Από την έντυπη έκδοση
Των Νικολάου Απέργη, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Και Εμμανουήλ Απέργη, υποψήφιου διδάκτορα στο University of Kent
O πόλεμος της Συρίας θα τελειώσει μόνον εάν η Ελλάδα επιταχύνει τις διαδικασίες για τη λειτουργία του συνδετήριου αγωγού EastΜed που επιβλέπεται από τη ΔΕΠΑ, στην οποία έχει συμμετοχή και τα ΕΛ.ΠΕ. Η ΔΕΠΑ έχει στην κατοχή της και τη διαχειριστική επιχείρηση δικτύου που συνδέει την Ελλάδα με τα άλλα διεθνή δίκτυα. Η αποκρατικοποίηση όμως της ΔΕΠΑ είναι περίπλοκη. Αυτό γιατί εξαρτάται πάντα από τον γεωπολιτικό παράγοντα. Προφανώς θα ευοδωθεί όταν αποκλειστούν ρωσικές εταιρείες από τον διαγωνισμό. Στόχος του EastMed είναι να μεταφέρει αέριο από τα κοιτάσματα της Λεβαντίνης υποθαλάσσια προς την Κύπρο και μετά από επεξεργασία θα μεταφέρεται υποθαλάσσια στην Κρήτη, Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα και, τέλος, στο Φλωροβούνι Θεσπρωτίας, όπου θα στέλνεται στην Ιταλία μέσω του αγωγού IGI-Poseidon.
Το 2017, οι ΥΠ.ΕΝ. της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ιταλίας υπέγραψαν μνημόνιο παρακολούθησης, ενώ έναν χρόνο αργότερα έγινε συνάντηση των πρωθυπουργών των χωρών, με τη στάση της Αθήνας στο Παλαιστινιακό να χαλαρώνει. Εκεί συζητήθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης σκοπιμότητας, όπου το συνολικό της κόστος ανήλθε στα 4 εκατ. ευρώ, με 50% χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους. Την 1/4/2018 ξεκίνησε η τεχνική προμελέτη εφαρμογής (FEED), που έχει να κάνει με τους χώρους δέσμευσης, τοπογραφικής διέλευσης και εξεύρεσης κατασκευαστή. Το χρονοδιάγραμμα θέτει την τελική επενδυτική συμφωνία την 1/6/2021, με παράδοση έργου την 31/12/2024. Ο αγωγός θα διέρχεται και από τη Μεγαλόπολη, όπου δύο μονάδες της ΔΕΗ θα πωληθούν, πράγμα που θα ανεβάσει το αντίτιμο πώλησης. Ο EastMed έχει τη δυνατότητα εισαγωγής φυσικού αερίου από Λιβύη, Αίγυπτο, Ισραήλ, Λίβανο, Συρία και προέρχεται από το Κουρδιστάν, όπου στο Ερμπίλ στο Ιράκ έχει ξεκινήσει η άντληση, ενώ ψάχνονται εναλλακτικές για εξαγωγές. Εκεί, η τσιμεντοβιομηχανία LaFarge έχει αναλάβει κατασκευαστικά έργα ουρανοξυστών. Το καλύτερο πλάνο για την Ελλάδα μακροχρόνια είναι η δημιουργία συμμετοχών, με τη δημιουργία θυγατρικών δικτύων εμπορίας και έργων (μερίδιο έχουν τα ΕΛ.ΠΕ.). Υποστηρικτικές υποδομές είναι οι εγκαταστάσεις LNG FSRU στην Αλεξανδρούπολη, LNG εγκαταστάσεις σε Κύπρο, και η μονάδα αποθήκευσης LNG στην Καβάλα.
