Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Τα τρία διαδοχικά προγράμματα, πουθενά αλλού δεν χρειάστηκαν τόσα, είχαν στην πραγματικότητα μία και μοναδική αποστολή. Να διασφαλίσουν χρήματα, δηλαδή χρόνο, στην Ελλάδα προκειμένου να αναμορφώσει την οικονομία της. Ο χρόνος τελείωσε.
Ίσως δεν έχει γίνει αντιληπτό ότι αν κάποιος έχει λόγο να αποτρέψει μια οποιαδήποτε μορφή νέου «πακέτου» για την Ελλάδα δεν είναι άλλος από τους Ευρωπαίους δανειστές. Οποιαδήποτε μορφή προγράμματος, όπως μια προληπτική πιστωτική γραμμή, απαιτεί χρήματα από τα ταμεία και ψήφους από τα Κοινοβούλια, σε μια υπόθεση που μετρά σχεδόν δεκαετία.
Αυτά δεν είναι καλά νέα, δεδομένου ότι η χώρα δεν έχει κάνει την υπέρβαση που θα δημιουργούσε τις συνθήκες για ένα οικονομικό «μπουμ» ύστερα από χρόνια καθήλωσης. Αυτό αποτυπώνεται και στα ελληνικά επιτόκια, μέσα σε ένα κατά τα άλλα ευνοϊκό περιβάλλον ρευστότητας. «Με spread 266 μονάδων έναντι της Πορτογαλίας δεν πάμε πουθενά», είχε πει τραπεζικός παράγοντας.
Τα επιτόκια αναμένεται να είναι υψηλότερα στη συνέχεια, καθώς η ΕΚΤ θα περιορίζει την προσφορά χρήματος. Συνεπώς, στο σενάριο της εξόδου από το πρόγραμμα χωρίς δίχτυ ασφαλείας, το country risk έχει ίσως μεγαλύτερες πιθανότητες να αυξηθεί παρά να μειωθεί μετά τον Αύγουστο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου.
Όμως το κακό σενάριο δεν θα είναι πλέον πρόβλημα των θεσμών. Το ελληνικό πρόβλημα μετατρέπεται αποκλειστικά σε ελληνικό πρόβλημα. Δημοσιονομικοί κόφτες, μέτρα ήδη νομοθετημένα για τα επόμενα χρόνια, σταθεροί μηχανισμοί εποπτείας χωρίς άλλο φτηνό χρήμα, θα λειτουργούν στον αυτόματο, παρέχοντας τις απαιτούμενες εγγυήσεις στους πιστωτές.
Δεν θα πρέπει να προκαλούν εντύπωση οι τοποθετήσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων σύμφωνα με τις οποίες δεν φοβούνται πισωγύρισμα στην Ελλάδα. Διότι πολύ απλά «η διαδικασία ανήκει ήδη στους Έλληνες πολίτες και εκείνοι θα τη φέρουν εις πέρας».
Η στρατηγική αυτή δίνει παράλληλα τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να μιλά για τέλος των «μνημονίων» και συγχρόνως να ναρκοθετεί την προοπτική της επόμενης κυβέρνησης.
Προκειμένου πιστωτές και κυβέρνηση να αποφύγουν την προληπτική γραμμή, τρέχουν να δημιουργήσουν ένα αποθεματικό με την προσδοκία να καλύπτει τις ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους για 15 μήνες μετά το τέλος του προγράμματος. Όμως, για να διασφαλίσουν πόρους προς αυτήν την κατεύθυνση, στραγγαλίζουν τους δημόσιους οργανισμούς και την πραγματική οικονομία.
Στο μεταξύ, η ζωή συνεχίζεται. Με φόρους και εισφορές. Πελατειακές προσλήψεις. Αντιστάσεις στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Με το γνωστό μοντέλο, που αποτρέπει το άνοιγμα των αγορών. Τις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Την ανάκαμψη των εισοδημάτων. Στις πλάτες του Έλληνα φορολογούμενου, της παραγωγής και της εργασίας.
