Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Ο χρόνος κυλάει αντίστροφα. Από αύριο και έως τις 29 Μαρτίου του 2019 απομένουν ακριβώς 100 ημέρες για να ανοίξει η Βρετανία την πόρτα και να αφήσει οριστικά πίσω της την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και από σήμερα έως και τις 14 Ιανουαρίου, όποτε η Βουλή των Κοινοτήτων θα αποφασίσει επιτέλους εάν η χώρα θα αποχωρήσει με ή χωρίς συμφωνία απομένει λιγότερο από ένας μήνας. Κάθε μέρα μοιάζει διαφορετική, με ένα σωρό εξελίξεις να αναζωπυρώνουν κάθε λογής σενάριο. Στο τέλος της ημέρας πάλι, τίποτα επί της ουσίας δεν είναι διαφορετικό – μόνο διαδικαστικές και πολιτικές εξελίξεις που επιστρέφουν τα «πιόνια» ξανά στην αφετηρία.
Θεωρητικά, πολλά μπορούν να συμβούν μέσα σε αυτές τις 100 μέρες. Ορισμένα σενάρια έχουν περισσότερες πιθανότητες, αλλά λιγότερες, κάποια μπορεί να συμβούν πιο σύντομα, άλλα όχι. Ιδού ορισμένοι παράγοντες, οι οποίοι αναμένεται να παίξουν ρόλο στις τρέχουσες εξελίξεις, έπειτα και από την πρόταση μομφής που κατέθεσε χθες ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κορμπιν, φέρνοντας τη Μέι περίπου στην ίδια θέση που την έφεραν την περασμένη εβδομάδα στελέχη του δικού της Συντηρητικού Κόμματος.
Θα δεχτούν οι Βρετανοί βουλευτές το χρονοδιάγραμμα της Μέι;
Ο καβγάς πλέον στη βρετανική βουλή διεξάγεται γύρω από τη νέα ημερομηνία για την κρίσιμη ψηφοφορία επί της συμφωνίας Λονδίνου – Βρυξέλλες για το Brexit. Με αφορμή την ανακοίνωση της Βρετανίδας πρωθυπουργού για την τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου, ο Κόρμπιν κατέθεσε πρόταση μομφής κατηγορώντας τη Μέι ότι έφερε τη χώρα σε «εθνική κρίση». Η Ντάουνινγκ Στριτ απάντησε ότι πρόκειται ξεκάθαρα για «ανόητα πολιτικά παιχνίδια». Σε κάθε περίπτωση, αρκετοί βουλευτές από όλα τα κόμματα είναι έξαλλοι με τη Μέι και το περιθώριο των μόνο 10 εβδομάδων που έδωσε μεταξύ της ψηφοφορίας και της αποχώρησης. Στην πλειονότητά τους, οι βουλευτές συμφωνούν ότι η Μέι προσπαθεί να σταματήσει τον χρόνο αυξάνοντας τον κίνδυνο του άτακτου Brexit.
Μπορεί να υπάρξει παράταση του Brexit;
Θεωρητικά μπορεί. Οι πιθανότητες αυξήθηκαν μάλιστα μετά την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία η Βρετανία έχει πλεόν το δικαίωμα να αποσύρει το Brexit μονομερώς. Ακόμη και ορισμένοι Συντηρητικοί θεωρούν ότι ίσως είναι μία φρόνιμη επιλογή και το έθεσαν μάλιστα χθες στη Βουλή των Κοινοτήτων. Θα είναι ασφαλώς μία τεράστια πολιτική υποχώρηση εκ μέρους της Μέι, η οποία έχει επανειλλημένως δεσμευτεί ότι η 29η Μαρτίου θα είναι η μέρα που η χώρα θα αποχωρήσει από την Ένωση.
Ποια είναι η γραμμή του υπουργικού συμβουλίου;
Αυτό είναι ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Το υπουργικό συμβούλιο συνεδριάζει σήμερα για να εξετάσει το ενδεχόμενο να επιταχύνει τις προετοιμασίες για το no deal. Καθώς όμως η υπουργική πειθαρχία έχει λίγο πολύ ξεπεραστεί, όπως σχολιάζει η «Guardian», το συμβούλιο αναμένεται να συνεδριάσει πολλές ακόμη φορές τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες.
Και εδώ φαίνεται να έχουν δημιουργηθεί δύο στρατόπεδα. Στο ένα έχουν μαζευτεί οι σκληροπυρηνικοί του Brexit, οι οποίοι – ελλείψει άλλης λύσης, λόγω και της αδιαλλαξίας των Βρυξελλών για περαιτέρω διαπραγματεύσεις – προτείνουν να εστιαστεί η προσοχή της κυβέρνησης σε αυτό που ονομάζουν «διαχειρίσιμο no deal». Καθώς ωστόσο αρκετοί επιμένουν ότι αυτό δεν θα έχει πρακτική εφαρμογή, προτείνουν ως εναλλακτική λύση στο αδιέξοδο να υπάρξουν οριστικές ψηφοφορίες για διαφορετικά ζητήματα.
Είναι τελικά πιθανό το no deal σενάριο;
Ασφαλώς και είναι. Η Ε.Ε. έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι είναι έτοιμη να το αντιμετωπίσει και αυτός – όπως προαναφέρθηκε – είναι και ο λόγος που συνεδριάζει σήμερα το υπουργικό συμβούλιο της Μέι. Στην πραγματικότητα ωστόσο όλοι συμφωνούν ότι το no deal θα είχε ολέθριες συνέπειες για την οικονομία της Βρετανίας. Ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης μάλιστα έχουν απειλήσει να παραιτηθούν εάν το σενάριο της μη συμφωνίας καταστεί η επίσημη πολιτική της γραμμή.
Δεύτερο δημοψήφισμα
Ούτε μία ούτε δύο. Η Μέι τάσσεται σχεδόν καθημερινά εναντίον ενός δεύτερου δημοψηφίσματος, επιμένοντας ότι θα ήταν προδοσία για τον βρετανικό λαό, ο οποίος πριν από δυόμισι χρόνια ψήφισε και αποφάσισε ότι θέλει να φύγει η χώρα από την Ε.Ε. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι είναι και απίθανο. Πολλά εξαρτώνται και από τον ίδιο τον Κόρμπιν, κατά πόσον δηλαδή θα στήριζε επισήμως αυτήν την πρόταση, την οποία φαίνεται να φοβάται.
Εκλογές;
Και σε αυτήν την περίπτωση, η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο των Εργατικών. Το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας – και όχι μόνο – κατηγορεί τον Κόρμπιν επειδή αρνήθηκε να καταθέσει επισήμως πρόταση μομφής κατά της βρετανικής κυβέρνησης, ανοίγοντας τον δρόμο για εκλογές, και κατέθεσε μόνο κατά της Μέι. Και αυτό διότι η πρόταση μομφής κατά της Μέι δεν έχει συνταγματική ισχύ, οπότε ακόμη και αν κερδίσει ο Κόρμπιν, η νίκη του θα έχει μόνο συμβολική αξία.
