Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Δεν υπάρχουν πεποιθήσεις, παρά μόνο περιστάσεις και οι πεποιθήσεις επιστρατεύονται απλώς για να εξυπηρετήσουν τις περιστάσεις;
Διερωτώμαι, γιατί και το ζήτημα των προστατευόμενων μαρτύρων περνά από φάσεις. ΚΙΝΑΛ και Ν.Δ. τους χαρακτηρίζουν «κουκουλοφόρους», παρότι ο θεσμός ψηφίστηκε και αναβαθμίστηκε κατ’ επανάληψη από το 2001 -με αφορμή την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη»- από τα κόμματά τους, ο δε ΣΥΡΙΖΑ, παρότι ήταν αντίθετος στο θεσμό και τον είχε καταψηφίσει, απ’ όταν ανέλαβε την εξουσία τον στηρίζει. Το κυνήγι των δύο μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος με ζαλίζει και το νομικό που μπλέκεται με το πολιτικό με αποσυντονίζει. Πολλές ερμηνείες, πολλές εικασίες, πολλές αμφιβολίες. Ξεκάθαρα και ηρωικά μόνο στις ταινίες, άντε και σε κάνα δύο άλλες ιστορίες, όπως στα Luxleaks και τα Panama Papers.
Εδώ, από την πρεμιέρα του θεσμού καταγράφονται «ατυχίες». Με τρόπο φαιδρό. Στην έναρξη της δίκης της τρομοκρατικής οργάνωσης (3/3/2003) εμφανίστηκαν στην αίθουσα οι προστατευόμενοι μάρτυρες και δήλωσαν «παρών» κατά την εκφώνηση των κωδικών τους «Α1» και «Β1». Πάει η ανωνυμία, αν γυρίζαμε ταινία, θα ήταν μαύρη κωμωδία.
Έκτοτε η διάταξη παρέμεινε σε αχρησία, παρά το γεγονός ότι άλλες τρεις φορές (2004, 2010, 2014) τροποποιήθηκε. Στη δίκη της Χρυσής Αυγής επανεμφανίστηκε, αν και η κοινή γνώμη λίγα πληροφορήθηκε, όπως ότι όλοι οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής (τόσο της οικογένειας Φύσσα όσο και εκείνοι των Αιγύπτιων ψαράδων και των συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ) αρνήθηκαν να τους εξετάσουν με καθεστώς ανωνυμίας.
Ήδη, αρκετά προσωπικά στοιχεία -πριν από την έναρξη της δίκης- έρρεαν με ευκολία. Όπως και στης Novartis τα θρανία. Παρωδία ανωνυμίας και προστασίας.
Υπάρχουν και περιπτώσεις, όμως, που τα σοβαρά γίνονται αρά. Πριν από τη Novartis, ο νόμος του 2014, εφαρμόστηκε σε υπόθεση υπαλλήλου μεγάλης δημόσιας επιχείρησης ο οποίος έλαβε την ιδιότητα του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος το 2015 για καταγγελίες στις οποίες είχε προβεί από το 2012. Εν τω μεταξύ, όμως, τι αντίποινα είχε υποστεί: αποστέρηση μισθών και συνεχείς υπηρεσιακές διώξεις. Από την εποχή του πρώτου whistleblower, του Προμηθέα, αυτοί που σφυρίζουν δεν περνούν και πολύ ωραία.
