Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Σε βαθύ γκρι άνοιξε χθες η αυλαία της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας και όχι μόνο λόγω της πανδημίας. Όταν άρχιζε να εξαπλώνεται ο κορονοϊός, οι διαμορφωτές πολιτικής ανά τον κόσμο είχαν ενιαία στάση στην ανάγκη μαζικών δημοσιονομικών μέτρων για τη στήριξη των οικονομιών τους. Τώρα, επτά μήνες αργότερα, το ενιαίο μέτωπο έχει χαθεί. Οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες των χωρών μελών του G20 είναι άγνωστο εάν θα συμφωνήσουν στην ανάγκη αύξησης των δαπανών στη φετινή σύνοδο.
Τι είναι αυτό που πραγματικά άλλαξε; Μήπως βλέπουν το ανέλπιδο της όλης κατάστασης; Η ανάκαμψη «αργοπεθαίνει» και κάθε μέρα που περνά χωρίς να έχει επιτευχθεί συμφωνία για νέα μέτρα στήριξης στις ΗΠΑ, η κατάσταση χειροτερεύει, προειδοποιούν οικονομολόγοι.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ επανήλθε δριμύτερη, λέγοντας ότι η μεγαλύτερη ανησυχία της είναι ότι μέτρα, όπως τα μορατόριουμ του χρέους, οι κρατικές εγγυήσεις και τα προγράμματα στήριξης της απασχόλησης, τείνουν να εκπνεύσουν.
Το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου, Ίζαμπελ Σνάμπελ, αν και Γερμανίδα, έστειλε ηχηρό μήνυμα ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν θα πρέπει να ανησυχούν για την αύξηση των χωρών τους, ενώ ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος επανέλαβε ότι η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να είναι η πρώτη γραμμή άμυνας. Αξιωματούχοι του ΔΝΤ φωνάζουν ότι οι ΗΠΑ και άλλες πλούσιες οικονομίες έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν κι άλλο, χάρη στα ιστορικά χαμηλά επιτόκια, και καλούν για αύξηση των δημοσίων επενδύσεων.
Με εκατομμύρια ανέργους και τις επιχειρήσεις απρόθυμες να δαπανήσουν, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι οι χώρες έχουν την κορυφαία ευκαιρία να χρηματοδοτήσουν δημόσιες επενδύσεις, που όχι μόνο θα επανεκκινήσουν την ανάκαμψη, αλλά και θα βελτιώσουν τους όρους διαβίωσης για τα επόμενα έτη. Πού είναι όμως το όριο των δαπανών και η αρχή του κινδύνου; Το ΔΝΤ εκτιμά ότι τα επίπεδα του παγκόσμιου χρέους τείνουν να φτάσουν φέτος σε επίπεδα ρεκόρ.
Ποια είναι λοιπόν η κατάλληλη στιγμή αναδίπλωσης των μέτρων; Το πολύ αργά θα πυροδοτήσει πληθωρισμό και φούσκα, το πολύ γρήγορα θα καταρρακώσει την ανάκαμψη. Συν τοις άλλοις, το ΔΝΤ έρχεται σε αντίθεση με τον ίδιο τον εαυτό του: ενώ η πλειονότητα των δανείων του για την αντιμετώπιση της πανδημίας έχει όρους που απαιτούν μείωση κρατικών δαπανών, κάτι που θα επιδεινώσει τη φτώχεια και την ανισότητα, σύμφωνα με την Oxfam, κορυφαίοι οικονομολόγοι του ΔΝΤ καλούν σε αύξηση των δαπανών. Αν και όλες αυτές οι αντιφάσεις υπονομεύουν την ενότητα ένεκα συμφερόντων, η ανάγκη κοινής γραμμής μπορεί να οδηγήσει σε υπερβάσεις και ίσως κάποια στιγμή σε αλλαγή των δημοσιονομικών πολιτικών.
