Σήμερα στις 17:00 ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, και οι τραπεζίτες θα ανοίξουν και πάλι τη συζήτηση προκειμένου να βοηθηθούν οι ευάλωτοι δανειολήπτες στο πλαίσιο της ανόδου των επιτοκίων. Οι τράπεζες θα καταθέσουν την πρότασή τους, που, σύμφωνα με όλα τα δεδομένα, θα αποτελεί μια λύση στην οποία θα συνεισφέρουν και οι ίδιες στην υλοποίησή της.
Τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους οι δύο πλευρές είναι:
- Μορατόριο
- Επιδότηση επιτοκίων
- Φορολογικά κίνητρα
Το θέμα δείχνει να είναι μονόδρομος διμερώς, μιας και ο πρωθυπουργός εξέφρασε το ενδιαφέρον του για τους ενήμερους δανειολήπτες.
Το ισπανικό μοντέλο όπως αυτό ετέθη στο τραπέζι από το υπουργείο Οικονομικών δεν αποτελεί θέμα συζήτησης για τα πιστωτικά ιδρύματα, διότι, πέραν της επιδοτήσεως, διαμορφώνει συνθήκες τέτοιες στις οποίες οι τράπεζες θα πρέπει να λάβουν νέες προβλέψεις, μιας και μεταφέρει δάνεια ενήμερα στο στάδιο 2 και του σταδίου 2 τα μετατρέπει σε κόκκινα δάνεια.
Τι θα λέει η πρόταση των τραπεζών
Οι τράπεζες φαίνεται να έχουν διαμορφώσει μια πρόταση καθορίζοντας την περίμετρο των δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με βάση όσα είχαν προβλεφθεί στο πρόγραμμα Γέφυρα 1.
Οι επιπλέον τόκοι που έχουν καρπωθεί οι τράπεζες εξαιτίας της ανόδου των επιτοκίων από τα στεγαστικά μόνο δάνεια ανέρχονται σε 400 εκατ. ευρώ για όλον τον κλάδο. Ωστόσο, το μέγεθος αυτό δεν αποτελεί την περίμετρο της όποιας επιδότησης, αφού η διαμόρφωση της περιμέτρου θα γίνει με άλλα κριτήρια, όπως για παράδειγμα την ευαλωτότητα των δανειοληπτών. Συγχρόνως μιλάμε μόνο για δάνεια με ενέχυρο την Α κατοικία. Επομένως, η επιδότηση αφορά πολύ μικρότερο μέγεθος και θα καθοριστεί ασφαλώς με βάση τη διαφορά των τόκων που καλείται να πληρώσει ένας ευάλωτος δανειολήπτης με ενέχυρο την Α κατοικία πριν και μετά την άνοδο των επιτοκίων.
Η άνοδος αυτή θα ολοκληρωθεί ως τον Μάρτιο, αλλά η εκτίμηση είναι πως το πρόγραμμα θα αρχίσει να τρέχει μέσα στη νέα χρονιά και η οποιαδήποτε άλλη άνοδος το 2023 δεν θα επιδοτηθεί. Αυτό θα αποτελέσει το τμήμα με το οποίο θα επιβαρυνθεί ο ίδιος ο δανειολήπτης, αλλά δεν αναμένεται να είναι μεγάλο.
Ένα ζήτημα που έχουν να λύσουν οι τράπεζες αλλά και το υπουργείο είναι οι θεσμοί να μην χαρακτηρίσουν state aid την όποια επιδότηση, αν κρίνουν πως δεν υπάρχουν οι έκτακτες συνθήκες που έλαβαν χώρα κατά την πανδημία. Ωστόσο, πολλοί αντιλέγουν πως και η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος αποτελούν έκτακτες συνθήκες.
Από την άλλη πλευρά και οι τράπεζες δύσκολα θα μπορούσαν να χαρίσουν τόκους στους δανειολήπτες, επομένως η συνεισφορά τους λογικά θα είναι πιο κοντά στο κομμάτι των μορατορίων εφόσον συμφωνήσουν και οι δύο πλευρές.
Τα πιστωτικά ιδρύματα εκφράζουν τους φόβους τους για όλα τα δάνεια που βρέθηκαν νωρίτερα μέσα στο έτος σε προγράμματα Γέφυρα, κάποια εκ των οποίων λήγουν τώρα, γιατί υπάρχει σημαντική πιθανότητα αυτά τα δάνεια να γίνουν κόκκινα δημιουργώντας πρόβλημα στην εικόνα του ισολογισμού τους.
Η ατζέντα της συνάντησης
Στη σημερινή συνάντηση, ωστόσο, θα τεθούν επί τάπητος και οι επόμενες κινήσεις των τραπεζών σε ό,τι αφορά τα επιτόκια καταθέσεων.
Οι τράπεζες έχουν προγραμματίσει αυξήσεις από τις αρχές του νέου έτους. Εκτιμάται πως τα πιστωτικά ιδρύματα θα διανείμουν περί τα 800 εκατ. τόκους καταθέσεων την επόμενη χρονιά.
Καθώς ωστόσο η πίεση είναι μεγάλη, καθόλου δεν αποκλείεται οι τράπεζες ως ένδειξη καλής θέλησης να προβούν και μέσα στον Δεκέμβριο σε κάποια μικρή άνοδο των επιτοκίων των καταθέσεων. Άλλωστε είναι τόσο μεγάλα τα έσοδα από τόκους και προμήθειες, που δεν θα άλλαζε κατ’ ουσία την πολύ καλή κερδοφορία τους για το 2022.
Τέλος, δεν θεωρείται απίθανο ο υπουργός Οικονομικών να κλείσει και αυτός με τρόπο κατηγορηματικό το ενδεχόμενο τα τραπεζικά στελέχη να λάβουν bonus για το 2022.
