Τα επόμενα βήματα της ελληνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας στη «μετα-μνημονιακή» εποχή, με ορόσημο το 2021, αλλά και ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν οι επιχειρήσεις στην επιτάχυνση της ανάπτυξης, βρέθηκαν στο επίκεντρο της 5ης Ετήσιας Οικονομικής Διάσκεψης της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ).
Η διάσκεψη έλαβε χώρα την Τρίτη 10 Ιουλίου 2018 και έφερε τον τίτλο: «Από την ανάκαμψη στην ταχύρρυθμη ανάπτυξη: Hellas 2021». Το «παρών» έδωσαν διακεκριμένες προσωπικότητες από το χώρο του επιχειρείν, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Ο Πρόεδρος της ΕΕΝΕ, Δρ. Βασίλης Γ. Αποστολόπουλος, σημείωσε πως ο θεσμός της διάσκεψης αποτελεί μια γέφυρα γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου, ο οποίος στόχο έχει να επικοινωνηθούν στις πολιτικές και οικονομικές ηγεσίες -εντός και εκτός της χώρας- θέσεις που συμβάλλουν στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και την ενδυνάμωση της ελληνικής οικονομίας. «Βγαίνουμε τον Αύγουστο από τα Μνημόνια και οφείλουμε να έχουμε συνείδηση πως δεν έχουμε λύσει το πρόβλημα του χρέους και της βιωσιμότητάς του, ούτε διασφαλίσαμε αβίαστη και εγγυημένη πρόσβαση στις αγορές» δήλωσε ο Δρ. Αποστολόπουλος, υπενθυμίζοντας πως έχουμε απωλέσει ένα τεράστιο τμήμα του ΑΕΠ μας, «για την ανάκτηση του οποίου θα χρειαστούν πολλά χρόνια επίμονης δουλειάς». Πρόσθεσε, πως τα οκτώ χρόνια κρίσης, και η προβληματική διαχείριση των μνημονίων, άφησαν τη χώρα εκτός της νομισματικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, στερώντας της σημαντική ρευστότητα και πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Την ίδια ώρα, καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης, σημαντικές στρεβλώσεις στην οικονομία, μείζονα ζητήματα ανταγωνισμού, καθώς και διαρκείς μεταβολές στους κανόνες του παιχνιδιού παραμένουν χρόνια προβλήματα, στα οποία έχει προστεθεί η κλιμακούμενη και αδιέξοδη υπερφορολόγηση και ο υψηλότατος ΦΠΑ που πλήττουν σοβαρότατα την ανταγωνιστικότητα μιας σειράς προϊόντων και υπηρεσιών. «Είναι αδιανόητο το 20% των πολιτών να πληρώνουν το 80% των φόρων, όπως και αδιέξοδο οι επιχειρήσεις να μην αγωνιούν για το πώς θα αναπτυχθούν και πώς θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, αλλά πώς θα συγκρατήσουν τα έξοδά τους για να αποπληρώσουν ή να προκαταβάλλουν τους δυσβάσταχτους φόρους» επεσήμανε ο πρόεδρος της ΕΕΝΕ προτείνοντας τη θέσπιση ενός κινήτρου, μίας κλιμακούμενα μειούμενης φορολογίας στις νέες επενδύσεις, και ένα σταθερό προνομιακό φόρο για τα νέα παραγόμενα εισοδήματα, δηλαδή την ανάπτυξη. Πεποίθησή του Προέδρου της ΕΕΝΕ είναι πως η έξοδος από τα Μνημόνια, είναι μία ευκαιρία, ωστόσο, για να γυρίσει σελίδα η χώρα. Αυτό