Skip to main content

Τα επίχειρα του διχαστικού λόγου για την πανδημία

Από την έντυπη έκδοση

Του Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου
[email protected]

Από την αρχή της πανδημίας ένας μικρός, αλλά καθόλου ασήμαντος αριθμός δημοσιολογούντων, συμπεριλαμβανομένης της παρούσας στήλης, προειδοποιεί συστηματικά για τα αποτελέσματα του διχαστικού και πολεμικού λόγου στη διαχείριση της πανδημίας. Η πανδημία δεν είναι πόλεμος όπου χωριζόμαστε σε αντίπαλα στρατόπεδα. Είναι ασθένεια την οποία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε με συνεργασία, αλληλεγγύη, ορθό λόγο και διάχυση της επιστημονικής γνώσης.

Δυστυχώς, ένα μεγάλο τμήμα πολιτικών, δημόσιων προσώπων, αλλά και απλών πολιτών παίζει ακόμη με τη φωτιά του διχασμού. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί o ισχυρισμός, που διακινείται εσχάτως, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ότι είμαστε τάχα αντιμέτωποι με «πανδημία ανεμβολίαστων».

«Υπάρχει μια αφήγηση που πιστεύω ότι είναι εντελώς λάθος: η πανδημία των ανεμβολίαστων» ανέφερε σχετικά ο επικεφαλής επιδημιολόγος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Charite στο Βερολίνο, Κρίστιαν Ντρόστεν, και αντέτεινε: «Δεν έχουμε πανδημία ανεμβολίαστων, έχουμε πανδημία». «Μα καλά, έχει τόσο σημασία μια φράση;» θα διερωτηθεί κανείς. Κι όμως έχει! Εάν αποπροσανατολίζει τους πολίτες και υπονομεύει τη συνολική προσπάθεια για την αντιμετώπιση της ασθένειας.

Κατά πρώτον, το αφήγημα περί «πανδημίας ανεμβολίαστων» στέλνει εμμέσως πλην σαφώς το εσφαλμένο μήνυμα στους εμβολιασμένους ότι το πρόβλημα δεν αφορά τους ίδιους. Με εντελώς αρνητικά αποτελέσματα στην τήρηση των μέτρων προστασίας. Κατά δεύτερον, ο ισχυρισμός καταρρίπτεται από την πραγματικότητα, καθώς οι εμβολιασμένοι είναι μεν πολύ πιο προστατευμένοι, αλλά φυσικά δεν είναι άτρωτοι στον ιό. Και η κατάρριψη του ισχυρισμού δίνει την ευκαιρία σε όσους διακινούν θεωρίες συνωμοσίας να διαβρώνουν την εμπιστοσύνη στον επίσημο λόγο για την πανδημία, «αξιοποιώντας» κάθε κρούσμα ή θάνατο εμβολιασμένου πολίτη. 

Η τρίτη και χειρότερη συνέπεια έχει να κάνει, όμως, με το μήνυμα που στέλνεται σε όλη την κοινωνία. Ότι δηλαδή είμαστε χωρισμένοι στα δύο και διαφορετικοί. Εμείς και αυτοί! Οι εμβολιασμένοι και οι ανεμβολίαστοι! Έτσι όμως πέφτουν οι γέφυρες επικοινωνίας, ενισχύονται οι αντιδράσεις και το αφήγημα λειτουργεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Και όσο περισσότερο διαχωριζόμαστε τόσο πιο απίθανο είναι να είμαστε υγιείς και ασφαλείς.