Η κλιμάκωση των εντάσεων ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς αυξάνει σημαντικά τους γεωπολιτικούς κινδύνους σε μία περιοχή η οποία αντιστοιχεί σε περισσότερο από το ένα τρίτο του διεθνούς εμπορίου πετρελαίου διά θαλάσσης.
Τις άμεσες και έμμεσες συνέπειες από τη διαμάχη αποτιμούν πλοιοκτήτες και αναλυτές της αγοράς των tankers. Τα βλέμματα είναι στραμμένα στη διακύμανση των τιμών του πετρελαίου, αλλά και στο Ιράν, οι σχέσεις του οποίου με τις ΗΠΑ βρίσκονται ξανά στο επίκεντρο.
«Είμαστε εκπαιδευμένοι στη ναυτιλία να μπορούμε να προσαρμοζόμαστε σε γεωπολιτικά περιστατικά. Είχαμε τρεις κρίσεις, η μία μετά την άλλη. Η πανδημία, μετά ο πόλεμος στην Ουκρανία και τώρα οι αναταραχές στη Μέση Ανατολή» σχολίασε ο CEO της Tsakos Energy Navigation (ΤΕΝ), Νικόλας Τσάκος, μιλώντας σε μεσοβδόμαδο συνέδριο που διοργάνωσε η Capital Link. Η ΤΕΝ διαχειρίζεται έναν από τους μεγαλύτερους στόλους δεξαμενόπλοιων διεθνώς.
«Ιστορικά οι εντάσεις στον Κόλπο της Μέσης Ανατολής οδηγούν σε αύξηση της ζήτησης για πλοία, ως απάντηση στις ανησυχίες για έλλειψη πετρελαίου» σχολίασε, σε σημείωμά της, η νορβηγική επενδυτική τράπεζα Arctic Securities. «Ο αντίκτυπος στα ναύλα εξαρτάται από τον βαθμό των εντάσεων και το θεμελιώδες σκηνικό της αγοράς.
Τα VLCCs
Στην προκειμένη περίπτωση, η αγορά των tankers φαίνεται σφιχτή. Η ζήτηση αυξάνεται εποχιακά, ενώ ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς λειτουργεί έξτρα ενισχυτικά» εξηγούν οι αναλυτές, συμπληρώνοντας ότι η αγορά των υπερ-δεξαμενόπλοιων (VLCCs, χωρητικότητας περίπου 300.000 dwt) αναμένεται να έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο.
Σύμφωνα με χθεσινό σημείωμα του ναυλομεσιτικού οίκου Clarskons, τα ναύλα για τα VLCCs συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, σκαρφαλώνοντας πλέον πάνω από τα 41.000 δολάρια την ημέρα.
Την ίδια ώρα, τα λιμάνια Ασντόντ και Άσκελον -το πρώτο υπολειτουργεί και το δεύτερο έχει διακόψει τις υπηρεσίες του- αντιστοιχούν στο 80% των εισαγωγών αργού πετρελαίου του Ισραήλ, όπως αναφέρει ο ναυλομεσιτικός οίκος BRS Shipbrokers.
Μία περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική πτώση των εισαγωγών, καθώς οι πλοιοκτήτες θα αποφεύγουν την περιοχή, οδηγώντας εν τέλει σε πιθανή διακοπή της λειτουργίας των διυλιστηρίων.
Το Ιράν
Στο «κάδρο», όμως, των τελευταίων εξελίξεων έχει βρεθεί και το Ιράν. Η νορβηγική εταιρεία ερευνών Rystad Energy επεσήμανε, σε πρόσφατη έρευνα, ότι αν το Ισραήλ κατηγορήσει το Ιράν για τις επιθέσεις της Χαμάς, θα σημάνει το τέλος στην ομαλοποίηση των σχέσεων ανάμεσα σε Τεχεράνη και Ουάσιγκτον.
Στοιχεία της Rystad καταδεικνύουν πως οι ιρανικές εξαγωγές αργού πετρελαίου αυξήθηκαν κατά 700.000 βαρέλια την ημέρα από την αρχή της θητείας του Τζο Μπάιντεν στον αμερικανικό προεδρικό θώκο το πρώτο τρίμηνο του 2021 έως και το τρίτο τρίμηνο του 2023.
Όπως επισημαίνει ο οίκος S&P Global, η κυβέρνηση Μπάιντεν στήριζε -μέχρι πρότινος τουλάχιστον- τις διπλωματικές διαπραγματεύσεις με το Ιράν, κατακεραυνώνοντας τη στρατηγική μέγιστης πίεσης, που υιοθετήθηκε κατά τη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ. Αυτή η νέα διπλωματική εποχή φέρεται να οδήγησε στη χαλάρωση των κυρώσεων για το πετρέλαιο.
Κυρώσεις
Η άρση των αμερικανικών κυρώσεων στο ιρανικό πετρέλαιο θα είχε άμεσα θετικά αποτελέσματα στην αγορά των δεξαμενόπλοιων, καθώς, όπως εκτιμούν αναλυτές, θα αύξανε σημαντικά τη δραστηριότητα ανακύκλωσης, περιορίζοντας την προσφορά πλοίων.
Σημειώνεται ότι ένα σημαντικό τμήμα του διεθνούς στόλου tankers έχει ξεπεράσει τα 20 χρόνια ζωής και πολλά από αυτά τα πλοία μεταφέρουν ποσότητες πετρελαίου που υπόκεινται σε κυρώσεις. Εάν αυτά τα φορτία -τουλάχιστον από το Ιράν- έπαυαν να είναι διαθέσιμα, αυτά τα δεξαμενόπλοια δεν θα έβρισκαν απασχόληση και θα πωλούνταν για scrap.