οφείλει να γίνει, όμως, μέσα από μια καθαρή εθνική ατζέντα, ένα ουσιαστικό, στρατηγικό και ρεαλιστικό πλαίσιο ανάπτυξης, με στοχευμένες μεταρρυθμίσεις, με αποφασιστικότητα, έμφαση στην τόνωση της εγχώριας επιχειρηματικότητας, κίνητρα για επενδύσεις, τη διοχέτευση και διευκόλυνση κεφαλαίων σε «scalable» επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και «projects», και ειδικότερα εκείνων με εξωστρεφή προσανατολισμό και καινοτόμα χαρακτηριστικά. Κάλεσε τους επιχειρηματίες να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο, όντας ανοιχτοί σε στρατηγικές συνεργασίες και έξυπνες συνέργειες -εντός και εκτός συνόρων, να επενδύσουν στην καινοτομία και την εξωστρέφεια –σε όλο τους το φάσμα, να επενδύσουν σε ανθρώπινο δυναμικό και τεχνογνωσία, και να αναλάβουν πρωτοβουλίες και ρίσκο με όραμα και αποφασιστικότητα. Έκλεισε με ένα όραμα για το 2021, ένα ρεαλιστικό πλαίσιο στόχων, για μια Ελλάδα δυναμική, στην πρώτη γραμμή του νέου παγκόσμιου τοπίου. «Για να πετύχει η αλλαγή σελίδας πρέπει η ανάπτυξη να είναι σταθερά μεγαλύτερη του 4%. Επίσης, το επιχειρείν πρέπει να πρωτοστατήσει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας, διασφαλίζοντας πως η Ελλάδα θα είναι στην αιχμή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης», τόνισε μεταξύ άλλων.
Από την πλευρά του ο Α΄ Αντιπρόεδρος της ΕΕΝΕ, κ. Κρίστιαν Χατζημηνάς εστίασε στην άμεση απονομή δικαιοσύνης στο δημόσιο για τη διευθέτηση οικονομικής φύσεως θεμάτων, ενώ επεσήμανε πως οι μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο πρέπει να πηγαίνουν χέρι-χέρι με την αλλαγή πρακτικών και νοοτροπίας στον επιχειρηματικό κόσμο. Χαρακτήρισε μάλιστα τη μη γρήγορη απονομή δικαιοσύνης, ως το μεγαλύτερο αντικίνητρο για οποιοδήποτε επενδυτή εγχώριο ή ξένο. Έκανε λόγο για την ανάγκη μείωσης των φόρων και την υιοθέτηση πρακτικών που ενισχύουν την εξωστρέφεια. «Η εξωστρέφεια είναι κάτι περισσότερο από τον τουρισμό και τις εξαγωγές. Είναι μια έννοια πολύ ευρύτερη. Είναι, παραδείγματος χάρη, να αποβιβάζεσαι ως έποικος σε ξένες αγορές, όπως η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο, η Αμερική, να εγκαθίστασαι εκεί και να συμβάλεις στον δεκαπλασιασμό της ελληνικής επιχειρηματικής «επικράτειας», τόνισε ο κ. Χατζημηνάς προσθέτοντας πως ακόμη και το κακό «brain drain» που η κρίση έφερε μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε προς όφελός μας αξιοποιώντας την τεχνογνωσία Ελλήνων που διαπρέπουν στο εξωτερικό – σε διάφορους τομείς, όπως για παράδειγμα η τέχνες ή οι επιστήμες, προκειμένου να καταστεί η χώρα διεθνές κέντρο στους τομείς αυτούς, προσελκύοντας υψηλού επιπέδου επισκέπτες στην Ελλάδα, και που, ταυτόχρονα, λειτουργούν ως πρέσβεις για την ελληνική οικονομία και επιχειρηματικότητα.
