Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Θα ήταν στενόκαρδο το ξεκίνημα μιας συζήτησης για τη συνεχιζόμενη πορεία της οικονομίας στο 2020 και για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές που ήρθαν στο προσκήνιο αυτές τις ημέρες καταγράφοντας μια δυσάρεστη έκπληξη: το πρωτογενές πλεόνασμα τον Ιανουάριο «έγραψε» σαφώς χαμηλότερο νούμερο από τον στόχο που είχε τεθεί. Πάντως τα 132 εκατ. ευρώ έναντι των 785 προγραμματισμένων (Κεντρική Διοίκηση – έλλειμμα σε ταμειακή βάση, αυξημένο αυτό) αποτελούν ψυχρολουσία. Όχι ως μέγεθος, αλλ’ ως αντιστροφή τάσης.
Προήλθε η υποχώρηση από μείωση στα έσοδα (η εξήγηση κατά Σκυλακάκη: οι φόροι πήγαν καλά, αλλά τα έσοδα ΠΔΕ υποχώρησαν τεχνητά, με την καταγραφή σημαντικού ποσού στον επόμενο μήνα), ενώ στις δαπάνες υπήρξε μικρότερη αύξηση (πάλι κατά διευκρίνιση Σκυλακάκη) το μεγαλύτερο μέρος ανάγεται σε αυξημένο εκτοκισμό μετά το swap ομολόγων Εθνικής Τράπεζας-Δημοσίου). Συνεπώς, μέσα στο επόμενο δίμηνο προσδοκάται εξομάλυνση, όχι;
Καλό θα ήταν τα νούμερα να επαληθεύσουν την πρόβλεψη. Καλό επί της ουσίας, αλλά και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ή μάλλον στα τραπέζια των διαπραγματεύσεων. Διότι δίπλα στην κυλιόμενη διαπραγμάτευση στο Eurogroup για την ελπιζόμενη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων-όπου η σταθερότητα των τρεχόντων πλεονασμάτων αποτελεί αυτονόητα προαπαιτούμενο: άμα «λυγίσουν» τα νούμερα, άσε καλύτερα!- υπάρχουν και άλλα τραπέζια που τα είδαμε, με πληθωρική φωτογράφηση δε, στην άτυπη Κορυφή της Ε.Ε. για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο/MFF.
Είχε ενδιαφέρον η τοποθέτηση Μητσοτάκη, που μπορεί να ακούστηκε ως Αλήθεια του Λα Παλίς (δηλαδή ως διατύπωση του αυτονόητου) ότι «δεν μπορούμε να κάνουμε περισσότερα με λιγότερα». Όμως, ως σχετικά πρωτόπειρος στην αυτάρεσκη πολιτική υποκρισία των Βρυξελλών -την είχε ανακαλύψει με αντίστοιχο σοκ ο πατέρας του, προ τριών δεκαετιών…- εκφώνησε την απόλυτη αλήθεια.
Σε μια φάση φιλόδοξης Πράσινης Συμφωνίας/Green Deal, με σχεδιασμούς ψηφιακής Πολιτικής/Digital Agenda το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (με σβησμένη την Επιτροπή φον ντερ Λάιεν στο φόντο και με ένα ανασφαλές Ευρωκοινοβούλιο που τσαλακώθηκε η ιδέα του ότι θα όριζε το αύριο) ακριβώς αυτό πήγε να πει ότι θα συμβεί στον ορίζοντα 2021-27. Όντως «ως νέοι αλχημιστές» οι ηγέτες της Ε.Ε.
Στα ειδικότερα θέματα των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων της Ε.Ε. που αφορούν την Ελλάδα -της θεματικής δηλαδή, μέσω της οποίας από εποχής Πακέτου Ντελόρ συνηθίσαμε να «γνωρίζουμε την Ευρώπη». Στρεβλά μεν, πλην… έτσι έκριναν οι διαδοχικές πολιτικές μας ηγεσίες- η εμβέλεια των ελληνικών θέσεων/αιτημάτων/διεκδικήσεων καταγράφεται χαμηλή.
