Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Το δίλημμα, όπως αποτυπώνεται με τεχνοκρατικούς όρους, τίθεται ως εξής: «προληπτική γραμμή στήριξης ή cash buffer». Υπέρ της πρώτης επιλογής τάσσεται ανοικτά ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας. Και υπέρ της δεύτερης, σύσσωμο το Υπουργικό Συμβούλιο με επικεφαλής τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Για τον μέσο πολίτη, το πιο πιθανό είναι ότι η διαφορά δεν γίνεται αντιληπτή.
Θα ήταν σαφώς προτιμότερο το ερώτημα να τεθεί στους πολίτες στην πραγματική του διάσταση και επί αυτού να γίνει συζήτηση – ενημέρωση της κοινής γνώμης και ανταλλαγή επιχειρημάτων: Είναι η Ελλάδα έτοιμη να βγει από τα μνημόνια; Η κυβέρνηση απαντά προς το παρόν στο ερώτημα με πολιτικά επιχειρήματα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τάσσεται και κατά της προληπτικής γραμμής στήριξης. Πάνω στο «αφήγημα» περί εξόδου από τα μνημόνια έχει στηθεί όλη η στρατηγική της κυβέρνησης, αλλά και των κομμάτων που τη στηρίζουν.
Υπό αυτή την έννοια, δεν θα μπορούσε να γίνει δεκτή η «προληπτική γραμμή», καθώς αυτή -δεδομένου ότι πρέπει να εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης ή καλύτερα από τις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης- προϋποθέτει την υπογραφή ενός νέου «προγράμματος» (είτε αυτό λέγεται μνημόνιο είτε κάπως αλλιώς). Το πλεονέκτημα της «προληπτικής γραμμής» είναι ότι η Ελλάδα θα έχει μια ανοικτή γραμμή πίστωσης, από την οποία θα μπορεί να τραβά -φυσικά υπό όρους- δανειακά κεφάλαια αν για κάποιο λόγο κλείσουν και πάλι οι αγορές.
Ο διοικητής της ΤτΕ θέτει ένα ακόμη επιχείρημα: ότι επειδή η προληπτική γραμμή παραπέμπει σε πρόγραμμα, δεν θα τεθεί από την ΕΚΤ ζήτημα άρσης του waiver, κάτι που θα έθετε σε κίνδυνο τις γραμμές χρηματοδότησης των τραπεζών. «Η επιτυχία ενός προγράμματος όπως το μνημόνιο είναι να βγεις από το πρόγραμμα» λέει από τη δική του πλευρά ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και τάσσεται υπέρ τού να υπάρχει ένας «κουμπαράς» (το λεγόμενο cash buffer).
Το πρόβλημα είναι ότι ο «κουμπαράς» έχει συγκεκριμένη χωρητικότητα, η οποία μάλιστα θα είναι γνωστή σε όλους. Τι θα γίνει αν οι αγορές κλείσουν και πάλι για την Ελλάδα λόγω μιας διεθνούς κρίσης; Τι θα γίνει αν ανέβουν ξαφνικά τα επιτόκια; Θα κινδυνέψει και πάλι η Ελλάδα να συρθεί στην υπογραφή ενός ακόμη μνημονίου; Είναι προφανές ότι το δίλημμα «προληπτική γραμμή ή cash buffer» δεν είναι αυστηρά τεχνικό. Είναι βαθιά πολιτικό και αφορά το σύνολο των πολιτών της χώρας.
