Πολλοί στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και αλλού «δεν συνειδητοποιούν πόσο κοντά είναι ο κόσμος στο να καταστραφεί από σφοδρές, αλληλένδετες συγκρούσεις. Ίσως αυτό οφείλεται στο ότι έχουν ξεχάσει πώς προέκυψε ο τελευταίος παγκόσμιος πόλεμος», γράφει στο Foreign Affairs ο Χαλ Μπραντς, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και συνεργάτης της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης American Enterprise Institute.
Γράφει για τις τρεις περιφερειακές κρίσεις -την ορμή της Ιαπωνίας στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, την όρεξη της Ιταλίας να δημιουργήσει μια αυτοκρατορία στην Αφρική και τη Μεσόγειο και φυσικά τη λαιμαργία της Γερμανίας για ηγεμονίαπου οδήγησαν «στην εξάπλωση αυτού που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούζβελτ αποκάλεσε το 1937 “επιδημία παγκόσμιας ανομίας”».
Ανησυχία βασανίζει και τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ. Λωρίδα της Γάζας, Ουκρανία, «πόλεμος κατά της φύσης», «ένας επικίνδυνος και απρόβλεπτος ανελέητος ανταγωνισμός, σε απόλυτη ατιμωρησία», ανάπτυξη «νέων μέσων αλληλοσφαγής αλλά και αυτοεξόντωσης».
Είναι απαισιόδοξος ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ και προειδοποιεί ότι ο κόσμος οδεύει σε εποχή χάους.
Μας ασκεί έλξη το χάος κι είναι μάλλον λογικό, αφού αυτό μας γέννησε. Για την ελληνική μυθολογία ο κόσμος γεννήθηκε από το χάος, τη σύγκρουση αντίθετων δυνάμεων. Ο κόσμος, που είναι κόσμημα, προήλθε από το χάος. Βέβαια, σύμφωνα πάντα με την ελληνική μυθολογία, οι πρωταρχικές δυνάμεις του δεν αφανίστηκαν. Απλώς, ηττήθηκαν. Είναι εδώ, όμως. Το χάος είναι ενεργό.
Στο υπέδαφος της ζωής, της πολιτικής, των διεθνών σχέσεων, των συσχετισμών, των ανταγωνισμών. Δεν ήταν μόνο στην αρχή. Αφήνω τον Τσιφόρο να τα ξαναδιηγηθεί: «Έξυσε λοιπόν το μούσι του ο Ησίοδος κι άρχισε να γράφει: “Εν αρχή ήτο το χάος”. Πάντα είναι το χάος. Και παντού. Στην πολιτική, στις μυστηριώδεις δολοφονίες που πετάνε σφαίρες απ’ το παράθυρο και ρίχνουνε μπροστά ένα κομμάτι χάος να συγκαλύψουνε τη δουλειά, στα οικονομικά, στα μεγάλα τραστ και στα κεφάλια των φουκαράδων, που κοιτάνε να βρούνε κατοστάρικο να πληρώσουνε τον δοσά…». Όλα θα πάνε καλά. Οι πεταλούδες κινούν τα φτερά. Αυτό, από τη θεωρία του χάους.
