Του Κώστα Ιωαννίδη
Η αγορά της Αθήνας μπορεί να ξεχωρίζει θετικά σε περιόδους με χαμηλά επιτόκια δανεισμού και γενικευμένης επενδυτικής αισιοδοξίας. Ακόμα και σε φάσεις που η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην ΕΕ είναι αιτία χαμηλών αποδόσεων για τα μεγάλα χρηματιστήρια του ευρώ, το ΧΑ μπορεί να «ανεξαρτητοποιείται» περιοδικά. Αλλά στην περίπτωση μιας στροφής των επενδυτικών επιλογών με φυγή διαρκείας από το ρίσκο των μετοχικών αξιών, θα είναι από τις πρώτες αγορές που θα επιχειρήσουν έξοδο, γρήγορα και αποφασιστικά, οι ξένοι θεσμικοί.
Αλλά από το τέλος της εβδομάδας που πέρασε σε διεθνές επίπεδο, έχουμε εξελίξεις που υποβαθμίζουν τη δέσμη γεγονότων που οδήγησαν στις 25 Μαρτίου τους κεφαλαιούχους σε σκέψεις, σχετικές με την αναζήτηση ασφαλών επενδυτικών λιμένων. Οι ασιατικές μετοχές κινήθηκαν ανοδικά σήμερα Δευτέρα 1/4 αφού τα θετικά στοιχεία για την κινεζική βιομηχανία και τα σημάδια της προόδου στις συνομιλίες για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ ΗΠΑ Κίνας υποστήριξαν τη διάθεση για ρίσκο, αν και άλλη μια ήττα για την πρόταση της Βρετανίδας πρωθυπουργού Theresa May, η οποία αφορούσε σε συμφωνία για ομαλό Brexit, πρόσθεσε στα δεινά της στερλίνας. Οι αγορές σημείωσαν άνοδο, επειδή ο δείκτης PMI (των επίσημων διαχειριστών προμηθειών) της Κίνας που δημοσιεύθηκε την Κυριακή έδειξε ότι η εργοστασιακή δραστηριότητα αυξήθηκε απροσδόκητα για πρώτη φορά σε τέσσερις μήνες τον Μάρτιο.
Τα χρηματιστήρια στην Ασία έλαβαν επίσης ώθηση από τη Wall Street, με τον S & P 500 να καταγράφει το καλύτερο τριμηνιαίο κέρδος σε μια δεκαετία την Παρασκευή. Αφότου οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα δήλωσαν ότι σημείωσαν πρόοδο στις εμπορικές συνομιλίες που ολοκληρώθηκαν την περασμένη Παρασκευή στο Πεκίνο, ενώ η Ουάσιγκτον ανέφερε ότι οι διαπραγματεύσεις ήταν “ειλικρινείς και εποικοδομητικές” καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου προσπαθούν να επιλύσουν τον εμπορικό τους πόλεμο.
Τέλος τριμήνου με εξαιρετικές επιδόσεις για σειρά μετοχών του 25άρη, μετά από μια εβδομάδα τεσσάρων συνόδων με θετική μεταβολή, στην οποία οφείλονται τα περισσότερα από τα κέρδη του Μάρτη για τους βασικούς δείκτες της αγοράς. Τεχνικά ωστόσο, η πορεία τους χωρίς να είναι πτωτική, έπαψε να ακολουθεί το ανοδικό κανάλι στο οποίο τους οδήγησαν οι επενδυτικές επιλογές στο τρέχον έτος. Μάλλον σταθεροποιητικά κινούνται πλέον οι τιμές. Καθώς οι θεσμικοί περιμένουν περίπου όσα και οι πιστωτές, για να θεωρήσουν πως η πορεία της οικονομίας δεν θα εκτροχιαστεί από τις «ανάγκες» των κομμάτων, σε κρίσιμη προεκλογική περίοδο με μεγάλη διάρκεια. Διαγραμματικά, για βραχυπρόθεσμες προσδοκίες, ο ΓΔ βρίσκεται σε συσσώρευση μεταξύ των 706 και 723 μονάδων. Στη διάρκεια της οποίας, υπήρξε πρόσκρουση στην οροφή τρεις φορές και στον πυθμένα δύο. Η υπέρβαση των 723 θα ανεβάσει τη διάθεση για ρίσκο, ενώ κάθε πέρασμα κάτω των 707 θα δώσει θάρρος στους σορτάκιδες.
Τα διλλήματα των επενδυτών της Αθηναϊκής αγοράς είναι πολλά, αφού όμως ο συνήθως πτωτικός Μάρτιος, έδωσε +2,04% κέρδη στον μέσο όρο, ο παραδοσιακά ανοδικός Απρίλιος, αναμένεται να προστεθεί στους ανοδικούς του 2019. Αλλά με δεδομένη την κυκλική έκφραση του αγοραστικού ενδιαφέροντος ως τώρα φέτος, το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσουν ανοδικά οι μεγάλοι νικητές του πρώτου τριμήνου, ή θα πάρουν τη σκυτάλη οι μετοχές με διψήφια άνοδο, μικρότερη του μέσου όρου, που εκτινάχθηκε κατά +17,71%.
Οι «πρωταθλητές» τριμήνου στα blue chip είναι: ΠΕΙΡ +45%, ΕΤΕ +41,45%, ΕΥΡΩΒ +31,48%, ΓΡΙΒ +28,71%, ΒΙΟ +28,54%, ΟΤΕ +25,42%, ΜΥΤΙΛ +23,59%, ΦΡΛΚ +23,17%, και ΔΕΗ +19,86%. Στην περίπτωση που θα συνεχιστεί η κυκλικότητα του αγοραστικού ενδιαφέροντος σειρά παίρνουν, με επιδόσεις από +11% ως +16% στο τρίμηνο, οι ΑΔΜΗΕ, ΑΛΦΑ, ΑΡΑΙΓ, ΕΕΕ, ΕΛΠΕ, ΕΧΑΕ, ΛΑΜΔΑ, ΟΛΠ, ΟΠΑΠ, και ΤΕΝΕΡΓ.
