

Εποχή των ωκεανών: από 1500 έως 1800, όπου οι αυτοκρατορίες, για πρώτη φορά, κατάφεραν να διασχίσουν τους ωκεανούς και να εγκαταστήσουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλες τις ηπείρους.

Βιομηχανική εποχή: από 1800 έως 2000, χαρακτηρίζεται από μια θεαματική επιτάχυνση της ανάπτυξης των τεχνολογιών και των επιστημονικών ανακαλύψεων.

Ψηφιακή εποχή: από 2000 έως σήμερα, που χαρακτηρίζει μια νέα εποχή, των big data και της τεχνητής νοημοσύνης.

Συμπερασματικά, για τον Jeffrey Sachs, αυτά τα στάδια της παγκοσμιοποίησης πηγάζουν από την επιθυμία των διαφόρων κοινωνιών να «αλληλοσυνδεθούν» πηγαίνοντας η μια στην άλλη με τα πόδια, με άλογο, με πλοίο, με αεροπλάνο ή μέσω των δικτύων επικοινωνίας. Αυτή η μακρά ιστορία της ανθρωπότητας χαρακτηρίζεται από τρεις μεγάλες αλλαγές ως προς το μέγεθος του πληθυσμού: (1) από 990 εκατ. σε 6,1 δις. άτομα από το 1800 έως το 2000, (2) η αστικοποίηση (το 1500, περίπου το 3,6% του παγκόσμιου πληθυσμού ζούσε σε πόλεις, 55% σήμερα) και (3) η παραγωγή ανά κάτοικο (πολλαπλασιάστηκε με 11 από το 1820 έως το 2000).

Η εκθετική μεγέθυνση αυτών των παραγόντων αλλάζει προφανώς τη φύση των προβλημάτων προς επίλυση για να μπορέσει ο πλανήτης να παραμείνει βιώσιμος. Μια σκέψη στην οποία μας καλεί ο συγγραφέας με τη λαμπρή παρουσίαση και προοπτική του βιβλίου του.