Για αποκατάσταση της δημοσιονομικής πειθαρχίας με σημαντική υπερφορολόγηση της πραγματικής οικονομίας έκανε λόγο ο Αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Κωνσταντίνος Μπίτσιος, διευκρινίζοντας πως, σε ό,τι αφορά στον ισοσκελισμό του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών επιτεύχθηκε κυρίως στο σκέλος των υπηρεσιών λόγω της αύξησης της του Τουρισμού. Αντιθέτως, στο εμπορικό ισοζύγιο, οι εισαγωγές προϊόντων υπερβαίνουν ακόμη κατά 20 δις ευρώ τις εξαγωγές. Συμπλήρωσε δε, πως η ποσοτική πρόκληση που έχουμε μπροστά μας έγκειται στην κάλυψη ενός επενδυτικού κενού 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ η ποιοτική πρόκληση έχει να κάνει με την προσέλκυση των σωστών επενδύσεων, αυτών που στρέφονται προς τους εξωστρεφείς κλάδους. Προϋπόθεση είναι η δημιουργία ενός φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος, στο οποίο καθοριστικό ρόλο θα παίξουν η πολιτική σταθερότητα και η συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Σε συνέχεια των συγκεκριμένων προτάσεων που κατέθεσε το Προεδρείο της ΕΕΝΕ (προνομιακός φόρος 10% για επιπλέον παραγόμενα εισοδήματα – δηλαδή την ανάπτυξη ή άμεση μείωση 50% στους φορολογικούς συντελεστές), ο κ. Μπίτσιος τόνισε, από τη μεριά του ΣΕΒ, την αναγκαιότητα για μείωση 30% του εταιρικού φόρου (άμεσα ή έμμεσα) στις νέες επενδύσεις. Οι επενδύσεις που θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη πρέπει να διέπονται από ένα σταθερό και αξιόπιστο φορολογικό πλαίσιο. Αυτό παρέχει τη βεβαιότητα στους επενδυτές ότι τα σχέδιά τους δεν θα ανατραπούν κατά τη διάρκεια της επένδυσής τους.
Στον τρόπο που ο Όμιλος ΟΤΕ κατάφερε να αντιμετωπίσει την κρίση και να μετασχηματιστεί σε εταιρεία τεχνολογίας αιχμής αναφέρθηκε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου, κ. Μιχάλης Τσαμάζ. Όπως τόνισε, χάρη στο σχεδιασμό μιας πολυεπίπεδης στρατηγικής και άμεσης ανάληψης δράσης, ο όμιλος εστίασε στην τεχνολογική υπεροχή, τη βελτιστοποίηση της εμπειρίας του πελάτη, την εξεύρεση νέων πηγών εσόδων, τη βελτιστοποίηση λειτουργιών και κόστους, καθώς επίσης και στην υιοθέτηση μιας σύγχρονης στρατηγικής ανθρώπινου δυναμικού. Ο κ. Τσαμάζ υπενθύμισε ότι το 2017 τα έσοδα του ομίλου άγγιξαν τα 4 δισ. ευρώ, ο τραπεζικός δανεισμός της επιχείρησης μειώθηκε κατά 85%, ενώ η μείωση του λειτουργικού κόστους κυμάνθηκε στο 30%. Σημείωσε ότι μέχρι το 2022 θα υλοποιηθούν επενδύσεις 2 δισ. ευρώ που θα αφορούν οπτικές ίνες και δίκτυα νέας γενιάς κινητής τηλεφωνίας. Σχολιάζοντας την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας τη χαρακτήρισε ως εύθραυστη.