Η κατάθεση προσφορών για το 50,1% των Ελληνικών Πετρελαίων, την Τετάρτη, δεσπόζει στην οικονομική ατζέντα της εβδομάδας, που ξεκινάει με την τακτική γενική συνέλευση της Τράπεζας της Ελλάδος. Στην έκθεση του διοικητή θα δοθούν οι κατευθυντήριες γραμμές για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της χρονιάς. Την Τετάρτη αναμένεται και η καθιερωμένη δημοπρασία εντόκων γραμματίων 13 εβδομάδων. Χωρίς το μέρισμα (€0,672) θα διαπραγματεύονται οι μετοχές της ΤτΕ την Πέμπτη.
Την Παρασκευή είναι προγραμματισμένες οι γενικές συνελεύσεις των Eurobank και Grivalia, προκειμένου οι Μέτοχοι των εταιρειών να δώσουν το “πράσινο φως” στην ανακοινωθείσα συγχώνευση. Στο τέλος της εβδομάδας, εκτός από το Eurogroup που θα κρίνει την εκταμίευση της δόσης του 1 δισ. ευρώ, αναμένονται τα αποτελέσματα χρήσης των Quest, Intralot και ΕΥΔΑΠ.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης βδομάδας
ΗΠΑ ΕΥΡΩΠΗ Κόσμος
Ο ορισμός του μακροπρόθεσμου για κάθε επενδυτή αποκτά μεγάλη σημασία
Με μια ανοδική εβδομάδα για τα χρηματιστήρια σε ΗΠΑ και Ευρώπη τελείωσε το πρώτο τρίμηνο του «παράξενου» 2019. Τα σημάδια που ακολούθησαν οι επενδυτές, αφορούσαν στην πρόοδο των συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, εν μέσω πτώσης του νομίσματος της Βρετανίας. Μετά την τρίτη άρνηση των βουλευτών να δεχθούν τη συμφωνία που έφερε η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι για ένα ομαλό Brexit. Η εβδομάδα ωστόσο περιλάμβανε στην αρχή της μια δραματική στροφή προς τα λεγόμενα ασφαλή επενδυτικά λιμάνια σε περιόδους ύφεσης. Μια ύφεση που για την ώρα εμφανίζουν ως βέβαιη όσοι υποστηρίζουν ότι όποτε οι αποδόσεις του μακροπρόθεσμου κρατικού χρέους είναι χαμηλότερες από αυτές του βραχυπρόθεσμου, μετά από μερικά τρίμηνα εξαπλώνεται η ύφεση στην αντίστοιχη οικονομία.
Αυτά συνέβησαν στην αγορά ομολόγων των ΗΠΑ και αφορούν τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Ήταν δε η μόνη για την οποία οι ρυθμοί ανάπτυξης μέχρι πρότινος, σύμφωνα με τους αρμόδιους της Fed, δεν ήταν ανησυχητικοί. Καθώς από τις ανακοινώσεις της FOMC που καθορίζει τη νομισματική πολιτική διεμήνυαν πως θα συνεχιστεί η αύξηση των επιτοκίων και η πολιτική σύσφιξης μετά από μακρά περίοδο μηδενικών επιτοκίων και πολλαπλών QE. Επήλθε λοιπόν στο τέλος της προτελευταίας εβδομάδας του Μαρτίου ανατροπή στην κανονικότητα των αγορών ομολόγων, αφού οι αποδόσεις των τρίμηνων εντόκων γραμματίων του αμερικανικού δημοσίου πέρασαν πάνω από τις αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων αναφοράς των ΗΠΑ. Για αυτό το ενδεχόμενο και μάλιστα διεξοδικά η στήλη έχει αναφερθεί πολύ νωρίτερα, αρχικά στις 11/2 σε μια παράγραφο με τίτλο «Το απροσδόκητο στα ομόλογα». Τώρα υπάρχουν εκτενείς αναφορές επί του θέματος, αλλά το πλήθος τους και η κατεύθυνση που επιλέγουν να προωθήσουν καθιστά δύσκολο ένα σαφές συμπέρασμα.
Η καμπύλη των spreads
Αξίζει να σημειώσουμε ότι τώρα υπάρχουν στην αγορά δυο μεγάλες ομάδες αναλυτών. Η πρώτη επιμένει πως όταν το βραχυπρόθεσμο χρέος πληρώνει περισσότερα από το μακροπρόθεσμο στο δολάριο έχουμε ανατροπή στην καμπύλη των spreads των ομολόγων που αποτελεί βέβαιη ειδοποίηση για την επικείμενη ύφεση. Ενώ ακριβώς απέναντι με επιχειρήματα τεχνικού περιεχομένου, βρίσκονται όσοι υποστηρίζουν πως το φαινόμενο αυτό, τούτη τη φορά χρειάζεται να ιδωθεί διαφορετικά. Γιατί πριν συμβούν αυτά, οι αγορές δεν λειτουργούσαν ανεξάρτητα, αλλά υπό την επίδραση μιας τεραστίων διαστάσεων παρέμβασης από τις κυβερνήσεις και τις Κεντρικές Τράπεζες.
Σε κάθε περίπτωση οι αγοραίοι γνωρίζουν πως ορατή ύφεση θα υπάρξει μετά από αρκετά τρίμηνα και ως τότε, πολλά μπορούν να γίνουν. Λαμβάνοντας υπόψη ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο που η διοίκηση του Ντόναλντ Τραμπ έχει έμπρακτα αποδείξει πως θέλει και συχνότατα μπορεί, να επέμβει σε τομείς και πεδία στα οποία προηγούμενες προεδρίες επιδρούσαν πιο διακριτικά. Άρα λιγότερο απότομα και έντονα από όσο αυτές τις μέρες. Καθώς είναι γνωστό σε όλους, πως για τον Πρόεδρο Τράμπ οι χρηματιστηριακοί δείκτες θεωρούνται το καθημερινό δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της πολιτικής του. Ήδη «έδωσε εντολή» στον επικεφαλής της Fed να επαναφέρει την κανονικότητα στην καμπύλη των αποδόσεων. Λίγο μετά τον διορισμό του από τη διοίκησή του σαν επικεφαλής, τον χαρακτήρισε «βαρεμένο». Επειδή επέμενε στην πολιτική νομισματικής σύσφιξης ενισχύοντας το δολάριο.
