Οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο βρέθηκαν στο επίκεντρο τηλεδιάσκεψης των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Γαλλίας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Σε ανακοίνωση του ΥΠΕΞ αναφέρεται ότι η τηλεδιάσκεψη εμπίπτει στο πλαίσιο του μηχανισμού «3+1» και αποτελεί συνέχεια της Συνάντησης στο Κάιρο στις 8 Ιανουαρίου. Για πρώτη φορά συμμετείχε και ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Βασικό θέμα συζήτησης αποτέλεσαν οι ανησυχητικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, με αφορμή την κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας στην ευρύτερη περιοχή. «Αυτές αφορούν τις συνεχείς παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και Υφαλοκρηπίδας της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις αυξημένες παραβάσεις και παραβιάσεις του Ελληνικού Εναέριου Χώρου από τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη, την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία, όπως επίσης την ραγδαία αυξανόμενη τουρκική στρατιωτική εμπλοκή στην Λιβύη, που ανάμεσα σε άλλα παραβιάζει το εμπάργκο όπλων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών», αναφέρει η ανακοίνωση.
Οι πέντε χώρες αναμένεται να εντείνουν τον συντονισμό ενεργειών τους για επίτευξη συνθηκών ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, την προάσπιση του Διεθνούς Δικαίου και την εφαρμογή των προνοιών των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένου και του σεβασμού και πλήρους εφαρμογής των προνοιών της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Στο πλαίσιο της τηλεδιάσκεψης, υιοθετήθηκε από τους συμμετέχοντες υπουργούς Κοινή Διακήρυξη:
- «Σε συνέχεια των προηγούμενων διαβουλεύσεων και του τακτικού συντονισμού μεταξύ της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Ελλάδας με τη Γαλλία στο πλαίσιο του σχήματος «3 + 1», οι Υπουργοί Εξωτερικών του σχήματος πραγματοποίησαν τηλεδιάσκεψη στις 11 Μαΐου 2020 με τον ομόλογό τους από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να συζητήσουν σχετικά με τις πρόσφατες ανησυχητικές εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς και μια σειρά από περιφερειακές κρίσεις που απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
- Οι Υπουργοί τόνισαν ότι η ενίσχυση και η εντατικοποίηση των πολιτικών τους διαβουλεύσεων είναι στρατηγικής σημασίας και εξήραν την έκβαση της συνάντησης του Καΐρου στις 8 Ιανουαρίου 2020 για την ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ εξέφρασαν τη βαθύτατη ανησυχία τους για την τρέχουσα κλιμάκωση και τις συνεχείς προκλητικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.
- Οι Υπουργοί καταδίκασαν τις συνεχιζόμενες τουρκικές παράνομες δραστηριότητες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς αποτελούν σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου όπως αντανακλάται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Επεσήμαναν δε ότι πρόκειται για την έκτη απόπειρα της Τουρκίας σε λιγότερο από έναν χρόνο να διεξαγάγει παράνομες γεωτρήσεις στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου.
- Οι Υπουργοί καταδίκασαν επίσης τις παραβιάσεις της Τουρκίας στον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας, περιλαμβανομένων των πτήσεων πάνω από κατοικημένες περιοχές και χωρικά ύδατα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, οι υπουργοί στηλίτευσαν το γεγονός ότι η Τουρκία καπηλεύεται τα δικαιώματα των αμάχων και τους μετατρέπει σε πολιτικό όργανο παρακινώντας τους να προσπαθήσουν να διασχίσουν παράνομα τα ελληνικά χερσαία σύνορα, και παρέχοντας τους συνεχή υποστήριξη για να διέλθουν παράνομα τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα.
- Οι Υπουργοί κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους στην ανατολική Μεσόγειο.
- Οι Υπουργοί επανέλαβαν ότι το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Οριοθέτηση των Περιοχών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο και το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Ασφάλεια και τη Στρατιωτική Συνεργασία που υπογράφτηκαν τον Νοέμβριο του 2019 μεταξύ της Τουρκίας και του κ. Fayez El Saraj, αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο και στο εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη, και ότι αμφότερα υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα. Οι Υπουργοί υπενθύμισαν ότι το μνημόνιο συναντίληψης για την οριοθέτηση των περιοχών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη.
- Οι Υπουργοί εξέφρασαν τη βαθιά λύπη τους για την κλιμάκωση των εχθροπραξιών στη Λιβύη και υπενθύμισαν τη δέσμευση να απέχουν από οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, όπως συμφωνήθηκε στα συμπεράσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Υπουργοί καταδίκασαν έντονα τη στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και προέτρεψαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ και να σταματήσει την εισροή ξένων μαχητών από τη Συρία στη Λιβύη. Αυτές οι εξελίξεις αποτελούν απειλή για τη σταθερότητα των χωρών που γειτνιάζουν με τη Λιβύη τόσο στην Αφρική όσο και στην Ευρώπη.
- Οι Υπουργοί κάλεσαν τα μέρη της Λιβύης να τηρήσουν ανακωχή κατά τον ιερό μήνα του Ραμαζανιού και τόνισαν τη δέσμευσή τους να εργαστούν για μια ολοκληρωμένη πολιτική λύση στην κρίση της Λιβύης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, και εξέφρασαν την επιθυμία τους για επανεκκίνηση των συναντήσεων για τους τρεις άξονες της διαδικασίας του Βερολίνου (πολιτικό, στρατιωτικό, οικονομικό /χρηματοοικονομικό).
- Οι Υπουργοί συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις τους σε τακτική βάση».
