Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναγνώρισε σε συνέντευξή της σε πολλές ευρωπαϊκές εφημερίδες ότι ανησυχεί για τα νέα μεταλλαγμένα στελέχη του κορωνοϊού, όπως το βρετανικό, το νοτιοαφρικανικό και το βραζιλιάνικο. Δεν πρόκειται για κινδυνολογία, αλλά για μια έκκληση να γίνουν επενδύσεις στις έρευνες για τα εμβόλια, και οι επενδύσεις αυτές να γίνουν τώρα, αναφέρει ο Χαβιέρ Σαμπέντρο αρθρογράφος της El Pais και επισημαίνει:
«Ένα ηγετικό στέλεχος αυτού του ύψους πρέπει να προσπαθεί να προβλέπει την πραγματικότητα, ένα έργο πάντα δύσκολο και επικίνδυνο. Μετά τις συναντήσεις της φον ντερ Λάιεν με την επιστημονική ελίτ και τις φαρμακευτικές εταιρείες, το πεδίο δράσης είναι καθαρό. Πρέπει να ενισχυθεί η ανάγνωση του γονιδιώματος του ιού ώστε να ανιχνευθεί οποιαδήποτε νέα μετάλλαξη, να πολλαπλασιαστούν οι επαφές μεταξύ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων και της βιομηχανίας και να καταβληθούν προσπάθειες για την προσαρμογή των εμβολίων στα νέα στελέχη και την αύξηση της παραγωγής τους.
Οι προτεραιότητες
Πέρα από τις επικρίσεις που δέχθηκε για τη διαχείριση της υπόθεσης με την AstraZeneca, η πρόεδρος της Κομισιόν έχει σαφείς προτεραιότητες. Στηρίζεται στα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα και στην υπάρχουσα βιομηχανία. Το κλειδί της επιτυχίας.
Τα στοιχεία που έρχονται από τη Νότια Αφρική δικαιώνουν τις ανησυχίες της φον ντερ Λάιεν. Ένα από τα νέα εμβόλια που έρχονται είναι της Johnson and Johnson, ενός φαρμακευτικού γίγαντα με έδρα το Νιου Τζέρσεϊ. Το εμβόλιο πέρασε και τις κλινικές δοκιμές της φάσης ΙΙΙ με 44.000 εθελοντές στις ΗΠΑ, τη Λατινική Αμερική και τη Νότια Αφρική. Εχει πολλά πλεονεκτήματα, όπως ότι είναι μονοδοσικό, παρέχει πιο γρήγορα ανοσία και δεν χρειάζεται ειδικές συνθήκες μεταφοράς. Η αποτελεσματικότητά του όμως είναι μόνο 72% στις ΗΠΑ και 57% στη Νότια Αφρική. Δεδομένου ότι το νοτιοαφρικανικό στέλεχος κυριαρχεί στη χώρα αυτή, συμπεραίνει κανείς ότι το εμβόλιο της J&J δεν αναγνωρίζει το μεταλλαγμένο στέλεχος εξίσου καλά με το αρχικό.
Το εμβόλιο της Novavax έχει ανάλογη συμπεριφορά. Οι επιστήμονες που ενημέρωσαν τη φον ντερ Λάιεν γνώριζαν αυτά τα στοιχεία. Η πολιτική ηρεμία γύρω από τις μεταλλάξεις του SARS-CoV-2 φτάνει στο τέλος της.
Τίποτα από αυτά δεν συνιστά απόρριψη των σημερινών εμβολίων κατά της Covid-19. Οι ειδικοί εξακολουθούν να ζητούν αύξηση των εμβολιασμών ώστε να θωρακιστεί το ταχύτερο το 70% του πληθυσμού, ανεξάρτητα από τις διαφορές αποτελεσματικότητας που δείχνουν τα εμβόλια σε διάφορους πληθυσμούς. Τα εργαστήρια και οι χρηματοδότες τους πρέπει να προβλέπουν τα προβλήματα που μπορεί να προβλεφθούν, και οι μεταλλάξεις είναι ένα από αυτά.
Ειδικοί όπως ο Πολ Μπιενιάζ, από το Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης, είναι πεισμένοι ότι ο ιός μεταλλάσσεται με τέτοιους ρυθμούς ώστε θα είναι απαραίτητο να εμβολιαζόμαστε κάθε χρόνο, όπως συμβαίνει με τη γρίπη. Οι επιστήμονες εξετάζουν ήδη τα πρωτόκολλα που ακολουθούνται κάθε χρόνο για τη βελτίωση του κοκτέιλ κατά της γρίπης. Οι ιολόγοι γνωρίζουν το πρόβλημα, αλλά έχουν ανάγκη από τις επενδύσεις που υπόσχεται η φον ντερ Λάιεν για να προσαρμόσουν τα εμβόλια στις νέες μεταλλάξεις. Και έτσι πρέπει να γίνει.