Όταν οι πιο μακροχρόνιες αποδόσεις πέφτουν κάτω από μικρότερες διάρκειες ωρίμανσης, αποδείχτηκε ότι είναι αρκετά αξιόπιστες ως προβλέψεις για τις οικονομικές δυσχέρειες των ΗΠΑ στο παρελθόν. Ως αποτέλεσμα ορισμένοι επενδυτές άρχισαν τα στοιχήματα, ότι η Fed θα προβεί σε περικοπές επιτοκίων. Πολλοί ωστόσο κοροϊδεύουν αυτή την ειδοποίηση και θεωρούν ότι η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνεται με ένα αξιοπρεπή βηματισμό, και με τις κεντρικές τράπεζες πάλι υπέρ χαλάρωσης, τα κέρδη των εταιρειών θα εξακολουθήσουν να αναπτύσσονται, αν και πιο αργά. Έτσι, ενώ οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων αναφοράς είναι κάτω κατά 30 μονάδες βάσης αυτό το τρίμηνο, οι μετοχικές αξίες παγκόσμια είναι πάνω, περισσότερο από 10%.
Η διάθεση ως συνάρτηση το επενδυτικού ορίζοντα
Οι σκεπτικιστές σημειώνουν ότι, ενώ οι παρελθούσες συζητήσεις περί ύφεσης επικεντρώθηκαν στις αναστροφές της καμπύλης των ομολόγων των ΗΠΑ μεταξύ 2 ετών / 10 ετών, αυτή την φορά αυτή δεν εμφανίστηκε, μέχρι στιγμής. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed, όπως το μέλος με δικαίωμα ψήφου John Williams, λένε ότι δεν ανησυχούν για την ύφεση φέτος ή το επόμενο έτος. Άλλοι, όπως ο James Bullard, φαίνεται να υποστηρίζουν το επιχείρημα “αυτή τη φορά είναι διαφορετικό” υπονοώντας ότι η προγνωστική δύναμη της καμπύλης έχει ελαττωθεί. Όμως οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη λάβει υπόψη τη στροφή στην κατεύθυνση του προβληματισμού των αρμοδίων στις ΗΠΑ. Η ΕΚΤ έχει υποδείξει περαιτέρω καθυστερήσεις στον περιορισμό των επιτοκίων για να βοηθήσει τις τράπεζες. Άλλες κεντρικές τράπεζες, από τη Νέα Ζηλανδία μέχρι τον Καναδά, υπονοούν τις προσεχείς περικοπές των επιτοκίων.
Άρα πολλοί θα έχουν στο πίσω μέρους του κεφαλιού τους ότι μπορεί αργότερα να επέλθει δραματική μείωση στους ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά για την ώρα, τίποτε δεν έχει κριθεί. Αναφορικά με το ενδεχόμενο να ξεπεραστούν τα υψηλά βίου του περυσινού Σεπτεμβρίου. Άρα οι επενδύοντες με μεσο-βραχυπρόθεσμο ορίζοντα αδιαφορούν για όσα διαδραματίζονται στα ομόλογα και επικεντρώνονται στα όσα θα έρθουν από την συμφωνία ΗΠΑ – Κίνας για το εμπόριο, όπως και για το διαζύγιο της Βρετανίας με την ΕΕ και την πολιτική αναστάτωση που γέννησε το αδιέξοδο στο βρετανικό κοινοβούλιο.
Αρκετό φως θα ρίξει στο κύμα των αμφιβολιών για την οικονομία των ΗΠΑ και το μέγεθος των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν τον Μάρτιο. Με αρχική υπόδειξη, πριν την ανακοίνωση του υπουργείου εργασίας, μέσω του ISM Manufacturing Index στην αρχή της εβδομάδας. Αναμένεται να αυξηθούν οι θέσεις απασχόλησης για 20ο μήνα στη σειρά, την μεγαλύτερη αλυσίδα σε βάθος 25 ετών. Μοιάζει μόνο με την περίοδο από τον Ιανουάριο του 1983 ως τον Αύγουστο του 1984. Μια σημαντική διαφορά όμως είναι ότι τότε οι θέσεις στη βιομηχανία αυξήθηκαν κατά 1,34 εκατ. ενώ αυτή τη φορά στο βιομηχανικό τομέα η αύξηση θα είναι 417.000 νέες θέσεις εργασίας.
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Στη τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου και του πρώτου τριμήνου, ο S&P 500 κλείνοντας στις 2834,40 μονάδες, είχε μεταβολή +1,20% ενώ στο 2019 αποδίδει +13,07%. Κερδίζοντας 7,87% τον Ιανουάριο, 2,97% τον Φεβρουάριο και 1,79% τον Μάρτιο. Ο Dow, με άνοδο +1,67%, έκλεισε στις 25.928,68 μονάδες, στο 2019 κερδίζει +11,15% έχοντας μεταβολή Ιανουαρίου +7,17%, Φεβρουαρίου +3,67% αλλά Μαρτίου +0,05%. Ο S&P400 με κέρδη +2,23% διαμόρφωσε επίδοση φέτος +14,02%, ενώ ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή +2,25%, εμφάνισε ετήσια απόδοση +14,18%. Αμφότεροι τον Μάρτιο έχασαν -0,74% και -2,28% αντίστοιχα. Ο δε Nasdaq, με άνοδο +1,13%, εμφάνισε στο 2019 κέρδη +16,49%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου κέρδισε +0,99% στη βδομάδα, με κέρδη +8,19% στο 2019. Ο DAX ενισχύθηκε +1,42%, με ετήσια επίδοση +9,16%, ο CAC είχε μεταβολή +1,53%, με απόδοση στο 2019 +13,10%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας κέρδισε +0,44% και στο έτος αποδίδει +8,20%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή +0,98%, στο 2019 αποδίδει +16,17%.
