Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Η σκλήρυνση των αμερικανικών κυρώσεων κατά του Ιράν με την άρση των εξαιρέσεων για πέντε σημαντικές οικονομικές δυνάμεις, την Κίνα, την Ινδία, την Τουρκία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, μπορεί να έχει πολλαπλές επικίνδυνες επιπτώσεις.
Πρώτον, η απόφαση αυτή εγκυμονεί τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης της εύφλεκτης κατάστασης στη Μέση Ανατολή. Ήδη μαίνεται η περιφερειακή αντιπαράθεση μεταξύ του αντιιρανικού άξονα του Τραμπ (Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Μοναρχίες του Κόλπου) και το Ιράν, με επίκεντρο τη Συρία και την Υεμένη.
Δεύτερον, μια παρατεταμένη άνοδος των διεθνών τιμών του πετρελαίου, ειδικά αν κλείσουν τα στενά του Ορμούζ, απειλεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.
Τρίτον, ενισχύει τους σκληροπυρηνικούς του καθεστώτος της Τεχεράνης, που δεν έβλεπαν με καλό μάτι την προσέγγιση με τη Δύση και την εγκατάλειψη των πυρηνικών φιλοδοξιών.
Επιπλέον το πετρελαϊκό εμπάργκο θα πλήξει περισσότερο τα φτωχά πολυπληθή στρώματα της ιρανικής κοινωνίας, δίνοντας πρόσχημα στην κυβέρνηση του Ιράν να προχωρήσει σε μεγαλύτερη καταστολή των κοινωνικών κινητοποιήσεων, κατηγορώντας τες ως υποκινούμενες από το εξωτερικό και το «μεγάλο σατανά», τις ΗΠΑ.
Οι πιθανές επιπτώσεις δεν σταματούν ωστόσο εκεί. Οι εξαιρέσεις που είχαν δοθεί από την Ουάσιγκτον είχαν σκοπό να αφήσουν περιθώρια στις θιγόμενες από τη σκλήρυνση του ιρανικού εμπάργκο πετρελαίου χώρες, να αναζητήσουν εναλλακτικό τροφοδότη.
Μια από τις θιγόμενες χώρες είναι η Κίνα, η οποία είχε αυξήσει τους έξι τελευταίους μήνες τις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου. Η Κίνα με τους υψηλούς, έστω και ψαλιδισμένους, ρυθμούς ανάπτυξης, έχει τεράστιες ενεργειακές ανάγκες, τις οποίες κάλυπτε σε σημαντικό βαθμό το Ιράν.
Η άρση της εξαίρεσης από τις κυρώσεις της Κίνας είναι ένα ακόμη στάδιο στην αντιπαράθεση της Ουάσιγκτον με το Πεκίνο, την ώρα μάλιστα που οι δύο υπερδυνάμεις βρίσκονται στο μέσον διαπραγματεύσεων για την εκτόνωση του μεταξύ τους εμπορικού πολέμου.
Φυσικά, η τελευταία απόφαση του Τραμπ πλήττει μια ακόμη χώρα με την οποία η Ουάσιγκτον βρίσκεται σε διαρκή αντιπαράθεση τα τελευταία χρόνια: την Τουρκία. Η Τουρκία εξαρτάται κατά πολύ από την εισαγωγή ιρανικού πετρελαίου και είναι ένας από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους του Ιράν.
Η κατά Τραμπ «pax Americana» δεν αφήνει βέβαια απέξω την Ευρώπη, καθώς οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που έχουν συναλλαγές με το Ιράν, όπως και με την Κούβα, απειλούνται με διώξεις και αποκλεισμό από την αμερικανική αγορά.
