Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Ένταξη στην ΕΟΚ επί Τόρηδων, με πρωθυπουργό τον Έντουαρντ Χιθ. Τη δουλειά βέβαια είχε κάνει η επίσης συντηρητική κυβέρνηση του Χάρολντ Μακ Μίλαν. Δημοψήφισμα για Brexit -ενώ καλά-καλά δεν είχε τελειώσει το ταξίδι του μέλιτος- το 1975, με κυβέρνηση Εργατικών υπό τον Χάρολντ Ουίλσον.
Επτά υπουργοί από τους είκοσι τρεις έκαναν εκστρατεία υπέρ της εξόδου, αλλά η φρέσκια στο Συντηρητικό Κόμμα Μάργκαρετ Θάτσερ τάχθηκε υπέρ της παραμονής και τα δύο τρίτα (67,2%) των Βρετανών ψήφισαν παραμονή στην ΕΟΚ, όχι όμως και ο νυν ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν. Τότε διασπάστηκαν οι Εργατικοί, σήμερα Συντηρητικοί και Εργατικοί βρίσκονται αντιμέτωποι με έκπτωση πολιτικής.
«Το κυρίαρχο επιχείρημα», έλεγε η μετέπειτα «Σιδηρά Κυρία» στη διάρκεια της εκστρατείας για το δημοψήφισμα του 1975, είναι «το πολιτικό επιχείρημα για ειρήνη και ασφάλεια».
Ασφαλώς, ο ευρωσκεπτικισμός δεν είναι αποκλειστικότητα κανενός. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Χιου Γκάιτσκελ, των Εργατικών, είπε στο ετήσιο συνέδριο του κόμματός του το 1962 ότι η ένταξη θα σηματοδοτούσε «το τέλος μιας χιλιετούς ιστορίας». Τι του είπε η σύζυγός του; «Όλοι οι λάθος άνθρωποι ζητωκραυγάζουν».
Όλοι οι μοιραίοι άνθρωποι την έξοδο κοιτάζουν, από λάθος υπολογισμούς και τακτικισμούς για να αποφύγουν τους κομματικούς σεισμούς. Ο Ντέιβιντ Κάμερον αποφάσισε το δημοψήφισμα βέβαιος ότι θα το κερδίσει, για να κρατήσει ενωμένους τους Συντηρητικούς και δίχασε φίλους και εχθρούς. Η έξοδός του από την Ντάουνινγκ Στριτ παραλληλίστηκε με την πτώση της Θάτσερ το 1990.
Οι αντίστοιχοι διάδοχοί τους, Τζον Μέιτζορ το 1990 και Τερέζα Μέι το 2016, ανέλαβαν να επουλώσουν τις πληγές του έθνους. Σύμφωνα με τα λόγια του Μέιτζορ, να φτιάξουν «μια χώρα που να αισθάνεται άνετα με τον εαυτό της», «στην καρδιά της Ευρώπης», όπως το έθεσε.
Στην καρδιά του προβλήματος είναι ότι υπάρχει πάντοτε ομίχλη στο κανάλι. Της Μάγχης. Kαι πριν από το 1973.
