Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Τη δημοσίευση -ενδεχομένως και αύριο- της τελικής μορφής της διάταξης που θα υποχρεώνει το σύνολο των πολιτών να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πληρωμές που να αντιστοιχούν στο 30% του ετήσιου εισοδήματός τους περιμένει η αγορά προκειμένου να διαλευκάνει τα θολά σημεία και τις απορίες που έχουν δημιουργηθεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η τελική διάταξη θα υποχρεώνει όλους τους φορολογούμενους να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πληρωμές, με μοναδική εξαίρεση τους έχοντες αυτοτελώς φορολογούμενα εισοδήματα που είναι οι τόκοι και τα μερίσματα. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα πρέπει να πραγματοποιούν συναλλαγές μέχρι το ύψος του 30% των καθαρών κερδών όπως αυτά μεταφέρονται από το έντυπο Ε3 στο έντυπο Ε1, ενώ οι έχοντες αποδοχές από δύο διαφορετικές πηγές που εμπίπτουν στη διάταξη, θα πρέπει να καλύπτουν το άθροισμα.
Η τελική διάταξη θα έχει ανώτατο πλαφόν το οποίο θα οριστεί στις 20.000 ευρώ (αξία ηλεκτρονικών πληρωμών), ενώ θα διατηρηθούν όλες οι εξαιρέσεις που προβλέπει και σήμερα ο νόμος, με κυριότερη τα άτομα ηλικίας άνω των 70 ετών.
Η ΠΟΜΙΔΑ
Οι διαμαρτυρίες έχουν ήδη ξεκινήσει, με χαρακτηριστική αυτή της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, η οποία σε σχετική ανακοίνωση θίγει το εξής θέμα: οι ιδιοκτήτες θα υποχρεωθούν να προσκομίζουν ηλεκτρονικές πληρωμές που να αντιστοιχούν στο 30% των ενοικίων που εισπράττουν. Με τη διαφορά ότι τα ενοίκια αυτά είναι προ φόρων (όπως άλλωστε και όλα τα εισοδήματα επί των οποίων θα υπολογίζεται το 30%). Η ΠΟΜΙΔΑ εκτιμά ότι από τη στιγμή που οι φορολογικοί συντελεστές των ενοικίων φτάνουν ακόμη και στο 45%, τα περιθώρια να επιτευχθεί το όριο θα είναι ασφυκτικά.
Τα τιμολόγια
Επίσης, με την ένταξη και των αυτοαπασχολούμενων στο κυνήγι των αποδείξεων θα προκύψει ακόμη ένα θέμα: είναι συχνό το φαινόμενο οι επαγγελματίες να εμφανίζουν κέρδη τα οποία προκύπτουν από ανείσπρακτα τιμολόγια. Οι επαγγελματίες δεν μπορούν να εξαιρέσουν από τη φορολογική δήλωση τις ανείσπρακτες αποδοχές τους παρά μόνο αν υπάρχει δικαστική απόφαση.
Πάντως, τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν ότι ήδη οι ηλεκτρονικές πληρωμές ξεπερνούν το 30% των δηλωθέντων εισοδημάτων. Αρμόδια κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι ο στόχος είναι να τονωθούν τα δημόσια έσοδα από τον ΦΠΑ και όχι να επιβληθούν πρόστιμα.
Η μελέτη που έχουν κάνει στο υπουργείο Οικονομικών δείχνει ότι για να επιτευχθεί ο στόχος της είσπραξης επιπλέον 550 εκατ. ευρώ μέσα στο 2020 από τον ΦΠΑ -αυτό είναι το ποσό που έχει εγγραφεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού- θα πρέπει συνολικά οι ηλεκτρονικές πληρωμές να ανέλθουν στα 42-43 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Η ετήσια αύξηση που θα καταγραφεί θα πρέπει να είναι της τάξεως των 7 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 3,5% του ΑΕΠ.
Τα θολά σημεία
Τα θολά σημεία της νέας ρύθμισης που απασχολούν την αγορά -και τα οποία δεν θα διαλευκανθούν παρά μόνο με την οριστικοποίηση της νομοθετικής διάταξης- είναι τα εξής:
1. Ποια θα είναι ακριβώς η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για τις ηλεκτρονικές πληρωμές των επαγγελματιών. Σε αντίθεση με τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν μια ιδιαιτερότητα: οι δαπάνες τους -που μπορεί να πληρώνονται μέσω της κάρτας τους ή μέσω του τραπεζικού τους λογαριασμού ο οποίος είναι ταυτόχρονα και επαγγελματικός και προσωπικός- μπορεί να χαρακτηρίζονται είτε ως επαγγελματικές είτε ως οικογενειακές. Οι επαγγελματικές δαπάνες αναγράφονται στα βιβλία (η τήρηση των οποίων θα γίνει ηλεκτρονική) και μπορεί να συνοδεύονται είτε από τιμολόγιο είτε και από απλή απόδειξη (για αγορές κάτω των 50 ευρώ). Επίσης, οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ μπορεί να συνιστούν επαγγελματική δαπάνη. Το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να βρει μια αξιόπιστη διαδικασία διαχωρισμού προκειμένου να έχει νόημα το μέτρο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση η ίδια δαπάνη θα μπορεί να συμπεριλαμβάνεται και στις επαγγελματικές δαπάνες αλλά και στις προσωπικές. Να σημειωθεί ότι για τους αυτοαπασχολούμενους έχει αποφασιστεί το 30% να υπολογίζεται επί του καθαρού κέρδους όπως αυτό θα μεταφέρεται στο έντυπο Ε1 και όχι επί των ακαθάριστων εσόδων.
