Η ταινία «Argo Navis», σε σκηνοθεσία των Σουζάνε Μπάουζινγκερ και Στέλιου Ευσταθόπουλου, και «Η ορχήστρα της ανακύκλωσης – Μια συμφωνία του ανθρώπινου πνεύματος», σε σκηνοθεσία Μπραντ Όλγκουντ και Γκράχαμ Τάουνσλι, είναι οι μεγάλοι νικητές του 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (ΦΝΘ).
Μια σύγχρονη αργοναυτική εκστρατεία
Στο ντοκιμαντέρ «Argo Navis» εκτυλίσσεται μια σύγχρονη αργοναυτική εκστρατεία, όπου 74 εθελοντές κωπηλάτες πρέπει να διανύσουν απόσταση 1.200 μιλίων με μια ανακατασκευασμένη προϊστορική πεντηκόντορο, όπως η μυθική Αργώ. Δέκα χιλιάδες κουπιές την ημέρα χρειάζεται να κάνουν οι κωπηλάτες, για να φτάσουν από τον Βόλο στην αρχαία Κολχίδα. Ένα ταξίδι 1.200 μιλίων που πρέπει να ολοκληρωθεί σε 60 ημέρες.
Η δύναμη της μουσικής
«Η ορχήστρα της ανακύκλωσης – Μια συμφωνία του ανθρώπινου πνεύματος», απέσπασε το «Βραβείο Κοινού Πίτερ Ουιντόνικ» για ξένη παραγωγή. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τους Recycled Orchestra of Cateura, μία ορχήστρα από την Παραγουάη που χρησιμοποιεί όργανα κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου από σκουπίδια. Όταν η ιστορία τους γίνεται viral, η ορχήστρα εκτοξεύεται στο παγκόσμιο προσκήνιο. Υπό την καθοδήγηση του ιδεαλιστή μουσικού διευθυντή Φάβιο Τσάβες, η ορχήστρα πρέπει να βρει την πορεία της σε έναν παράξενο καινούργιο κόσμο από μεγάλες σκηνές και sold out συναυλίες. Ωστόσο, όταν μια φυσική καταστροφή πλήττει τη χώρα τους, ο Φάβιο πρέπει να βρει τρόπο να προστατεύσει την ορχήστρα και να προσφέρει μια πηγή ελπίδας για την πόλη τους. Η ταινία μαρτυρά τη δύναμη που έχει η μουσική να μεταμορφώνει και την προσαρμοστικότητα του ανθρώπινου πνεύματος.
Ταινίες κάτω των 45΄
Βραβείο Κοινού που αφορά σε ταινίες κάτω των 45΄, για ελληνική παραγωγή, απέσπασε η ταινία «Viktor Ullmann: Βιογραφία μίας ηχογράφησης», σε σκηνοθεσία των Ιωάννη Γρηγορόπουλου και Μιχάλη Αριστείδου και, για ξένη παραγωγή, η ταινία «Κλοντ Λανζμάν: Φαντάσματα του Shoah» του Άνταμ Μπενζίν (Μεγάλη Βρετανία, Καναδάς).
Βραβεία Fipresci
Η σύνθεση της φετινής κριτικής επιτροπής της Fipresci απαρτίστηκε από τους: Μελίς Μπεχλίλ – Πρόεδρος (Τουρκία), Σάσγια Κουτσίερ (Ολλανδία), Άννα Μπιλάκ (Πολωνία), Σίλβεσταρ Μιλέτα (Κροατία), Γιώργος Παπαδημητρίου (Ελλάδα) και απένειμε τα βραβεία ως εξής:
Για ελληνική παραγωγή, στην ταινία «Τα σημάδια του ουρανού» σε σκηνοθεσία της Μάρως Αναστοπούλου (Ελλάδα).
Για ξένη παραγωγή, στην ταινία «Αυτό που έκανε» σε σκηνοθεσία του Γιόνας Πόερ Ράσμουσεν (Δανία).
Βραβείο Διεθνούς Αμνηστίας
Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας, που απονέμεται σε ταινία της ενότητας «Ανθρώπινα Δικαιώματα», απέσπασε το ντοκιμαντέρ «Εδώ εξορία: Ημερολόγια από παιδιά πρόσφυγες», σε σκηνοθεσία Μάνι Γ. Μπεντσελάχ (Λίβανος, Ελβετία, Μεγάλη Βρετανία).
