Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Από το 1982, στο τέλος του καλοκαιριού, κεντρικοί τραπεζίτες απ` όλον τον κόσμο, συρρέουν στο εθνικό πάρκο Τζάκσον Χόουλ, στα βουνά του Ουαϊόμινγκ, για τη μεγάλη ετήσια συνάντησή τους.
Μετά από δύο χρόνια πανδημίας, περισσότεροι από 200 κεντρικοί τραπεζίτες, επιφανείς οικονομολόγοι και ακαδημαϊκοί από όλον τον κόσμο συναντώνται από σήμερα στο ειδυλλιακό πάρκο, σε μια συνεδρίαση με ξεχωριστή γεύση. Όχι μόνο επειδή η θερινή ηρεμία στο μέτωπο της πανδημίας τους επιτρέπει να συναντηθούν διά ζώσης- μετά από δύο εικονικές συνεδριάσεις το 2020 και το 2021-αλλά και γιατί οι μεγάλοι «χρηματοδότες» του πλανήτη αντιμετωπίζουν σχεδόν από κοινού, μια μεγάλη πρόκληση: πώς να τιθασεύσουν έναν υψηλό πληθωρισμό που εξαπλώνεται ως άλλος «ιός» στην παγκόσμια οικονομία και δείχνει ασταμάτητος. Όπως και ο συνεχιζόμενος «πόλεμος φθοράς» και χωρίς ορατό τέλος στην Ουκρανία, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Πρόκειται για ένα εφιαλτικό σενάριο που σε καμία περίπτωση δεν περίμεναν οι κεντρικοί τραπεζίτες πέρυσι, κατά την τελευταία «εικονική» συνάντησή τους.
Το εφετινό θέμα συζήτησης στο Τζάκσον Χόουλ είναι: «Επανεκτίμηση των περιορισμών στην οικονομία και την πολιτική». Το συμπόσιο στοχεύει να διερευνήσει την εμφάνιση των οικονομικών περιορισμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και οι ανησυχίες για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και το μέγεθος των ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών. Πρακτικά όμως όλοι αναμένουν την αυριανή ομιλία του προέδρου της Federal Reserve,Τζερόμ Πάουελ που θα χαράξει τη νομισματική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών για μια «ήπια αντιμετώπιση» της πληθωριστικής έκρηξης.
Μια πολιτική που δεν μπορεί, παρά να επηρεάζει και τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, 10 ημέρες αργότερα. Μια συνεδρίαση κρίσιμη, σε μια περίοδο που η ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ πρόκειται να αρχίσει να υποχωρεί. Η μεγάλη ενεργειακή κρίση πιθανότατα θα οδηγήσει την ευρωπαϊκή οικονομία σε ύφεση-έστω και «τεχνητή», όπως εκτιμούν τα στελέχη της ΕΚΤ.
Στην Ευρώπη, η κατάσταση είναι δραματική, λόγω της τρελής αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου, που ξεπέρασαν σήμερα κατά πολύ τα 300 ευρώ τη MWh. Βλέπουμε και διαβάζουμε παντού για τις επώδυνες επιπτώσεις που προκαλεί αυτή η κατάσταση. Εργοστάσια κλείνουν προσωρινά γιατί δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος παραγωγής, μικρομεσαίες επιχειρήσεις κινδυνεύουν με μόνιμο λουκέτο και τα νοικοκυριά ετοιμάζονται να «παγώσουν» το χειμώνα.
Σε κάθε περίπτωση, ο πονοκέφαλος είναι μεγάλος, τόσο για τις νομισματικές αρχές, όσο και για τους ευρωπαίους πολιτικούς.
Ολες οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη τελούν υπό μεγάλη πίεση, προσπαθώντας να βρουν λύσεις ενάντια στην αύξηση των λογαριασμών ενέργειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μια πιο αδύναμη οικονομία θα μπορούσε επίσης να μειώσει τα φορολογικά έσοδα. Οι επιχειρήσεις αναμένεται να αρχίσουν να ζητούν φορολογικές περικοπές ή κάθε λογής αποζημιώσεις.
Η ΕΚΤ γνωρίζει καλά άλλωστε ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων, αν και θεωρούνται από πολλούς απαραίτητες για τον περιορισμό του πληθωρισμού, θα προκαλέσουν οικονομική οδύνη. Το φθινόπωρο της πιο μεγάλης δυσαρέσκειας και κοινωνικής οργής εδώ και δεκαετίες, ανατέλλει σε λίγες ημέρες…
