Από την έντυπη έκδοση
Αυστηρές προϋποθέσεις θέτει η Τράπεζα της Ελλάδος για τις εταιρείες διαχείρισης ή αγοράς δανείων σε καθυστέρηση, δίνοντας στην αγορά ένα πλαίσιο λειτουργίας, το οποίο όμως μένει ημιτελές όσο δεν αποσαφηνίζονται θέματα που σχετίζονται με τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές.
Την ίδια στιγμή εκτιμάται ότι από την όλη διαδικασία μπορεί να δοθεί κάποια «πρακτική» εξυπηρέτηση στις τράπεζες, όσον αφορά τις υπηρεσίες είσπραξης. Παράλληλα να σημειωθεί ότι μέσα στην εβδομάδα αναμένεται να υπάρξει περαιτέρω ανάπτυξη του θέματος, καθώς ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης και οι εκπρόσωποι των δανειστών θα συνεχίσουν τις επαφές για τα «κόκκινα» δάνεια, ενώ σύμφωνα και με τις τελευταίες επίσημες δηλώσεις από την ΤτΕ, τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, που ανέρχονται στο 43,6% του συνόλου των ανοιγμάτων, επηρεάζουν αρνητικά τη δυνατότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος να παρέχει νέες πιστώσεις για κεφάλαια κίνησης και επενδύσεις προς όφελος της πραγματικής οικονομίας.
Παρά, λοιπόν, την έκδοση της πράξης, μένει να αποσαφηνιστεί το πεδίο των δανείων που υπόκεινται σε διαχείριση και κυρίως σε πώληση. Κι αυτό διότι επιδίωξη των θεσμών είναι η πλήρης απελευθέρωση ώστε η αγορά να λειτουργήσει σύμφωνα με τους δικούς της κανόνες. Από τη στιγμή, μάλιστα, που στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης έχει πέσει, από την πλευρά των δανειστών, ακόμη και η δυνατότητα πώλησης εξυπηρετούμενων δανείων, είναι προφανές ότι για να λειτουργήσει κανονικά η δευτερογενής αγορά θα πρέπει να συμπληρωθούν όλες οι ψηφίδες.
Σύμφωνα με το πλέον γνωστό παράδειγμα στην ελληνική αγορά, την ισπανική εταιρεία Aktua (εξειδικευμένος πάροχος υπηρεσιών δανείων – loan servicer, μέλος του ομίλου Centerbridge), η δραστηριότητα των εταιρειών αυτών περιστρέφεται γύρω από την ανάκτηση και την αναχρηματοδότηση, καθώς και στον τομέα της είσπραξης.
Οπως έχει ήδη ανακοινώσει η Alpha Bank, έχει δημιουργηθεί από τις αρχές του έτους κοινοπραξία με την ισπανική εταιρεία, με συμμετοχή της Alpha Βank κατά 45% ή με 25 χιλ. ευρώ στο μετοχικό κεφάλαιο. Η συγκεκριμένη κοινοπραξία, η οποία βασίζεται στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις, αναμένεται να αρχίσει τις εργασίες της άμεσα και θα δώσει τη δυνατότητα στην τράπεζα να διαχειριστεί πιο αποτελεσματικά το χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων της, αλλά και των ακινήτων που έχει στην κατοχή της (REO).
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι με την πράξη αυτή δεν φαίνεται, όπως αναφέραμε, ποιο τμήμα των δανειακών χαρτοφυλακίων θα μπορεί να μεταβιβαστεί άμεσα, ενώ γνωρίζουμε ότι το ενδιαφέρον βρίσκεται και σε εξυπηρετούμενα δάνεια, ώστε να πωληθεί ένα «μίγμα» δανείων που να είναι πιο ελκυστικό.
Σημειώνεται δε ότι ανοίγει ο δρόμος να εμπλακούν και με τον κλάδο αυτό εταιρείες leasing ή factoring, ειδικά μη ελληνικών συμφερόντων.
Τι προβλέπει η πράξη για τις εταιρείες διαχείρισης
Η απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, απαιτεί την υποβολή από την εταιρεία που αιτείται άδειας διαχείρισης ή απόκτησης δανείων, προγράμματος επιχειρηματικής δραστηριότητας, το οποίο θα περιλαμβάνει πλήρη και λεπτομερή περιγραφή όλων των εργασιών που συνδέονται με τις δραστηριότητες του άρθρου 1 του Ν. 4354/2015, καθώς και των τυχόν άλλων παράλληλων δραστηριοτήτων της εταιρείας. Το εν λόγω πρόγραμμα επιχειρηματικής δραστηριότητας θα παρουσιάζει τη στρατηγική της εταιρείας ανά κατηγορία απαιτήσεων ή τομέα της οικονομίας και γεωγραφική περιοχή, όπου η εταιρεία πρόκειται να στοχεύσει, περιλαμβάνοντας είτε εκτίμηση, χρονικού ορίζοντα δύο τουλάχιστον ετών, για την εξέλιξη των βασικών οικονομικών μεγεθών της, είτε ίδιας τουλάχιστον χρονικής διάρκειας σύμβαση διαχείρισης με συγκεκριμένη τράπεζα. Επιπρόσθετα, η εταιρεία που ζητεί άδεια από την ΤτΕ θα πρέπει να περιγράψει την οργανωτική δομή και τη διοικητική της διάρθρωση, καταθέτοντας σχετικά οργανογράμματα, τη σύνθεση και τη θέση στο οργανόγραμμα των Επιτροπών που πρόκειται να συσταθούν, κατά τη διακριτική ευχέρεια της εταιρείας ή υποχρεωτικά, καθώς και τον αριθμό και τα προσόντα του προσωπικού που θα στελεχώσει τις αντίστοιχες λειτουργίες του.
