Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
«Κύριοι, ξεμείναμε από χρήματα. Ήρθε η ώρα να σκεφτούμε». Την περιβόητη ρήση του Ουίνστον Τσόρτσιλ ίσως να είχε στο πίσω μέρος του μυαλού του ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, παρουσιάζοντας στους ευρωβουλευτές τη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της Ένωσης.
Η Ε.Ε. δεν έχει ξεμείνει, βέβαια, από κεφάλαια. Της λείπουν όμως το όραμα και η πυξίδα. Και οι Ευρωπαίοι -ηγεσίες και πολίτες- θα πρέπει εδώ και τώρα να σκεφθούν τι θέλουν.
Τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη κινείται χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, στη λογική του βλέποντας και κάνοντας και με την ελπίδα ότι θα αποφύγει τον γκρεμό. Προσκρούει συνεχώς σε εμπόδια, για τα οποία δεν έχει προνοήσει, και αρκείται σε «μπαλώματα», που κρατούν το ευρωπαϊκό όχημα σε πορεία. Αλλά για πόσο ακόμη;
Η χρηματοπιστωτική κρίση, που εξελίχθηκε σε κρίση χρέους και πολύ γρήγορα σε κρίση βαθιά κοινωνική και πολιτική, έριξε φως σε κατασκευαστικά λάθη και ανισορροπίες, σε πλεονάσματα εθνικών εγωισμών και ελλείμματα ενότητας και αλληλεγγύης. Και αυτό το φως ήταν τόσο εκτυφλωτικό, ώστε πάψαμε να βλέπουμε τα όσα κερδίσαμε τα τελευταία εξήντα χρόνια.
Μία τόσο μακρά περίοδος ειρήνης, σταθερότητας και δημοκρατίας δεν είναι μικρό επίτευγμα, ούτε αυτονόητο κεκτημένο, εάν θυμηθεί κανείς το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν της «σκοτεινής ηπείρου».
Για τους επαγγελματίες ευρωσκεπτικιστές τα όποια οφέλη ωχριούν μπροστά στα δεινά που μας έφεραν οι «αρτηριοσκληρωτικοί γραφειοκράτες» και η «Ευρώπη με το ζόρι».
Δεν είναι να απορεί κανείς που το αφήγημα αυτό έχει απήχηση. Τα χρόνια της ευημερίας, φιλοευρωπαϊκές κατά τα άλλα κυβερνήσεις, όχι μόνο δεν εξήγησαν το εγχείρημα της ενοποίησης στους πολίτες, αλλά τους προέβαλλαν κάθε θετικό βήμα ως αποτέλεσμα της δικής τους πολιτικής και κάθε στραβοπάτημα ως συνέπεια των προσταγμάτων των Βρυξελλών.
Το ευρωπαϊκό εγχείρημα ήταν πάντα για τη μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων κάτι απρόσωπο, μακρινό και χωρίς απτά οφέλη. Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να περιμένουμε σήμερα να το δουν οι ψηφοφόροι ως λύση και όχι ως μέρος του προβλήματος;
Ο Γιούνκερ παρουσίασε διάφορα σενάρια για το μέλλον, καθιστώντας σαφές ότι δεν αρκεί να απαντήσουμε πόση Ευρώπη θέλουμε. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι Ευρώπη θέλουμε, ποιος θα είναι ο προορισμός.
Γιατί, όπως είχε πει και ο Βρετανός διπλωμάτης Ρόμπερτ Κούπερ, «δεν έχει νόημα να έχεις Ρολς Ρόις εάν δεν ξέρεις πού πηγαίνεις ή σκοπεύεις να τη ρίξεις στον γκρεμό».
