Από την έντυπη έκδοση
Tου Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Μισθωτοί εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που απασχολούνται στην Ελλάδα, αλλά έχουν δηλωμένη τη φορολογική κατοικία τους στο εξωτερικό μπορούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και να υπαχθούν στις ευνοϊκές διατάξεις του άρθρου 5Γ του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, οι οποίες προβλέπουν μείωση του φόρου εισοδήματος κατά 50% και απαλλαγή από τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες και τα ΙΧ αυτοκίνητά τους για 7 χρόνια.
Τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ καθορίζει η υπ’ αριθμόν Α1087/ 2021 κοινή απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών Απόστολου Βεσυρόπουλου και του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) Γιώργου Πιτσιλή. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, με την έκδοση της απόφασης αυτής συμπληρώνεται το φορολογικό πλαίσιο για την προσέλκυση επενδύσεων και ανθρώπινου κεφαλαίου που θεσπίστηκε διαδοχικά με τα άρθρα 5Α, 5Β και 5Γ του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, τα οποία προστέθηκαν με νόμους του 2019 και του 2020 και προβλέπουν:
α) τη δυνατότητα εναλλακτικής φορολόγησης του παγκόσμιου εισοδήματος για νέους φορολογικούς κατοίκους που πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις στην Ελλάδα,
β) την εναλλακτική φορολόγηση σε δικαιούχους σύνταξης εξωτερικού, οι οποίοι μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στη χώρα μας,
γ) προσέλκυση αλλοδαπών εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων, αλλά και Ελλήνων που έφυγαν από τη χώρα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Στην ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνεται εξάλλου ότι ήδη, για το 2020 και το 2021, έχουν υποβληθεί περίπου 90 αιτήσεις επενδυτών και συγγενικών τους προσώπων, με το ποσό του βεβαιωθέντος φόρου να αγγίζει τα 4,5 εκατ. ευρώ για την πρώτη διετία εφαρμογής. Για το ίδιο χρονικό διάστημα έχουν υποβληθεί, μέχρι στιγμής, 180 αιτήσεις συνταξιούχων.
Προθεσμίες αιτήσεων
Γνωστοποιείται εξάλλου ότι, λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος των φορολογούμενων, χορηγήθηκε πρόσφατα παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων για το 2021:
* Έως τις 31 Μαΐου για νέους φορολογικούς κατοίκους που πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις στην Ελλάδα (άρθρο 5Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος) και για δικαιούχους σύνταξης εξωτερικού οι οποίοι μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στη χώρα μας (άρθρο 5Β του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος).
* Έως τις 30 Σεπτεμβρίου για φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία και θα απασχοληθούν σε νέες θέσεις εργασίας ή θα προβούν σε έναρξη δραστηριότητας ως αυτοαπασχολούμενοι (άρθρο 5Γ του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος).
Όροι και δικαιολογητικά
Σύμφωνα με την απόφαση (Α1087/2021), οι προϋποθέσεις υπαγωγής στο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι:
1. Φυσικό πρόσωπο που μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπάγεται για 7 συνεχόμενα φορολογικά έτη σε ειδικό καθεστώς ευνοϊκής φορολόγησης, για το εισόδημα από μισθωτή εργασία που αποκτά στην Ελλάδα, εφόσον σωρευτικά:
α) δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα 5 από τα 6 έτη πριν από τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην Ελλάδα,
β) μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από κράτος μέλος της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ ή από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα,
γ) παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 12 του ΚΦΕ, δηλαδή παρέχοντας μισθωτή εργασία, είτε σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα και
δ) δηλώνει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα τουλάχιστον για μία διετία.
2. Η πλήρωση της προϋπόθεσης ότι δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα 5 από τα 6 έτη διαπιστώνεται με βάση τα αρχεία που τηρούνται στη φορολογική διοίκηση.
Ειδικότερα, εάν το φυσικό πρόσωπο αιτείται για πρώτη φορά την απόδοση ΑΦΜ, ή εάν εμφανίζεται στα αρχεία της φορολογικής διοίκησης ως φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής τα 5 από τα 6 προηγούμενα έτη πριν από την αίτηση μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας του δεν απαιτείται η προσκόμιση δικαιολογητικών. Σε περίπτωση που από τα αρχεία της ΑΑΔΕ δεν προκύπτει η φορολογική κατοικία του φορολογουμένου στην αλλοδαπή, για τα 5 από τα 6 προηγούμενα έτη πριν από την αίτηση μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα, τότε απαιτείται να προσκομίσει για καθένα από τα έτη για τα οποία δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία:
(α) βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνει φορολογικός κάτοικος. Εάν ο φορολογούμενος ήταν κάτοικος κράτους με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (στο εξής ΣΑΔΦΕ), μπορεί να προσκομίσει, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη αίτηση για την εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα), συμπληρωμένη, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από την αρμόδια αλλοδαπή φορολογική αρχή ή
(β) αν δεν προβλέπεται η έκδοση των ανωτέρω από την αρμόδια φορολογική αρχή, αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή, ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός του, που υπέβαλε στο άλλο κράτος ως φορολογικός κάτοικος του κράτους αυτού.
