Από την έντυπη έκδοση
της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Για την Ευρώπη έχει έλθει η στιγμή της αλήθειας. Η διαχείριση του προσφυγικού θα κρίνει το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Οι απαντήσεις για την αντιμετώπιση αυτής της υπαρξιακής κρίσης είναι στα χέρια των Ευρωπαίων ηγετών. Και αυτή τη φορά δεν μπορούν να προστρέξουν στον Μάριο Ντράγκι για βοήθεια.
Στην προηγούμενη κρίση, που ήταν οικονομικής φύσεως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε αναλάβει το ρόλο του διασώστη, σώζοντας το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την οικονομία της Ευρωζώνης από τη δίνη του χρέους.
Στην αποστολή, ο πρόεδρος της ΕΚΤ απέδειξε έμπρακτα την περίφημη δέσμευσή του, τον Ιούλιο του 2012, ότι θα κάνει ό,τι χρειαστεί για τη διαφύλαξη του κοινού νομίσματος, αποδεικνύοντας ότι το ευρώ είναι πράγματι μη αναστρέψιμο. Στα χρόνια που επακολούθησαν, η ΕΚΤ τόλμησε να μειώσει τα επιτόκια ακόμη και κάτω από το μηδέν και στήριξε τις ευρωπαϊκές τράπεζες με γενναιόδωρες ενέσεις ρευστότητας. Το «whatever it takes» οδήγησε τον Ντράγκι και στην ενεργοποίηση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, τον Μάρτιο του 2015, στη διάρκεια του οποίου αγόρασε ενεργητικό -κυρίως κρατικά ομόλογα- 2,55 τρισ. ευρώ.
Οι προσπάθειες στέφθηκαν με επιτυχία, με την οικονομία της Ευρωζώνης να έχει επιστρέψει σε επίπεδα προ κρίσης, την ανεργία σε χαμηλά δεκαετίας και το τραπεζικό σύστημα πιο ανθεκτικό σε μελλοντικά σοκ. Αυτόν το μήνα, η ΕΚΤ ανακοίνωσε την ιστορική απόφαση να γράψει τον επίλογο του QE στο τέλος του 2018. Η αποστολή του κ. Ντράγκι έχει ολοκληρωθεί και ο ίδιος αποχωρεί από το τιμόνι της ΕΚΤ τον Οκτώβριο του 2019.
Λίγους μήνες πριν από την παράδοση σκυτάλης, και οι συστάσεις του ισχυρού της ΕΚΤ προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για παράλληλα βήματα θωράκισης της Ευρωζώνης ακούγονται πιο επίκαιρες από ποτέ. Το ευρώ έχει καταφέρει έως τώρα να διαψεύσει όλα τα καταστροφολογικά σενάρια διάσπασης, η αλήθεια όμως είναι ότι οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίζει τώρα η Ευρωζώνη είναι πέραν της δικαιοδοσίας των κεντρικών τραπεζών. Η απειλή ενός εμπορικού πολέμου ρίχνει βαριά σκιά πάνω από την ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης. Αποδυναμωμένη και η άλλοτε «σιδηρά κυρία» της Γερμανίας, που βάλλεται εξαιτίας του προσφυγικού ζητήματος.
Οι ηγέτες συζητούν το μέλλον της ευρωπαϊκής οικογένειας. Σήμερα θα εστιάσουν στις προτάσεις για μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση της στενότερης Ευρωζώνης. Και φαίνεται πως πολιτικά δεν είναι έτοιμοι για το δικό τους whatever it takes moment.