Ο Bovespa της Βραζιλίας ανέβηκε +1,79%, με +8,56% επίδοση φέτος, ενώ ο Bolsa του Μεξικού με μεταβολή +2,34%, διαμόρφωσε ετήσια απόδοση +3,94%. Ο χρυσός εν μέσω χαμηλών προσδοκιών για τον πληθωρισμό έπεσε κατά -1,25%, στα 1297,00 δολάρια η ουγκιά, με επίδοση το 2019 +1,23%. Με άνοδο +2,05%, έκλεισε το πετρέλαιο Crude. Στο 2019 γράφει κέρδη +32,53%.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή -1,95%, στο 2019 εμφάνισε άνοδο +5,95%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε πτώση -2,12% και επίδοση για φέτος +4,88%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία ανέβηκε +1,33%, και στο 2019 αποδίδει +7,22%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, ο Hang Seng υποχώρησε -0,21% και στο 2019 εμφάνισε επίδοση +12,40%. Μεταβολή -0,43% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος +23,93%.
Η σκληρή πραγματικότητα
Για εκείνους που σκέφτονται πραγματικά μακροπρόθεσμα, αφιερώνουμε αυτές τις σκέψεις αναφορικά με όσα άλλαξε στην παγκόσμια κεφαλαιαγορά η κρίση – κραχ του 2008. Η κεντρική ιδέα πίσω από τη «σύγχρονη νομισματική θεωρία» όπως εξήγησε ο Milton Friedman το 1948 είναι ότι οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες μαζί, μπορούν πάντα να δημιουργήσουν ονομαστική ζήτηση. Αλλά είναι επίσης σημαντικό να καταλάβουμε ότι η υπερβολική νομισματική χρηματοδότηση είναι εξαιρετικά επιβλαβής και είναι επικίνδυνο να θεωρηθεί ως ένας ανέξοδος τρόπος για την επίλυση μακροπρόθεσμων προκλήσεων.
Από τις ημέρες που οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες έφεραν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια κοντά στο μηδέν το φθινόπωρο του 2008 και στη συνέχεια αγόραζαν τεράστιους όγκους ομολόγων στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της ποσοτικής χαλάρωσης, οι αναλυτές συζήτησαν για το πότε και πόσο γρήγορα θα γίνει η “έξοδος” από αυτές τις ανορθόδοξες νομισματικές πολιτικές. Όμως, μια δεκαετία αργότερα, τα επιτόκια της αναπτυγμένης οικονομίας έχουν κολλήσει πολύ κάτω από τα επίπεδα πριν από την κρίση και είναι πιθανό να παραμείνουν έτσι.
Η χρηματοπιστωτική κρίση σημειώθηκε το 2008, επειδή το ανεπαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο επέτρεψε να αναπτυχθούν τεράστιοι κίνδυνοι στο ίδιο το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αλλά το βάθος της επακόλουθης ύφεσης και η μακρά περίοδος αργής ανάπτυξης που ακολούθησε, ήταν το αποτέλεσμα όχι της συνεχιζόμενης αστάθειας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά της υπερβολικής μόχλευσης στην πραγματική οικονομία που είχε αναπτυχθεί κατά το προηγούμενο μισό αιώνα.
ΧΑ
Ένα «ιδανικό» πρώτο τρίμηνο με λίγες μετοχές
Στις ηλεκτρονικές εκδόσεις των διεθνών μέσων ενημέρωσης επί των οικονομικών, καλώντας τη σελίδα με τις επιδόσεις των βασικών χρηματιστηριακών δεικτών του πλανήτη, διαπιστώνεται πως την επίδοση του ΓΔ (+17,71%) δεν έχουν να παρουσιάσουν πολλές αγορές. Βέβαια ο σύνθετος δείκτης της αγοράς της Σαγκάης την ξεπέρασε (+23,93%). Αλλά εκεί, με βάση τη ροή των ειδήσεων, προεξοφλούν την κατάληξη των διαπραγματεύσεων για το εμπόριο, που αποτελεί πρώτο θέμα στην παγκόσμια επενδυτική βιομηχανία. Είμαστε πια «πρωταθλητές» (των χρηματιστηρίων του ευρώ) ζούμε σε άλλες εποχές (έναντι των προηγούμενων χρόνων με μνημόνια) αλλά αυτό γίνεται αντιληπτό κύρια από τους ξένους θεσμικούς. Ενώ η ατμόσφαιρα που επηρεάζει τους εγχώριους παράγοντες, άρα και τους ιδιώτες επενδυτές, φάνηκε ότι είναι πηγή επενδυτικών προσδοκιών με αρκετά χαμηλότερους στόχους.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να εστιάζεται το συναλλακτικό ενδιαφέρον της επενδυτικής κοινότητας σε μικρό αριθμό μετοχών. Επίσης λόγω των εξελίξεων στην οικονομία και στο ταμπλό τα τελευταία χρόνια, η αξία των μετοχών των blue chip έπεσε. Φθάνοντας σε επίπεδα που έπαψαν να αποτελούν ψυχολογικό εμπόδιο, λόγω υψηλής τιμής μονάδας, για τους ιδιώτες και στράφηκαν σε αυτά. Θυμίζουμε ότι το κατώτερο τελευταίων 3 μηνών για την ΑΛΦΑ είναι τα 0,84 ευρώ, της ΕΤΕ 0,90, της ΕΥΡΩΒ 0,47 και της ΠΕΙΡ 0,55 ευρώ.
Στο πρώτο τρίμηνο ο ΓΔ εμφάνισε απόδοση 17,71% με μεταβολές ανά μήνα 3,48% τον Ιανουάριο, 11,47% τον Φεβρουάριο, 2,04% τον Μάρτιο. Ο 25άρης απέδωσε 16,85% με βήματα +4,62%, +9,10%, και 2,37%, ενώ ο FTSEM για απόδοση +17,61% είχε ανοδικά μηνιαία βήματα +6,71%, +7,83% και +2,22%.