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο πορτρέτο των προσφυγόπουλων που αναγκάζονται να διαφύγουν από τη βία του εμφυλίου πολέμου στη Συρία για τον γειτονικό Λίβανο. Το ντοκιμαντέρ, που γυρίστηκε μέσα σε έναν χρόνο, αφηγείται την ιστορία της ζωής των παιδιών μέσα από δικά τους λόγια και αποτυπώνει τη συγκινητική αλήθεια για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν την απώλεια, τις κακουχίες και τη συντριβή της ελπίδας. Η μαρτυρία τους σε αυτήν την ταινία είναι ένας ωραία σχηματισμένος μικρόκοσμος του ανθρώπινου κόστους που έχει ο συνεχιζόμενος εμφύλιος στη Συρία, ο οποίος έχει εξαναγκάσει πάνω από τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους να βρουν τρόπο να ξεφύγουν, ενώ οι μισοί από αυτούς είναι παιδιά.
Βραβείο WWF
Το βραβείο της WWF, που απονέμεται σε ταινία της ενότητας «Περιβάλλον», με θέμα το περιβάλλον και την αμφίδρομη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, απέσπασε η ταινία «Ραγδαίος αφανισμός» σε σκηνοθεσία Λούι Ψυχογιός (ΗΠΑ).
Η Oceanic Preservation Society (OPS), η οργάνωση πίσω από τη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία «Ο όρμος», επιστρέφει με ένα ρηξικέλευθο ντοκιμαντέρ. Αυτή η δραστήρια, παθιασμένη κολεκτίβα ακτιβιστών, στους κόλπους της οποίας έχουν μπει νέοι πιονιέροι δίνει φωνή σε χιλιάδες είδη που κινδυνεύουν. Αποστολή του σκηνοθέτη είναι να προβάλει με δεξιοτεχνία και σαφήνεια πώς επηρεάζουμε τον πλανήτη, εμπνέοντάς μας παράλληλα να εφαρμόσουμε τις λύσεις που θα διασφαλίσουν έναν εύρωστο κόσμο βιοποικιλότητας για τις επόμενες γενιές.
Βραβείο της Βουλής των Ελλήνων
Η Βουλή των Ελλήνων απένειμε φέτος, για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το βραβείο «Ανθρώπινες Αξίες», σε ταινία της ενότητας «Καταγραφή της Μνήμης».
Το βραβείο απέσπασε η ταινία «LUDLOW, οι Έλληνες στους πολέμους του άνθρακα», σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Βαρδαρού.
Ο Πόλεμος του άνθρακα του Κολοράντο είναι η πιο βίαιη και αιματηρή σελίδα του εργατικού κινήματος της Αμερικής. Σε αυτήν τη μετωπική σύγκρουση μεταξύ του Ρόκφελερ και του συνδικάτου των ανθρακωρύχων, σημαντικό ρόλο έπαιξαν 500 Έλληνες που αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά του αντάρτικου στρατού που έφτιαξε το συνδικάτο για να εκδικηθεί τη Σφαγή του Λάντλοου – τις δολοφονίες 20 γυναικόπαιδων και του ηγέτη των Ελλήνων Λούι Τίκα στις 20 Απριλίου του 1914. Το ντοκιμαντέρ αφηγείται την άγνωστη ιστορία αυτής της σύγκρουσης, φωτίζοντας τον ιδιαίτερο ρόλο των Ελλήνων, μέσα από μαρτυρίες απογόνων τους στο Κολοράντο, συνεντεύξεις με Αμερικανούς και Ελληνοαμερικανούς ιστορικούς και σπάνιο αρχειακό υλικό (βίντεο-συνεντεύξεις επιζώντων απεργών, φωτογραφίες, άρθρα εφημερίδων, κείμενα ντοκουμέντα και τραγούδια).
Στις υπόλοιπες κατηγορίες, το βραβείο Docs in Progress απονεμήθηκε στην ταινία «Amal», σε σκηνοθεσία – παραγωγή Μοχάμεντ Σιάμ. Η ΕΡΤ, στο πλαίσιο ενίσχυσης της παραγωγής απένειμε το βραβείο DOC ON AIR στο καλύτερο πρότζεκτ του Pitching Forum για διεθνή συμπαραγωγή του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN, στο πρότζεκτ «DEBUT» σε σκηνοθεσία της Αναστάσια Μιροσνιτσένκο (Λευκορωσία).
Τέλος, το 12ο βραβείο του EDN απονεμήθηκε στην Μαριάν Λεβί – Λεμπλόν, Υπεύθυνη των Παραγωγών Web and Transmedia του ARTE (Γαλλία), ως αναγνώριση της εξαιρετικής συνεισφοράς της στη διαμόρφωση της κουλτούρας των ταινιών τεκμηρίωσης, στο πεδίο του διαδικτυακού και διαδραστικού ντοκιμαντέρ.