Γιατί όλα αυτά; Γιατί ο λόγος που γίνεται ο πόλεμος στη Συρία είναι για το φυσικό αέριο. Μπήκαμε στη μετα-πετρελαιακή εποχή, όπου οι πόλεμοι δεν θα γίνονται για το πετρέλαιο. Το 2009 το Κατάρ προσέγγισε τον Άσαντ με προοπτική να κατασκευάσουν έναν αγωγό φυσικού αερίου που να συνδέει Κατάρ και Τουρκία μέσω Συρίας. Ο Άσαντ αρνήθηκε γιατί προετοίμαζε και τελικά υπέγραψε το 2011 τον αγωγό Ιράν-Ιράκ-Συρίας, αναιρώντας τα σχέδια του Κατάρ να φιλοξενήσει ιρανικό αέριο από τις νότιες εγκαταστάσεις του Ιράν στο Νότιο Παρς. Αποτέλεσμα;
Η Ε.Ε. θα συνέχιζε να εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο. Τότε ο Άσαντ είχε ξεκινήσει τα σχέδια του δικού του αγωγού αερίου από το λιμάνι Σάιντ της Αιγύπτου, συνέχιζε στο λιμάνι της Άκαμπα στην Ιορδανία, στο Αμμάν της Ιορδανίας, στη Δαμασκό της Συρίας και τελικά στην Έμεσα (Χομς) της Συρίας, όπου ο αγωγός θα διακλαδίζονταν στην Τρίπολη του Λιβάνου, στο Λευκάς-Βαλανέαϊ της Συρίας, και είχε μείνει να κατασκευαστεί το τελικό κομμάτι στο Κιλίς της Τουρκίας, όπου ο αγωγός θα συνδεότανε με τον αγωγό Ναμπούκο. Πολλοί το θεωρούν σαν θεωρία συνωμοσίας, αλλά δεν γνωρίζουν πως ρωσικές εταιρείες θα είχαν μερίδια διαχειριστή στο δίκτυο της Συρίας, ενώ θα ήταν έμποροι και πάροχοι φυσικού αερίου, αφού θα ανέπτυσσαν το προσφάτως ανακαλυφθέν κοίτασμα στη Χομς. Αυτό θα ανέβαζε τα εξαγωγικά έσοδα της Ρωσίας.
Το πρόβλημα δεν είναι εκεί. Αλλά η Ρωσία θα μπορούσε να αλλάξει το αποθεματικό της νόμισμα. Θα εξήγαγε σε όποιο άλλο νόμισμα, προφανώς, ρούβλια αντί για δολάρια, που είναι η πολιτική που ακολουθείται σήμερα στα συμβόλαια ενέργειας. Ταυτόχρονα, η Ρωσία αναβαθμίζει τις ενεργειακές υποδομές της Συρίας. Τον Φεβρουάριο του 2018 έπεσαν οι υπογραφές για την επιδιόρθωσή τους. Οι ρωσικές εταιρείες Lukoil και Gazprom θα αναβαθμίσουν τα διυλιστήρια στο Λευκάς-Βαλανέαϊ και την κατασκευή ενός νέου διυλιστηρίου με τη συνδρομή της Βενεζουέλας και του Ιράν. Οι τρεις χώρες έχουν συμφωνήσει να διεξαγάγουν ναυτιλιακό εμπόριο μεταξύ τους. Η Βενεζουέλα σπάει τον εμπορικό αποκλεισμό που της έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ μέσω ενός παράλληλου νομίσματος (το κρυπτονόμισμα pedro). Έτσι, θα εισάγει ανταλλακτικά φορτηγών από τη ρωσική Kamaz προκειμένου να γίνει η Βενεζουέλα εξαγωγική χώρα φορτηγών (με πληρωμές σε pedro), ενώ η Ρωσία θα εισάγει από τη Βενεζουέλα χάλυβα, αλουμίνιο, καφέ, κακάο, υφαντουργικά προϊόντα, παπούτσια (με συναλλαγές σε pedro).
Οι εξελίξεις; Οψόμεθα σε νεότερο άρθρο!