Ο Ιανουάριος είναι ο μήνας που στη διάρκειά του άρχισε απλά να ξεθαρρεύει το επενδυτικό κοινό, μετά από μια άγρια πτώση διαρκείας την οποία «καθοδήγησε» η ανασφάλεια των θεσμικών έναντι των Τραπεζών. Ο δείκτης τους τον Ιούλιο του 2018 είχε σταματήσει στις 853,74 μονάδες και οι έξη διαδοχικά πτωτικοί μήνες που ακολούθησαν, τον οδήγησαν τον Ιανουάριο στον πυθμένα των 363,54 μονάδων με κλείσιμο τον πρώτο μήνα στις 380,15 και απώλειες -13,53%. Τα μηνιαία κέρδη στον Ιανουάριο για τους βασικούς δείκτες προσέφεραν με άνοδο από +6% ως +15% οι ΟΤΕ +15,02%, ΜΥΤΙΛ +12,76%, ΜΠΕΛΑ +12,26%, ΕΕΕ +7,67%, ΛΑΜΔΑ +7,02%, ΕΥΔΑΠ +7,00%, ΦΡΛΚ +6,59%, ΤΕΝΕΡΓ +6,25%, και ΣΑΡ +6,02%. Στον αντίποδα οι ΠΕΙΡ -32,14%, ΑΛΦΑ -20,64%, ΕΤΕ -11,14%, και ΓΕΚΤΕΡΝΑ -10,00% ενώ η ΕΥΡΩΒ είχε μεταβολή +0,74%.
Τον Φεβρουάριο υπήρξε πλήρης ανατροπή της διάθεσης για ρίσκο για τις Τράπεζες του ΧΑ. Με τον Τραπεζικό δείκτη να εκτινάσσεται κατά +43,62% και αυτή η στροφή έδωσε το έναυσμα για αγορές σε όλο σχεδόν το φάσμα των μετοχών της υψηλής κεφαλαιοποίησης. Οι μετοχές που έδωσαν σε αυτόν τον συνήθως ανοδικό μήνα διψήφιο άλμα στον μέσο όρο ήταν ΠΕΙΡ +115,79%, ΕΤΕ +62,66%, ΑΛΦΑ +42,04%, ΕΥΡΩΒ +22,98%, και ακολουθούν ΔΕΗ +20,74%, ΓΕΚΤΕΡΝΑ +19,91%, ΓΡΙΒ +16,09%, ΒΙΟ +14,77%, ΕΧΑΕ +14,52%, και ΟΛΠ +13,06%. Στον αντίποδα με αρνητική συνεισφορά βρέθηκαν οι ΤΙΤΚ -2,03%, ΜΟΗ -1,61%, και ΣΑΡ -1,08%. Παρατηρώντας τους νικητές και τους ηττημένους στους δυο πρώτους μήνες είναι εμφανή τα αίτια που οι εγχώριοι αναλυτές υπογραμμίζουν το rotation των κεφαλαίων που καθορίζουν οι κινήσεις των ξένων κυρίως θεσμικών.
Ο Μάρτιος είναι συνήθως καθοδικός μήνας και η εξήγηση που δίνουμε είναι σχετική με τη ρουτίνα των αξιολογήσεων επί μνημονίων. Γιατί ενώ τον Φεβρουάριο προεξοφλούσαν ότι θα φανεί πως ολοκληρώθηκαν τα «προαπαιτούμενα» για τη δόση, η ελληνική πλευρά ζητούσε και έπαιρνε παράταση. Απογοητεύοντας τους διαχειριστές που επενδύουν μακροπρόθεσμα, αλλά προσέφεραν ευκαιρίες και πεδίο δράσης σε εκείνους που κινούνται προσδοκώντας κέρδη από βραχυπρόθεσμες κινήσεις. Κάτι ανάλογο σχετικά με οφειλόμενα κεφάλαια από τους πιστωτές προς την Ελλάδα συνέβη και τον Μάρτιο. Οι Τράπεζες ανέβηκαν μόλις +1,14% στο μήνα και το έργο στήριξης του +2% και άνω για τους βασικούς δείκτες (με άνοδο μόνο την περασμένη καθοριστική εβδομάδα +1,93% για ΓΔ και +1,62% για τον FTSE25) ανέλαβαν τα εξής blue chip: ΓΡΙΒ +9,68%, ΟΤΕ +7,09%, ΒΙΟ +6,35%, ΕΛΠΕ +6,34%, ΦΡΛΚ +6,20%, ΕΥΡΩΒ +6,13%, ΑΡΑΙΓ +6,03%, και ΜΠΕΛΑ +4,20%. Στον αντίποδα με απώλειες πάνω από -2% βρέθηκαν ΓΕΚΤΕΡΝΑ -5,02%, ΣΑΡ -3,83%, ΜΟΗ -3,27%, ΤΕΝΕΡΓ -2,27% και ΕΤΕ -2,14%.