(γ) Αν δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά (υπό α΄ ή β΄), επειδή αποδεδειγμένα η αλλοδαπή φορολογική αρχή δεν τα εκδίδει, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή, με την οποία θα αποδεικνύεται η μόνιμη και σταθερή εγκατάσταση του προσώπου αυτού στο άλλο κράτος.
3. Το φυσικό πρόσωπο απαιτείται, επίσης, να παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης, που ασκείται είτε σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων και των γραφείων του α.ν. 89/1967 (Περί εγκαταστάσεως εν Ελλάδι Αλλοδαπών Εμποροβιομηχανικών Εταιρειών).
Για την απόδειξη της προϋπόθεσης αυτής απαιτείται η προσκόμιση δικαιολογητικών, όπως ενδεικτικά κατά περίπτωση μπορεί να είναι: σύμβαση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, σύμβαση με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, τον χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών, το έντυπο αναγγελίας πρόσληψης, δημοσίευση στο ΓΕΜΗ της πράξης με την οποία το πρόσωπο ορίζεται ως διευθυντής, μέλος Διοικητικού Συμβουλίου εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών έναντι πάγιας αντιμισθίας.
Εργασιακή σχέση που υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες, οι οποίες ρυθμίζονται από τη νομοθεσία περί μισθολογίου και ειδικών μισθολογίων των υπαλλήλων και λειτουργών του Δημοσίου δεν εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ.
4. Το φυσικό πρόσωπο απαιτείται, επιπλέον, να υποβάλει μαζί με την αίτησή του υπεύθυνη δήλωση με την οποία θα δηλώνει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα τουλάχιστον για μία διετία αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου του πρώτου έτους υπαγωγής του στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ.
5. Για την πλήρωση της προϋπόθεσης της πλήρωσης νέας θέσης εργασίας υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη με την οποία θα βεβαιώνεται ότι ο αιτών καλύπτει νέα θέση εργασίας.
6. Ειδικά για φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, με σκοπό να ασκήσουν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, απαιτείται, πλέον των ως άνω δικαιολογητικών, να έχει υποβληθεί δήλωση έναρξης εργασιών ατομικής επιχείρησης στην αρμόδια ΔΟΥ, υποβάλλοντας τα δικαιολογητικά που κατά περίπτωση απαιτούνται. Τα ίδια δικαιολογητικά προσκομίζονται και στην περίπτωση των φυσικών προσώπων που έχουν κάνει έναρξη εργασιών ατομικής επιχείρησης και φορολογούνται ως μισθωτοί.
7. Το φυσικό πρόσωπο, προκειμένου να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα και να υπαχθεί στον ειδικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος που προκύπτει από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα στην ημεδαπή κατά τις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, υποβάλλει αίτηση, εντός του έτους ανάληψης της υπηρεσίας του ή εντός του έτους έναρξης εργασιών, αντίστοιχα, και το αργότερο έως την 31η του μηνός Ιουλίου του έτους αυτού, στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής.
Με την ανωτέρω αίτηση ο αιτών συνυποβάλλει τα σχετικά δικαιολογητικά κατά περίπτωση. Το φυσικό πρόσωπο δηλώνει στην αίτησή του το κράτος στο οποίο είχε την τελευταία φορολογική κατοικία του μέχρι τον χρόνο υποβολής της αίτησής του, καθώς και τη διεύθυνση κατοικίας του στην Ελλάδα.
Τι ισχύει για όσους έχουν επιστρέψει μέσα στο 2020
Εφόσον γίνει δεκτή η αίτηση μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα, το φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και από την εισφορά αλληλεγγύης για το 50% του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτά στην Ελλάδα μέσα στο φορολογικό έτος. Για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος φυσικού προσώπου που έχει υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, βάσει τεκμηρίων διαβίωσης δεν λαμβάνεται υπόψη το ποσό του τεκμηρίου που προκύπτει βάσει της κατοικίας και του επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης.
Τα φυσικά πρόσωπα τα οποία έχουν ήδη μεταφέρει τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και έχουν συνάψει συμβάσεις εργασίας ή έχουν προβεί σε έναρξη εργασιών εντός του φορολογικού έτους 2020 μπορούν να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στον ειδικό τρόπο φορολόγησης από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, εφόσον δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι της Ελλάδος τα έτη 2015 έως και 2019. Για τα πρόσωπα αυτά, εφόσον έχουν αναλάβει τη μισθωτή εργασία ή έχουν προβεί σε έναρξη εργασιών πριν από τις 4-12-2020, η σύμβαση εργασίας δεν απαιτείται να συνοδεύεται από την υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη.
Η προθεσμία υποβολής της σχετικής αίτησης και των συνυποβαλλόμενων δικαιολογητικών ορίζεται μέχρι τις 30-9-2021.
