Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Ενα σύννεφο από ερωτήματα σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού, οικονομικές και κοινωνικές (ταχύτατα γίνεται φανερό ότι οι δεύτερες προσπερνούν τις πρώτες…), και μάλιστα ερωτήματα σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται ώστε «η επόμενη μέρα» να μην προκύψει μη-διαχειρίσιμη, πλανάται στη δημόσια συζήτηση.
Δηλαδή, ένα σύννεφο από ερωτήματα πλανάται σε όσο λιγοστό χώρο μένει διαθέσιμος από τον βομβαρδισμό με πληροφόρηση, ανάλυση και αμφίβολης αξίας θόρυβο γύρω από τα υγειονομικά/επιδημιολογικά/ιατροβιολογικά ζητήματα.
Ένα σύννεφο από ερωτήματα: είναι σωστά στοχευμένο ή όχι το πρόγραμμα «των 800 ευρώ» για Μάρτιο (β’ 15νθήμερο) – Απρίλιο; Ποιων ακριβώς επιχειρήσεων οι εργαζόμενοι υπάγονται/θα υπαχθούν; Πώς θα οριστικοποιηθούν οι ΚΑΔ, που όλοι μάθαμε να μελετούμε, μέχρι να τους μισήσουμε; Ποιους καταλαμβάνει η «εκ περιτροπής απασχόληση»; Πόσο πλήρης θα αποβεί η απαγόρευση των απολύσεων; Τι θα ισχύσει τελικά με τους δικηγόρους, μηχανικούς, ψυχολόγους (προσέξτε τους ψυχολόγους – ψυχαναλυτές – θεραπευτές: απ’ αυτήν τη συμπαθή τάξη κινδυνεύει να κριθεί η επόμενη μέρα, όπως πάει το πράγμα…) και λοιπούς ελεύθερους επαγγελματίες; Τα 600 ευρώ με voucher «κατάρτισης» να ωφεληθούμε κι από ΕΣΠΑ, ή τα «γενικά» 800 ευρώ; Θα αρκέσει η 2μηνη/3μηνη αναστολή πληρωμής οφειλών σε εφορία και ΕΦΚΑ, ή 6μηνη αναστολή εξυπηρέτησης τραπεζικών δανείων; Τι θα γίνει με την περαιτέρω ισχύ της προστασίας πρώτης κατοικίας με τους πλειστηριασμούς; Και, επειδή πια το εμπεδώσαμε ότι «η Ελλάδα δεν είναι νησί μοναχικό, «τι θα γίνει με την υπόθεση των κορονο-ομολόγων; πώς θα εκφρασθεί η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη; Θα αρκέσουν/θα προκάνουν, οι αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Αν μείνουμε στις διευκολύνσεις μέσω ESM, τι λογής όροι/conditionality θα υπάρξουν για τη χρήση τους; Είναι όλα αυτά τα ερωτήματα εύλογα – και αντίστοιχα ενδιαφέρουσες οι απαντήσεις που επιχειρείται να δοθούν, από υπουργούς και «αρμοδίους». Σε ανακοινώσεις και σε συνεντεύξεις και σε πρωινάδικα. Με διάθεση υπεράσπισης/επεξήγησης ή κριτικής/αντιπολίτευσης. Όμως θα μας επιτραπεί να υποστηρίξουμε εδώ ότι τα πραγματικά ερωτήματα είναι άλλα. Και δεν αποφεύγονται, ακόμη κι αν παρασιωπούνται ή μόνον ψιθυρίζονται ακόμη.
Πρώτο ερώτημα: μέχρι πότε αρκούν οι υπάρχοντες πόροι, δηλαδή τα ταμειακά διαθέσιμα, ώστε να χρηματοδοτούνται οι ρυθμίσεις που αποφασίζονται – μαζί με τις τρέχουσες ανελαστικές δαπάνες του Δημοσίου, που βασικά αποτελούνται από μισθούς και συντάξεις. από δίπλα και η κάλυψη της ανάγκης λειτουργίας βασικών πυλώνων της κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, αέριο); Αρχικά δίνονταν διαβεβαιώσεις ότι φθάνουμε μέχρι τέλος Μαΐου, τώρα διατυπώνονται ανησυχίες για βδομάδες νωρίτερα. Εγγυημένοι στο ακέραιο -και σε τι βάθος χρόνου- μισθοί και συντάξεις;
Απόλυτα συνδεδεμένο μ’ αυτό το ερώτημα το άλλο: πόσο συνεχίζεται η ροή εσόδων στον Προϋπολογισμό – και στον ΕΦΚΑ, και στην πληρωμή λογαριασμών ΔΕΗ κοκ; Δεν αναφερόμαστε τόσο στο τι θα κοστίσει/πόσο θα πάνε πίσω οι αναστολές πληρωμών, για όσους αυτές ισχύουν, όσο για το πόσο η αίσθηση απειλής σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα πάει πίσω τις πληρωμές (και) απ’ όσους έχουν την ευκαιρία να κρατηθούν ενήμεροι. Καλή πρωτοβουλία η έκπτωση 25% στις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις που πληρώνονται έγκαιρα (εφόσον δεν διεκδίκησαν αναστολή πληρωμών): θα αποδώσει όμως;
Σκεφθείτε και το άλλο: ακόμη και για τον ΦΠΑ (όπου υπάρχει δραστηριότητα: γιατί μέχρι μέσα Μαρτίου υπήρχε, αλλά και τώρα στη λιανική τροφίμων, στα φαρμακεία, στο takeaway και στο delivery υπήρχε και μάλιστα αυξημένη) πόσοι θα αποδώσουν όντως; Πόσοι δεν θα έχουν το αντανακλαστικό «να επιβιώσουμε πρώτα ως επιχείρηση και θα δούμε!»;.
Τρίτο πεδίο: άμα σταθεί κανείς -έστω και για μια στιγμή- στη συζήτηση που άνοιξε για τη χρήση του «μαξιλαρακίου» των 35+ δισ. ευρώ, χρειάζεται μια γρήγορη και ουσιαστική προσγείωση. Δεν είναι, δεν είναι κυρίως ζήτημα συμπολιτευτικής ή αντιπολιτευτικής διάθεσης, δεν είναι καν θέμα διαπραγμάτευσης στα πλαίσια της ενισχυμένης μεταμνημονιακης παρακολούθησης: είναι και ζήτημα στάθμισης του ποιες άλλες ανάγκες (ΑΝ και ΟΣΟ είναι διαθέσιμοι πόροι από το μαξιλαράκι…) θα χρειαστεί να καλυφθούν.
Μη σκεφθείτε τις -περιορισμένες, όντως- ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους το 2021-22, σκεφτείτε όμως προσεκτικά το τι θα έχει απομείνει σε 6 μήνες από τις συστημικές τράπεζες.Αυτό είναι το τέταρτο, σε απόσταση λίγων μηνών, ερώτημα: πόσο θα τραυματισθούν, πόσο τραυματίζονται ήδη οι συστημικές τράπεζες με τη γνήσια αδυναμία εξυπηρέτησης δανείων ΚΑΙ με τη νέα γενεά στρατηγικών που θα επανεμφανισθούν; Ναι, ναι «είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες» – πόσο διαρκεί, αυτό;
Και το τελευταίο, βαρύτερο όλων: ακόμη κι αν διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας, ο κάθε ένας εργαζόμενος τι αίσθηση ασφάλειας θα έχει πλέον; (Απ’ εδώ, αν μη τι άλλο, προκύπτει η κατανάλωση.)