Συμπερασματικά ο Ιανουάριος ήταν ο μήνας εκτόνωσης των πολύμηνων πιέσεων στις τραπεζικές μετοχές. Τις σχημάτισε ο φόβος πως θα ήταν αναγκασμένες να αποφασίσουν άλλη μια ΑΜΚ, που θα εξαντλούσε την αξία των μετοχών των παλαιών μετόχων. Αλλά ο Φλεβάρης δυνάμωνε τη διάθεση για ρίσκο ανά εβδομάδα και στη διάρκεια του Μαρτίου, ήρθε η κορύφωση των δεικτών, με σημαντικότερη την εγγραφή τιμής άνω των 603 μονάδων για τον Τραπεζικό δείκτη. Αυτήν όμως ακολούθησε μια υπολογίσιμη πτώση, που επηρέασε συνολικά την ατμόσφαιρα που ούτως ή άλλως βάρυνε διεθνώς από τους φόβους, κυρίως στους κύκλους των αναλυτών των αγορών ομολόγων για την ώρα, για ύφεση στην μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Διατηρήθηκε η μετριοπαθής αισιοδοξία στα ΣΜΕ του 25άρη
Στην τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου, σημειώθηκε άνοδος του δείκτη των παραγώγων, με βήμα +1,62%. Είχαμε παράλληλα, λόγω αργίας τη Δευτέρα, μείωση του συνολικού όγκου στα ΣΜΕ του, αλλά αύξηση στο μέσο ημερήσιο ανά σειρά. Η αύξηση κατά +17,12%, των ανοικτών θέσεων, σχετίζεται με την διατήρηση των τιμών κοντά στα υψηλά έτους στην υποκείμενη αγορά. Ο 25άρης κατέληξε στις 1879,40 μονάδες.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη, ανήλθαν σε 4.216 συμβόλαια, καταλήγοντας με 6.877 ανοικτές θέσεις. Ο μέσος όγκος της σειράς Απριλίου ανήλθε στα 1001 συμβόλαια την ημέρα από 812 την προτελευταία εβδομάδα του μήνα. Ενώ της σειράς Μαΐου διαμορφώθηκε στα 53 ΣΜΕ. Οι ανοικτές θέσεις της νέας κυρίαρχης σειράς κατέληξαν σε 6486 από 5533 και της επόμενης ανήλθαν σε 380 από 339 ΣΜΕ. Οι τελευταίες πράξεις του ΣΜΕ της σειράς Απριλίου έγιναν στις 1882,75, με προήγηση του ΣΜΕ 3,25 μονάδες, έναντι του 25άρη.
Στα options του ίδιου δείκτη, το ενδιαφέρον άλλαξε καθώς στα calls είχαμε μέσο όγκο 102 συμβολαίων από 89 και στα puts 151 από 87 διαμορφώνοντας σχέση calls/puts 2/3. Οι όγκοι των ΣΜΕ επί τραπεζικών μετοχών, παρέμειναν στις πρώτες θέσεις.
Ο Απόστολος Μάνθος της AENAON MARKETS μετά το κλείσιμο την Παρασκευή σημείωσε για τους δείκτες που ενδιαφέρουν τους traders των παραγώγων: «Σε ισχύ παραμένει το ανοδικό κανάλι του δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης, έχοντας όμως πάρει από τις 19 Μαρτίου μια ροπή καθοδικής επαφής με τη κάτω πλευρά του, στις 1836 μονάδες. Το πιθανό “φλερτ” του δείκτη με το επίπεδο των 1836 μονάδων, θα δημιουργήσει δύο σενάρια. Στο μεν πρώτο, η διατήρηση του καναλιού θα επιφέρει νέα ανοδική κίνηση προς την άνω πλευρά του, όπου συναντάμε και την γραμμική αντίσταση των 1953 μονάδων, ενώ στο δεύτερο σενάριο η καθοδική διάσπασή του θα είναι καταλυτική ωθώντας τον FTSE 25 πάνω στη στήριξη των 1780 μονάδων. Πάντως αρνητική είναι μέχρι τώρα η ένδειξη καθοδικής τμήσης της γραμμής τάσης στο τεχνικό δείκτη Σχετικής Δύναμης (RSI).
Όσον αφορά τον Τραπεζικό δείκτη, η άρνηση ανοδικής αρπαγής των 604 μονάδων, έφερε τη γνωστή βίαιη καθίζηση, σπρώχνοντάς τον προς επαναξιολόγηση δυνάμεων μέσα στη μεγάλη ζώνη των 550 με 500 μονάδων. Για αυτή την πτωτική κίνηση μας είχε προϊδεάσει μερικώς ο τεχνικός δείκτης Σχετικής Δύναμης (RSI), καθώς όπως είχα αναφέρει στην προηγούμενη εβδομαδιαία ανάλυση, είχε προσεγγίσει επίπεδα τιμών, όπου τον Απρίλιο του 2018 ο Τραπεζικός Δείκτης ήταν στις 1000 μονάδες και ξεκινούσε τη καθοδική του πορεία. Εδώ έντονη αλλαγή στο περιβάλλον σκηνικό καθοδικής υποψίας, θα υπάρξει μόνο με την επάνοδο του δείκτη άνω των 563 μονάδων».
Στο πρώτο τρίμηνο ο ΓΔ εμφάνισε απόδοση 17,71% με μεταβολές ανά μήνα 3,48% τον Ιανουάριο, 11,47% τον Φεβρουάριο, 2,04% τον Μάρτιο. Ο 25άρης απέδωσε 16,85% με βήματα +4,62%, +9,10%, και 2,37%, ενώ ο FTSEM για απόδοση +17,61% είχε ανοδικά μηνιαία βήματα +6,71%, +7,83% και +2,22%.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ
Διαδικαστικές ήταν οι συνεδριάσεις της εβδομάδας που πέρασε. Ο Γενικός Δείκτης κράτησε τις 700 μονάδες, αλλά δεν έδειξε δύναμη να ανέβει πάνω από τις 730 μονάδες.
Παραμένει συνεπώς σε ένα εύρος τιμών που δεν πανικοβάλλει όσους αγόρασαν τελευταία, αλλά και δεν πιέζει να ανεβάσουν τις τιμές όσους έχουν αρχίσει να παρακολουθούν τις εξελίξεις και θα ήθελαν να αγοράσουν.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε εξάλλου πως το Ελληνικό Χρηματιστήριο, έχει μία από τις καλύτερες αποδόσεις διεθνώς από την αρχή του χρόνου και έχει αρχίσει να συγκεντρώνει κάποιο ενδιαφέρον. Η αβεβαιότητα όμως δεν μετουσιώνει αυτό το ενδιαφέρον σε τοποθετήσεις.
