της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν θέλησε να περιμένει έως τις 12 Μαρτίου- προθεσμία, που είχε θέσει ο ίδιος στον εαυτό του- για να ανακοινώσει τις αποφάσεις του για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Θα το κάνει απόψει, στις 21:00, κρατώντας έως εκείνη τη στιγμή τους συμμάχους του και τις αγορές σε αναταραχή.
Πριν ακόμη εκλεγεί ο Ντόναλαντ Τραμπ είχε υποσχεθεί να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία, στην οποία κατέληξε το 2015 η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα με την Τεχεράνη, το Παρίσι, το Βερολίνο, το Λονδίνο και το Τόκιο. Τις τελευταίες ημέρες ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγγελα Μέρκελ, η Βρετανίδα πρωθυπουργός, Τερέζα Μέι κατέβαλαν συνεχείς προσπάθειες να τον πείσουν ότι η εγκατάλειψη της συμφωνίας θα είναι η χειρότερη επιλογή. «Θα ανοίξουμε το κουτί πανδώρας, μπορεί να πάμε σε πόλεμο» διεμήνυσε ο Μακρόν. «Ο κόσμος θα γίνει λιγότερος ασφαλής» προειδοποίησαν οι Γερμανοί, ενώ οι Βρετανοί αναγνώρισαν ότι υπάρχουν προβληματικά συμφωνία, τα οποία όμως διαβεβαίωναν τον Αμερικανό πρόεδρο πως μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιμέρους, συμπληρωματικές συμφωνίες.
Οι Ευρωπαίοι φοβούνται έκρηξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, που ήδη βρίσκεται σε αναβρασμό, αναταράξεις στις αγορές μετοχών και ομολόγων και εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου σε επίπεδα επώδυνα για τις οικονομίες τους, που καλύπτουν τις ανάγκες τους από τις εισαγωγές.
Σήμερα επικρατεί έντονη νευρικότητα στις ευρωπαϊκές αγορές μετοχών. Φραγκφούρτη, Παρίσι, Μιλάνο βρίσκονται στο κόκκινο στις 10:51 ώρα Ελλάδος, αλλά με περιορισμένες απώλειες, ενώ το Λονδίνο καταγράφει ελαφρά κέρδη. Η τιμή του πετρελαίου, που χθες εκτινάχθηκε σε υψηλά σχεδόν τεσσάρων ετών, σήμερα υποχωρεί ελαφρά. Το μπρεντ είναι στα 75,5 δολ. το βαρέλι και το αμερικανικό αργό στα 70 δολάρια- γεγονός που ορισμένοι αποδίδουν σε διάθεση ρευστοποίησης κερδών πριν τη μεγάλη ανακοίνωση.
Η αγωνία είναι εμφανής, αλλά έχει σίγουρα αποφευχθεί ο πανικός, σε μία ένδειξη ότι οι επενδυτές εξακολουθούν να ελπίζουν σε μία ευχάριστη έκπληξη, παρά το γεγονός ότι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου σχολίαζαν, υπό καθεστώς ανωνυμίας, τις τελευταίες ημέρες σε αμερικανικά μέσα, ότι Τραμπ έχει αποφασίσει να αποσύρει τη χώρα από τη συμφωνία- χωρίς πάντως να αποκλείει επαναδιαπραγμάτευσή της. Σε αυτή την περίπτωση είναι άγνωστο το πώς ακριβώς θα αντιδράσουν οι Ευρωπαίοι- αν και ο μεγαλύτερος φόβος παραμένει το πώς θα επαντήσει η Τεχεράνη, η οποία έχει διαμηνύσει στις ΗΠΑ πως θα το μετανιώσουν «όσο ποτέ στο παρελθόν».
Οι Ιρανοί έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι ενδέχεται να πατήσουν το κουμπί της επανεκκίνησης στο πυρηνικό πρόγραμμα, ενώ θα μπορούσαν να εντείνουν τη στρατιωτική εμπλοκή τους στο Ιράκ, τη Συρία, την Υεμένη και το Λίβανο. Δεν αποκλείεται πάντως εάν ο Ρουχανί βρει στήριξη (σε επίπεδο ρητορικής) από τους Ευρωπαίους, να δηλώσει ότι το Ιράν παραμένει στη συμφωνία με τις υπόλοιπες χώρες, επιδιώκοντας αντίποινα αποκλειστικά στις αμερικανικές κυρώσεις.
