Από την έντυπη έκδοση
της Nατάσας Στασινού
[email protected]
Επιλέγοντας την τακτική της «μέγιστης πίεσης» έναντι του Ιράν, ο Ντόναλντ Τραμπ επανέφερε σε ισχύ σκληρές οικονομικές κυρώσεις. Ο Αμερικανός πρόεδρος δρα μονομερώς κόντρα στις προειδοποιήσεις Ε.Ε., Ρωσίας, Κίνας και διεθνών οργανισμών για αναζωπύρωση της έντασης στη Μέση Ανατολή και νέες «φωτιές» στην αγορά πετρελαίου.
Και το ερώτημα είναι γιατί; Πώς είναι δυνατόν να εγκαταλείπει μία πολυμερή, λεπτομερή συμφωνία για πυρηνικά, την ώρα που επιλέγει στη βάση γενικόλογων και αμφισβητούμενων δεσμεύσεων την προσέγγιση με την Πιονγιάνγκ;
Οι επισημάνσεις για το πόσο απρόβλεπτος είναι ο Αμερικανός πρόεδρος, για την αδυναμία του να κατανοήσει το πόσο περίπλοκες είναι οι διεθνείς σχέσεις, για τον παρορμητισμό του ή το πώς λαμβάνει αποφάσεις στη βάση «προσωπικής χημείας» με τους ηγέτες των άλλων χωρών, δεν αρκούν.
Ποιος είναι λοιπόν ο πραγματικός στόχος του; Την απάντηση μάλλον έδωσε ο Ισραηλινός υπουργός Πληροφοριών, με την προειδοποίησή του ότι «το Ιράν ή θα συμμορφωθεί στις κυρώσεις ή θα κινδυνεύσει να δει το καθεστώς του να καταρρέει».
Η Ουάσιγκτον δεν θα μπορούσε φυσικά να μιλήσει ποτέ για ανατροπή καθεστώτος. Ποντάρει όμως στην εντεινόμενη λαϊκή δυσφορία για τις οικονομικές πιέσεις που φέρνουν οι κυρώσεις.
Ήδη το τοπικό νόμισμα δέχεται σφυροκόπημα. Η επίσημη ισοτιμία είναι υπό έλεγχο από τον Απρίλιο, με την κεντρική τράπεζα να την έχει ορίσει στα 42.000 ριάλ ανά δολάριο.
Στην ανεπίσημη αγορά το νόμισμα βουλιάζει, με την ισοτιμία στο ιστορικό ναδίρ των 120.000 ριάλ, και οι Ιρανοί τρέχουν να αλλάξουν τα χρήματά τους με χρυσά νομίσματα. Κάποιοι τολμούν να βγουν και στους δρόμους να διαδηλώσουν. Αυτό ικανοποιεί τον Τραμπ.
Και η Ευρώπη; Ανησυχεί περισσότερο όλων. Ανησυχεί για τον οικονομικό αντίκτυπο. Η τιμή του πετρελαίου ανεβαίνει, θέτοντας νέα εμπόδια στην ανάκαμψη. Και οι μεγάλες επιχειρήσεις, που πρώτες έσπευσαν να επιστρέψουν σε ιρανικό έδαφος το 2015 για να εκμεταλλευθούν ευκαιρίες, τώρα οι περισσότερες εξ αυτών θα αναγκαστούν σε φυγή.
Πολύ περισσότερο όμως ανησυχεί για το γεωπολιτικό ντόμινο που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν η στάση και οι επιδιώξεις Τραμπ. Η μεταβλητότητα στις αγορές είναι διαχειρίσιμη. Η συνεχής αστάθεια στη διεθνή σκηνή, όχι.