Βασικός λόγος της αβεβαιότητας, είναι ότι η Ελλάδα δεν προσφέρει ένα ρεαλιστικό όραμα στον Επενδυτή. Όταν “βγήκαμε από τα μνημόνια” πέρυσι το Καλοκαίρι, η Κυβέρνηση δεν προσέφερε ένα ρεαλιστικό όραμα στους Διεθνείς Επενδυτές, όπως φρόντισαν να κάνουν άλλες Χώρες που είχαν βρεθεί στην ίδια κατάσταση στο παρελθόν.
Η Ελλάδα σίγουρα δεν μπορεί να αυξήσει το χρέος της, γιατί αυτό είναι ήδη μεγάλο, οι Αποκρατικοποιήσεις δεν προχώρησαν με το ρυθμό που είχαμε υποσχεθεί, οι Τράπεζες δεν μπορούν να δανείσουν όσο δεν λύνεται το θέμα με τα “κόκκινα” δάνεια και το αναπτυξιακό μοντέλο της Χώρας, περιορίστηκε στη δημιουργία μιας αναπτυξιακής Τράπεζας που και αυτή κόλλησε στα “βαλτωμένα νερά” της Τράπεζας Αττικής.
Παρόλα αυτά κάποιοι Διεθνείς Επενδυτές αναγνώρισαν πως η Ελλάδα είναι επαρκώς φθηνή, για να γίνει επενδυτικός προορισμός και τοποθετήθηκαν. Σε αυτό βοήθησε το προεκλογικό κλίμα σε όλη την Ευρώπη, που κάνει την Ελλάδα να μην ξεχωρίζει αρνητικά, αλλά και η προοπτική ότι η επόμενη Κυβέρνηση δεν θα είναι λιγότερο Φιλοευρωπαϊκή από τη σημερινή.
Τώρα περιμένουμε το δεύτερο κύμα Επενδυτών, που θα ξεκαθαρίσει την πορεία των τιμών, αλλά αυτό προσωρινά φαίνεται να περιμένει συγκεκριμένες Κυβερνητικές αποφάσεις για να εκδηλωθεί. Η ψήφιση του Νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας ήταν ένα πρώτο βήμα και τα αποτελέσματα φάνηκαν ήδη από τη συνεδρίαση της Παρασκευής.
Όσο ο καιρός περνάει, οι Κυβερνητικές αποφάσεις δεν υλοποιούνται και η αναμονή παρατείνεται, το κλίμα βαραίνει και η τάση χάνεται. Αν δεν δούμε σύντομα θετικές αποδόσεις με την έλευση νέων πακέτων αγορών, το κλίμα θα χαλάσει. Η περίοδος πριν από το Πάσχα, πάντα απαιτεί αυξημένη προσοχή για πτωτικές κινήσεις, από μεριάς των Επενδυτών.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Η κατάθεση της τροπολογίας για τον νέο Νόμο Κατσέλη και τα ικανοποιητικά αποτελέσματα χρήσης των εισηγμένων εταιρειών, έφεραν εκ νέου ενδιαφέρον στην Αγορά, η οποία εξακολουθεί να υπεραποδίδει έναντι των υπόλοιπων Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων.
Εύκολα ή δύσκολα, με καθυστερήσεις ή στην ώρα τους, τα βασικά θέματα τα οποία βρίσκονται σε εκκρεμότητα επιλύονται, ξεκλειδώνοντας αβεβαιότητες οι οποίες είχαν τιμολογηθεί μέχρι πρότινος στις αποτιμήσεις.
Χωρίς υπερβολή, μετά από μια Οδύσσεια πολλών ετών, οι Τράπεζες μπαίνουν στο τελικό στάδιο της εξυγίανσης των μη ενήμερων ανοιγμάτων τους, έχοντας εξοφλήσει πλήρως τον ELA, μειώσει το οργανικό κόστος και έχοντας ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του SSM, σε ότι αφορά την προοδευτική μείωση των NPEs.
Το εγχείρημα φαίνεται να προσελκύει ενδιαφέρον το οποίο πατάει και στην ανάκαμψη του ΑΕΠ, με παράπλευρες αναγνώσεις στην ζήτηση και τις τιμές των ακινήτων. Η χορήγηση των πρώτων δανείων, μετά από καιρό, όπως επικοινωνήθηκε στις πρόσφατες τηλεδιασκέψεις, είναι μια ένδειξη επιστροφής στην παραδοσιακή Τραπεζική, η οποία είχε και το σχετικό “άκουσμα” στο ταμπλώ.
Μετά το θετικό χρηματιστηριακό πέρας και του Μαρτίου, η χρονιά μετράει τρία στα τρία σε ανοδικούς μήνες από το ξεκίνημα της, ένα φαινόμενο το οποίο είχε εμφανιστεί τελευταία φορά το 2014, όσον αφορά τους τρεις πρώτους μήνες του έτους.
Ο Απρίλιος είναι ο καλύτερος χρηματιστηριακός μήνας για το Χ.Α., καθώς η μέση απόδοση του Γενικού Δείκτη τα τελευταία 15 χρόνια ήταν 3,78%, με ποσοστό ανοδικών κλεισιμάτων 80%. Αν και ο μήνας έχει μόνο 18 συνεδριάσεις, λόγω των αργιών του Καθολικού και Ορθόδοξου Πάσχα το πλήθος και η σημασία των γεγονότων που είναι προγραμματισμένα, δημιουργούν προϋποθέσεις, αν μη τι άλλο, διατήρησης του ενδιαφέροντος, ανεβάζοντας το θερμόμετρο πριν τον έτσι και αλλιώς προεκλογικό Μάιο.
“Κερασάκι στην τούρτα” η πιστοληπτική αξιολόγηση από την S&P, στο τέλος του μήνα, μια αξιολόγηση η οποία μπορεί να αποτελέσει ένα ακόμα σημαντικό βήμα προς την θετικότερη οπτική των Ξένων Επενδυτών.
