«Σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας χιονίζει μόνο μια φορά στα όνειρά μας», έγραψε ο νομπελίστας Τούρκος συγγραφέας Ορχάν Παμούκ στο «Χιόνι», ένα υπέροχο μυθιστόρημα που βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα τη σύγχρονη Τουρκία.
Το «Χιόνι» δημοσιεύτηκε το 2002. Λίγο μετά αφότου η Ε.Ε. χορήγησε στην Άγκυρα το καθεστώς υποψήφιας χώρας για ένταξη, και λίγο πριν έρθει στην εξουσία ο Ερντογάν.
Ο Ορχάν Παμούκ περιγράφει τη διάσταση ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ανατολή, στη σύγχρονη Τουρκία.
Το δίλημμα των εκλογών, ίσως ουδείς το έχει διατυπώσει τόσο καλά όσο ο εκτελών χρέη υπουργού Δικαιοσύνης, Μπεκίρ Μποζντάγκ: «Οι άνθρωποι είτε θα γιορτάσουν με σαμπάνια, είτε θα κάνουν όρκο στον Θεό, στο χαλί της προσευχής».
Οι εκλογές στη γείτονα ήταν ένα δημοψήφισμα και για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Παρά τις μακρές ενταξιακές διαπραγματεύσεις, η Τουρκία δεν έχει επί του παρόντος καμία προοπτική ένταξης στην Ε.Ε.
Το να πούμε ότι οι σχέσεις των Βρυξελλών με την Τουρκία έχουν ψυχρανθεί θα ήταν λίγο.
Βρίσκονται στην κατάψυξη, σε βαθιά κατάψυξη. Εδώ και χρόνια δεν υπήρξε ούτε μια σοβαρή προσπάθεια στις Βρυξέλλες να αναζωογονηθούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Άσκοπο από την άποψη της Κομισιόν, όσο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται στο τιμόνι του τουρκικού μηχανισμού εξουσίας.
Οι Ευρωπαίοι όμως δεν άσκησαν αρκετή πίεση στον Ερντογάν. Η Ελλάδα και η Κύπρος το ένιωσαν καλά.
Αναμφίβολα, η πορεία της Τουρκίας, η οποία έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ και η οποία διαδραματίζει βασικό γεωπολιτικό ρόλο στη διασύνδεση μεταξύ της Ευρώπης και του αραβικού κόσμου, είναι κρίσιμης σημασίας για την Ε.Ε. Αυτό θα είναι πιθανώς το μεγαλύτερο «stress test» στις τουρκο-ευρωπαϊκές σχέσεις.
Η Τουρκία ήταν, είναι και θα είναι ένας ισχυρός παίκτης σε όλες σχεδόν τις κρίσεις και τις συγκρούσεις που βαραίνουν σήμερα τους Ευρωπαίους.
