Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Όταν ερωτάται για την άνοδο του λαϊκισμού ο ιδρυτής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ λέει για τον φόβο που φέρνει ο νέος κόσμος και την αναγκαιότητα απαντήσεων και εκτιμά ότι «οι πολίτες έχουν γίνει πολύ συναισθηματικοί…».
Η πικρία, ο φόβος και το παράπονο είναι ο κύριος και αφέντης στη ζωή μας; Είμαστε δέσμιοι μιας παθολογίας, της γρίπης των συναισθηματισμών, που σαν μεταδοτική ασθένεια κολλάει από τον έναν στον άλλο, από τη μία χώρα στην άλλη;
Έχουν όντως γίνει οι πολίτες πολύ συναισθηματικοί, στρέφοντας την πλάτη στη λογική, ή μήπως πολλοί έχουν μείνει νηστικοί; Κυριολεκτικά και σε επίπεδο προοπτικής. Όταν ο πλούτος οκτώ ατόμων ισούται με τον πλούτο 3,6 δισ. ανθρώπων που απαρτίζουν το φτωχότερο ήμισυ της ανθρωπότητας, το πρόβλημα δεν είναι οι αισθηματίες, που μας έμπλεξαν σε παλιο-ιστορίες.
Το πρόβλημα είναι οι ιστορίες, παλιές όσο και οι σωτηρίες. Κάποιοι φανατικοί ηθικολόγοι, τελείως εσφαλμένα, πρεσβεύουν ότι ο άνθρωπος είναι δυνατόν ν’ αντισταθεί στους δημαγωγούς, χάριν της λογικής και της ηθικής. Εσφαλμένο, όχι επειδή δεν υπάρχει άνθρωπος που να ενεργεί με οδηγό τη λογική, αλλά επειδή κανείς δεν δεσμεύεται απ’ αυτήν, παρά μόνο αν το επιθυμεί.
Ο κύκλος της λογικής δεν είναι καθόλου λογικός για τους άνεργους, τους φτωχούς εργαζόμενους σε επισφαλείς θέσεις, τους ζαλισμένους από την παγκοσμιοποίηση, που μόνοι ψάχνουν. Ταυτότητα, συχνότητα, μια κάποια βεβαιότητα. Δεν χρειάζεται να ’σαι νομπελίστας, όπως ο Ράσελ, για να αντιληφθείς ότι «όταν ο άνθρωπος κινδυνέψει να χάσει αυτά τα αγαθά, δεν υπάρχουν όρια στις προσπάθειες που μπορεί να καταβάλει ή στη βία που μπορεί να επιδείξει προκειμένου να τα διασφαλίσει».
Το αποτέλεσμα ήταν και είναι πολιτικές αλλαγές. Αυτές που οι περισπούδαστοι σύνεδροι στο περσινό Νταβός ήταν σίγουροι ότι δεν θα συμβούν: Ο Τραμπ δεν θα κέρδιζε καν το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών και οι Βρετανοί δεν θα ψήφιζαν ποτέ Brexit.
Είχαν κάνει κι άλλες ωραίες προβλέψεις, μεταξύ σαμπάνιας και κοκτέιλ. Για το μέλλον. Μόνο που το ταύτιζαν με το μέλλον τους.