Τεχνικά, ο Γενικός Δείκτης συσσώρευε σε στενό σχετικά εύρος συναλλαγών, σεβόμενος υποδειγματικά την πλαγιοανοδική γραμμή τάσης, η οποία λειτουργεί ως στήριξη ακολουθώντας τον Δείκτη από τα χαμηλά των 700 μονάδων. Η συσσώρευση αποφόρτισε την εικόνα των ταλαντωτών και την υπεραγορασμένη εικόνα του MACD, χωρίς να απειληθεί κάποιο κρίσιμο τεχνικό επίπεδο, παρά την κατοχύρωση κερδών που έχει πραγματοποιηθεί σε δύο χρόνους.
Η υπέρβαση ωστόσο των προηγούμενων υψηλών θα απαιτήσει περισσότερη ενέργεια, καθώς η συντήρηση στις 700 μονάδες μπορεί να μην είναι μια ακριβή διαδικασία, η κίνηση, ωστόσο, πάνω από τις 730 και έως τις 800 μονάδες έχει διαδοχικά επίπεδα αντιστάσεων. Η ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να δοκιμάσει εκ νέου την περιοχή των φετινών υψηλών, έχοντας καλύτερες προϋποθέσεις από πλευράς νέων.
Ζητούμενο παραμένει ο τζίρος, ο οποίος έχει σταθεροποιηθεί σε επίπεδο μήνα στα 56 εκατ. ευρώ, γεγονός που έχει συμβάλει στην σταθεροποίηση της Αγοράς και την διάχυση του ενδιαφέροντος πέρα από το παραδοσιακό τμήμα των Δεικτοβαρών μετοχών της μεγάλης κεφαλαιοποίησης.
Σήμερα
Οι ασιατικές μετοχές κινήθηκαν ανοδικά σήμερα Δευτέρα 1/4, αφού τα θετικά στοιχεία για την κινεζική βιομηχανία και τα σημάδια της προόδου στις συνομιλίες για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ ΗΠΑ Κίνας υποστήριξαν τη διάθεση για ρίσκο, αν και άλλη μια ήττα για την πρόταση της Βρετανίδας πρωθυπουργού Theresa May, η οποία αφορούσε σε συμφωνία για ομαλό Brexit, πρόσθεσε στα δεινά της στερλίνας.
Ο ευρύτερος δείκτης MSCI για μετοχές της Ασίας-Ειρηνικού εκτός Ιαπωνίας πρόσθεσε 0,98% και ο δείκτης Shanghai Composite Index σημείωσε άνοδο 2,30%.
Οι μετοχές της Αυστραλίας σημείωσαν άνοδο 0,59%, ο KOSPI της Νότιας Κορέας κέρδισε 1,35% και ο Nikkei της Ιαπωνίας αν και προχώρησε περισσότερο από 2% κατόπιν περιόρισε τα κέρδη του στο +1,43%.
Οι αγορές σημείωσαν άνοδο, επειδή ο δείκτης PMI (των επίσημων διαχειριστών προμηθειών) της Κίνας που δημοσιεύθηκε την Κυριακή έδειξε ότι η εργοστασιακή δραστηριότητα αυξήθηκε απροσδόκητα για πρώτη φορά σε τέσσερις μήνες τον Μάρτιο.
Η έρευνα, της Caixin / Markit, που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα, έδειξε επίσης ότι ο τομέας της μεταποίησης στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο επιστρέφει στην ανάπτυξη. Αν συνεχιστεί, η βελτίωση των επιχειρηματικών συνθηκών θα μπορούσε να δείξει ότι η μεταποίηση βρίσκεται σε μια πορεία προς την ανάκαμψη, χαλαρώνοντας τους φόβους ότι η Κίνα θα μπορούσε να περάσει σε μια πιο έντονη οικονομική επιβράδυνση. Οι οικονομολόγοι της Bank of America Merrill Lynch σημείωσαν: «Η άποψή μας είναι ότι ο αντίκτυπος των πολιτικών υπέρ της χαλάρωσης εισάγεται σταδιακά, πιέζοντας διαδοχικά δείκτες ανάπτυξης όπως ο PMI της Κίνας πρώτα. Ειδικότερα, οι μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες περικοπές φόρων και τελών και η βελτίωση των χρηματοοικονομικών συνθηκών συνέβαλαν πιθανότατα στην τόνωση του επιχειρηματικού κλίματος στον χώρο παραγωγής».
Τα χρηματιστήρια στην Ασία έλαβαν επίσης ώθηση από τη Wall Street, με τον S & P 500 να καταγράφει το καλύτερο τριμηνιαίο κέρδος σε μια δεκαετία την Παρασκευή εν μέσω αισιοδοξίας για τη συμφωνία ΗΠΑ Κίνας επί του εμπορίου.
Στην αγορά συναλλάγματος, ο δείκτης του δολαρίου έναντι ενός καλαθιού έξι σημαντικών νομισμάτων δεν άλλαξε πολύ μένοντας στο 97,260, αφού σημείωσε αύξηση ως το 97,341 την Παρασκευή, την ισχυρότερη από τις 11 Μαρτίου.
Η στερλίνα δέχθηκε το τελευταίο χτύπημά της, αφού οι Βρετανοί νομοθέτες απέρριψαν τη συμφωνία της Πρωθυπουργού May για τρίτη φορά την Παρασκευή, απηχώντας τον πιθανό θάνατο της συμφωνίας αφήνοντας την αποχώρηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περιδίνηση. Η λίρα μειώθηκε κατά 0,1% στα 1,3022 δολάρια.
Το ευρώ ήταν ένα κλικ υψηλότερα στα 1,1227 δολάρια ενώ το δολάριο αυξήθηκε κατά 0,3% στα 111,17 γιέν.
Η απόδοση 10ετούς αμερικανικού ομολόγου σημείωσε άνοδο στο υψηλότερο επίπεδο σε βάθος έξι ημερών στο 2,444%, κινούμενη ψηλότερα από το χαμηλό 15 μηνών του 2,340% που πέρασε στις 25 Μαρτίου. Η απόδοση του 10ετούς των ΗΠΑ είχε βυθιστεί, καθώς η αποστροφή έναντι του κινδύνου, λόγω των ανησυχιών για την παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση, έπληξε τις χρηματοπιστωτικές αγορές προς τα τέλη Μαρτίου.