Η Τράπεζα της Ελλάδος διατηρεί την ευχέρεια να απαιτεί τη σύσταση χωριστής λειτουργίας διαχείρισης κινδύνων και αντίστοιχης Επιτροπής από μέλη του διοικητικού συμβουλίου, αν το κρίνει σκόπιμο με βάση την αρχή της αναλογικότητας και κριτήρια το μέγεθος και την πολυπλοκότητα των υπό διαχείριση χαρτοφυλακίων της αδειοδοτηθείσας εταιρείας.
Το πλαίσιο που θέτει η ΤτΕ προβλέπει ότι η εταιρεία διαχείρισης που θα εξαγοράζει μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πρέπει να διαθέτει ελάχιστο αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 100 χιλ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, αν μια εταιρεία διαχείρισης επιθυμεί να αναχρηματοδοτεί δάνεια που διαχειρίζεται, θα πρέπει να έχει ελάχιστο ιδρυτικό κεφάλαιο αντίστοιχο με το απαιτούμενο για εταιρείες factoring, δηλαδή 4,5 εκατ. ευρώ.
Για την αναχρηματοδότηση απαίτησης απαιτείται τήρηση αρχείου που επιδεικνύεται στην Τράπεζα της Ελλάδος, όποτε αυτό ζητηθεί και περιλαμβάνει τα κάτωθι:
α) Τη σύμφωνη γνώμη του κατόχου των απαιτήσεων. Σε περίπτωση πλειόνων πιστωτών, η συγκατάθεση απαιτείται, ανεξαρτήτως αν η εταιρεία έχει συνάψει σύμβαση ανάθεσης διαχείρισης με το ίδρυμα πιστωτή.
β) Το σχέδιο αναδιάρθρωσης, στο πλαίσιο του οποίου συμφωνήθηκε η αναχρηματοδότηση, εγκεκριμένο από τα αρμόδια διοικητικά όργανα.
Αποδεκτό το αίτημα της ΕΕΤ
Η ΤτΕ έκανε δεκτή την παρατήρηση της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών να μη ζητείται εκ των προτέρων υποβολή των κριτηρίων ιεράρχησης και κατηγοριοποίησης του προς διαχείριση χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων, στην περίπτωση που η προς αδειοδότηση εταιρεία ασκεί τη διαχείριση για λογαριασμό εποπτευόμενου πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος που υπόκειται πρωτογενώς στις σχετικές υποχρεώσεις.
Αδειοδότηση για εταιρείες εντός Ε.Ε.
Για όσα υποκαταστήματα τραπεζών που εδρεύουν σε χώρα-μέλος της Ε.Ε. επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στη διαχείριση/αγορά ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων θα γνωστοποιούν την πρόθεσή τους στην ΤτΕ και θα ενημερώνονται για υποχρεώσεις που τυχόν απορρέουν από τον N.4354/2015.
Επίσης, για τις εταιρείες που δεν είναι πιστωτικά ιδρύματα αλλά έχουν λάβει άδεια διαχείρισης /αγοράς δανείων σε καθυστέρηση σε άλλη χώρα-μέλος της Ε.Ε. και εποπτεύονται με βάση την εθνική νομοθεσία του κράτους καταγωγής, τα απαιτούμενα στοιχεία υποβάλλονται συνοδευόμενα από τη ρητή συγκατάθεση της αρμόδιας εποπτικής αρχής για την αιτούμενη επέκταση δραστηριοτήτων.
Οι εταιρείες που θα αδειοδοτηθούν για διαχείριση/αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων καταβάλλουν στην ΤτΕ ετησίως τέλος για την κάλυψη των δαπανών της σχετικής εποπτείας. Η πρώτη καταβολή διενεργείται 15 ημέρες μετά τη λήξη του ημερολογιακού έτους εντός του οποίου παρασχέθηκε η άδεια για ποσό ίσο προς 3.000 ευρώ.
Αν η άδεια παρασχέθηκε εντός του τέταρτου τριμήνου, το τέλος καταβάλλεται για πρώτη φορά 15 ημέρες μετά τη λήξη του επόμενου έτους. Το τέλος αυτό από το δεύτερο έτος κι εφεξής, μετά την υπαγωγή εταιρείας σε εποπτεία με βάση την παρούσα θα αποτελεί ποσοστό συνδεόμενο με παραμέτρους που επηρεάζουν το κόστος εποπτείας, όπως θα εξειδικευτεί με νεότερη απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος.