Την αισιοδοξία του για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας εξέφρασε ο Αμερικανός Πρέσβης στην Αθήνα, κ. Τζέφρι Πάιατ υπογραμμίζοντας πως έχουν καλλιεργηθεί ισχυροί εμπορικοί δεσμοί μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Αναγνώρισε τη δυναμική του ελληνικού «start up» οικοσυστήματος και αποκάλυψε πως οι Αμερικανοί εξετάσουν επενδυτικές ευκαιρίες στον κλάδο της ενέργειας για να καταστεί η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος «hub». «Ο ρόλος του κράτους, η γραφειοκρατία και η αδυναμία προβλεψιμότητας είναι τα πρώτα που ρωτούν οι ξένοι επενδυτές για την Ελλάδα. Θεωρώ ότι η χώρα διαθέτει τρομερές ευκαιρίες, ισχυρό ανθρώπινο κεφάλαιο και σημαντικούς φυσικούς πόρους. Θέλουμε να πείσουμε αμερικανικές εταιρείες να έρθουν ξανά και να επενδύσουν στην Ελλάδα», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός Πρέσβης.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος και CEO της EOS Capital Partners, κ. Απόστολος Ταμβακάκης, ανακοίνωσε ότι το fund του θα προβεί σε επενδύσεις σε μικρομεσαίες, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα επιχειρήσεις που διαθέτουν έως 50 εκατ. ευρώ τζίρο και απασχολούν τουλάχιστον 250 εργαζόμενους. Η μέση επένδυση θα είναι της τάξης των 10 εκατ. ευρώ, θα γίνουν περίπου 10 συνολικά επενδύσεις, με το 50% του ποσού να εκτιμάται από τους κλάδους των τροφίμων-ποτών, και το υπόλοιπο από το «fintech» και το «packaging». Εξήγησε δε πως η επιλογή των μεγάλων μεσαίων επιχειρήσεων έχει στρατηγικό χαρακτήρα, μεγιστοποιώντας την πιθανότητα επιτυχίας και επιτυχούς «εξόδου» (7-8 χρόνια για το exit). Στη θαλάσσια οικονομία αναφέρθηκε από την πλευρά του ο κ. Πέτρος Κόκκαλης, Ιδρυτής και Επικεφαλής των Aephoria & BlueGrowth, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για μια αγορά ύψους 5,5 δισ. ευρώ τον χρόνο. Μάλιστα το επόμενο διάστημα υπολογίζονται επενδύσεις 30 εκατ. ευρώ, τα οποία θα κατευθυνθούν σε start ups του κλάδου.
Σε έρευνα που παρουσίασε ο κ. Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Διευθυντής περιεχομένου, της διαΝΕΟσις, αναφέρθηκε στην προβληματική εικόνα που παρουσιάζουμε ως χώρα στο δείκτη ψηφιακής καινοτομίας, όντας τρίτοι από το τέλος και τελευταίοι στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε θέματα έρευνας και ανάπτυξης. Μίλησε για ένα στρεβλό παραγωγικό μοντέλο που δίνει υπερβολική έμφαση στην εσωτερική κατανάλωση. Από την πλευρά του, στο ίδιο πάνελ, υπό το συντονισμό του κ. Μιχάλη Στάγκου των ID-GC, εκπονήθηκε από την, ο Διευθύνων Σύμβουλος της MRB Hellas, κ. Δημήτρης Μαύρος, παρομοίωσε την Ελλάδα με διασωληνωμένο ασθενή που πλέον «κουνάει τα βλέφαρα». «Ο Έλληνας θέλει να του δώσεις πίσω την υπερηφάνεια του γιατί νιώθει ντροπή. Το 28,3% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι η κατάσταση στη χώρα παραμένει κακή, έχει όμως βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν. Επιπρόσθετα, το 67,6% απαντά θετικά αναφορικά με την 35ετή πορεία της Ελλάδας στην Ε.Ε. Και διερωτάται κανείς. Που πήγε το ποσοστό του δημοψηφίσματος;» είπε ο κ. Μαύρος.
Σε μια σειρά από πιο πολιτικές παρεμβάσεις, οι δύο Αντιπρόεδροι της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης κ.κ. Άδωνις Γεωργιάδης και Κωστής Χατζηδάκης, καθώς και οι κκ. Ευάγγελος Βενιζέλος και Μανώλης Χριστοδουλάκης, σκιαγράφησαν την νέα εποχή για την Ελλάδα, η οποία συνοψίζεται ως αισιοδοξία υπό πολλές –πολιτικές και μη- προϋποθέσεις. Παρότι άσκησαν κριτική στην κυβέρνηση, εστίασαν παράλληλα στη συμβολή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και την αξία του ουσιαστικού διαλόγου μεταξύ του πολιτικού συστήματος και της διοίκησης, με την αγορά και το ελληνικό επιχειρείν. Από την πλευρά του, ο Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης κ. Στέργιος Πιτσιόρλας, κατέθεσε την θετική του εκτίμηση για τις άμεσες προοπτικές της χώρας, η οποία ανακτά επιτέλους τμήμα της αυτονομίας της, και μπορεί πλέον με συστηματική δουλειά να αισιοδοξεί για μια ταχύτερη και πιο «inclusive» ανάπτυξη.