2. Με την ενσωμάτωση και των εισοδημάτων από μισθώματα αλλά και των ελευθέριων επαγγελμάτων ανακύπτει ένα ακόμη ζήτημα. Οι συνταξιούχοι δεν έχουν απλήρωτα εισοδήματα, ενώ οι μισθωτοί, αν δεν τους έχουν καταβληθεί μισθοί, έχουν τη δυνατότητα να μην τα συμπεριλάβουν στη φορολογική τους δήλωση παρά μόνο όταν τα εισπράξουν. Η νομοθεσία δεν παρέχει αυτή τη δυνατότητα ούτε στους εισοδηματίες ούτε στους αυτοαπασχολούμενους. Για να μη συμπεριληφθεί ανείσπρακτο ενοίκιο στη φορολογική δήλωση θα πρέπει να γίνει αγωγή εξώσεως από την πλευρά του ιδιοκτήτη, ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι είναι υποχρεωμένοι να εμφανίζουν όλα τα τιμολόγια στο σκέλος των εσόδων πληρώνοντας ταυτόχρονα και τον ΦΠΑ που αναλογεί. Μόνο αν υπάρξει δικαστική απόφαση που να δικαιώνει τον επαγγελματία είναι εφικτό να διεκδικηθεί η «διαγραφή» των ανείσπρακτων ποσών από το σκέλος των εσόδων. Με αυτό το δεδομένο, υπάρχει το σοβαρό ενδεχόμενο επαγγελματίες να καλούνται να εμφανίσουν ηλεκτρονικές πληρωμές για έσοδα που δεν έχουν εισπράξει.
3. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων έθεσαν και το θέμα της υψηλής φορολογίας. Όπως αναφέρεται στη χθεσινή επιστολή της ΠΟΜΙΔΑ προς τον υπουργό Οικονομικών, «η αθροιστική φορολόγηση των μισθωμάτων της “μεσαίας τάξης” με συντελεστή 35%-45%, με εισφορά αλληλεγγύης έως και 10%, με ετήσιο ΕΝΦΙΑ και με τον συμπληρωματικό του φόρο ο οποίος επιβάλλεται κυρίως σε απρόσοδα ακίνητα, χωρίς κανένα όριο προς τα επάνω, αλλά και σειρά από άλλους πολυποίκιλους φόρους και κάθε είδους τέλη, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά κ.λπ., έχει συνολικά δημευτικό χαρακτήρα, “τα παίρνει όλα” κυριολεκτικά, με αποτέλεσμα να μην απομένει διαθέσιμο εισόδημα της τάξης του 30% που αξιώνετε να δαπανηθεί μέσω του τραπεζικού συστήματος».
Από το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνουν ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι στόχος η επιβολή προστίμων (σ.σ.: θα επιβάλλεται πρόστιμο 22% επί των ηλεκτρονικών πληρωμών που θα ζητούνται αλλά δεν θα γίνονται). Ο στόχος είναι τα έσοδα από τον ΦΠΑ και το να χρησιμοποιούν οι καταναλωτές ολοένα και περισσότερο τις κάρτες τους.
Συναλλαγές Χ 2
Μάλιστα, παραμένει ακόμη ανοικτό το ενδεχόμενο κάποιες συναλλαγές (με ηλεκτρολόγους, δικηγόρους κ.λπ.) να αναγνωρίζονται στο διπλάσιο. Είναι πάντως εξαιρετικά αμφίβολο αν θα προχωρήσει το συγκεκριμένο μέτρο, καθώς δεν είναι καθόλου εύκολο τεχνικά να «χαρακτηριστεί» η προέλευση μιας συναλλαγής όταν φτάνει στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων από τις τράπεζες. Η ΑΑΔΕ συγκεντρώνει ποσά και τα πιστώνει στον κάθε ΑΦΜ χωρίς να έχει πλήρη εικόνα για το πεδίο δραστηριοποίησης του κάθε συναλλασσόμενου.