Υπάρχει μάλιστα μια δυσάρεστη ατμόσφαιρα, τώρα που με τη συζήτηση στο μεγάλο τραπέζι για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο/τον μεσομακροπρόθεσμο Προϋπολογισμό της Ε.Ε., γίνονται οι μεγάλες κατανομές: τα κονδύλια της Συνοχής (υπό πίεση όπως όλος ο προϋπολογισμός) έρχονται να συσχετισθούν με τη χρηματοδότηση του Green Deal, συν τα κονδύλια του προσφυγικού.
Όλα αυτά προσεγγίζονται στην πράξη μαζί με την (εύλογη) υπερηφάνεια της Ελλάδας ότι βρίσκεται εκτός οικονομικής κρίσης, μακράν εποπτείας κ.λπ. Και εν συνεχεία με την επαναδιαπραγμάτευση των πρωτογενών πλεονασμάτων και την απελευθέρωση των επιστροφών ANFAs /SMPs για επενδυτικούς σκοπούς. Κινδυνεύει μ’ αυτόν τον τρόπο να παραχθεί ένα δυσάρεστο, αρνητικό μίγμα: στο τέλος, ελλοχεύει απώλεια πόρων – ή μάλλον δυνατοτήτων πόρων. Και τούτο, ακριβώς τη στιγμή που οι πόροι αυτοί χρειάζονται αν είναι να ριζώσει η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
Μια διευκρίνιση: το σύνολο των παραπάνω παρατηρήσεων -στα θέματα πόρων και διασφάλισής τους στην περιφερειακή πολιτική και στην απειλούμενη με οπισθοχώρηση γεωργία, στα θέματα απολιγνιτοποίησης και τοπικής ύφεσης, περνώντας από το προσφυγικό και την κοινωνική του δηλητηριαστικότητα- δεν αναφέρεται στις όποιες προσπάθειες καταβάλλονται όλον αυτόν τον καιρό.
Σε ευθεία διαπραγμάτευση ή σε παρασκηνιακές πιέσεις, από κυβέρνηση αλλά και γενικότερα (π.χ. στην ευρωβουλευτική κοινότητα ή/και στην τεχνοδομή των βασικών Γενικών Διευθύνσεων της Επιτροπής) προσπάθειες γίνονται ώστε να προχωρήσουν και να γίνουν κατανοητές οι ιδιαίτερες ελληνικές θέσεις. Η συμμετοχή Μητσοτάκη στον πυρήνα των επαφών των «φίλων της Συνοχής» με το δίδυμο Μέρκελ-Σαρκοζί να συμπληρώνεται από Κόντε-Σάντσεθ-Μητσοτάκη, κάτι δείχνει. Και πάλιν όμως… δεν τις συναντήσαμε τις θέσεις αυτές εξειδικευμένα ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως παλιότερα, στους ευρωδιαδρόμους.
Και η μεν πολιτική συζήτηση για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο θα συνεχιστεί – επόμενος σταθμός αρχές Μαρτίου, αν και μάλλον η Άγκελα Μέρκελ θα κρατήσει για τη γερμανική προεδρία τη λύση του δράματος.
Η διαπραγμάτευση για τα πρωτογενή μας πλεονάσματα θα αναβαθμιστεί (ελπίζει κανείς) σε αμεσότερο χρονικό ορίζοντα. Όμως η παγίδα των συμψηφισμών είναι εκεί. Στη συνέχεια, δε, οι τεχνικές υπό διαμόρφωση διαδικασίες -αυτές κι αν είναι παγίδες!- θα αρχίσουν να ροκανίζουν ό,τι ανακοινωθεί ότι κερδήθηκε: αυτή, άλλη ιστορία.
