Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Τι είναι η εξωτερική πολιτική; Η προβολή ισχύος μιας χώρας στο διεθνές περιβάλλον. Οικονομικής, (γεω)πολιτικής, πολιτιστικής, στρατιωτικής, όχι απαραίτητα μ’ αυτήν τη σειρά.
Αν τη φανταστούμε σαν ένα καρτεσιανό σύστημα συντεταγμένων στο επίπεδο, όπως μαθαίναμε στο σχολείο, ο άξονας τετμημένων (οριζόντιος) είναι η προάσπιση των απαράγραπτων εθνικών συμφερόντων και ο άξονας τεταγμένων (κατακόρυφος) είναι οι συνθήκες, δηλαδή η δυναμική και ο συσχετισμός δυνάμεων που εκάστοτε ισχύουν στη γεωγραφική περιοχή όπου η χώρα ανήκει.
Αυτές είναι οι συντεταγμένες και είναι σαφώς δοσμένες. Όχι, σαν τις άλλες που καμία ελληνική κυβέρνηση δεν έχει τολμήσει ως τώρα να καταθέσει στον ΟΗΕ, για να προσδιορίσει τις περιοχές που θεωρούμε ότι αποτελούν τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι άλλοι που το κάνουν, ενώ δεν υπάρχει οριοθέτηση με γειτονικά κράτη, χάνουν;
Η Ανατολική Μεσόγειος βράζει και αυτό στο άμεσο μέλλον δεν αλλάζει. Τα ελληνοτουρκικά είναι μέρος ενός μεγαλύτερου παιγνίου. Η «La Repubblica» επισημαίνει τον κίνδυνο μιας σύγκρουσης Ευρώπης – Τουρκίας, αναφερόμενη στη νέα αποστολή της Ε.Ε. για την τήρηση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, ενώ και στην έκθεση του αμερικανικού think tank RAND, που δημοσίευσε η «Καθημερινή», οι τουρκικές διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, που έχουν ενταθεί, γίνονται αντιληπτές ως σημεία «αντικρουόμενων συμφερόντων» με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και το ΝΑΤΟ.
Να το ξεκαθαρίσουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι υφίσταται μηχανισμός ασφαλείας για τη μικρή μας Πολιτεία, αλλά ότι αγοράζουμε χρόνο για συμμαχίες, ενώ «πυξίδα για τις σχέσεις μας παραμένει το Διεθνές Δίκαιο και η διάθεση φιλικής συνεργασίας».
Πόση, όμως, διάθεση χωρεί, όταν «συζητάμε για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και την ίδια ημέρα γίνονται υπερπτήσεις και παραβιάσεις. Δεν μπορεί να θέτουμε το θέμα των παραβιάσεων στις συζητήσεις και να μας απαντούν “ποιες παραβιάσεις;”. Να συζητούμε, αλλά πρέπει να υπάρξει κάποια βάση στη συζήτηση που κάνουμε». Να συζητούμε, αλλά αν η ψαροπούλα «Oruc Reis», που την παίρνει ο άνεμος, φτάσει ανατολικά και νότια της Κρήτης, για έρευνες («Yeni Safak»), οι ανταλλαγές ψυχραιμίας πιάνουνε;
Οι χαμηλοί τόνοι και η αποφυγή προσδιορισμού των ορίων των δικαιωμάτων που μας δίνει το διεθνές δίκαιο δεν φτάνουνε.
