«Τήρηση του προγράμματος ή νέος Πρωθυπουργός» είναι ο τίτλος σχολίου στη Süddeutsche Zeitung αναφορικά με τα διλήμματα ενώπιον των οποίων βρίσκεται και πάλι η Ελλάδα, επτά χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης.
«Στην Ελλάδα εδώ και τόσο καιρό οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν με μικρή επιτυχία, με αποτέλεσμα να προκαλούν εύκολα το εξής ερώτημα: Μπορεί εν τέλει η χώρα να σωθεί; Οι Ευρωπαίοι δανειστές ρίχνουν σε κάθε περίπτωση χρήματα στον ελληνικό κορβανά, αλλά ο λαός γίνεται όλο και πιο φτωχός. Η οικονομία έχει συρρικνωθεί κατά ένα τέταρτο. Όσοι έχουν λάβει καλή εκπαίδευση αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό. Η τρέχουσα αξιολόγηση των μεταρρυθμιστικών βημάτων έχει εξελιχθεί σε τεράστιο δράμα. Εδώ και καιρό οι πολίτες διερωτώνται ένα κάποιος άλλος πέρα από τον Αλέξη Τσίπρα μπορεί να υποσχεθεί έναν λιγότερο επώδυνο τρόπο για έξοδο από την κρίση. Πρόσφατα ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε τις θέσεις του στην καγκελάριο Μέρκελ. Στις δημοσκοπήσεις προηγείται με διαφορά. Αυτό βέβαια υποδηλώνει περισσότερο την απογοήτευση του κόσμου από τον κ. Τσίπρα παρά την επιδοκιμασία προς τον κ. Μητσοτάκη. Ο τελευταίος προέρχεται από το πολιτικό κατεστημένο της χώρας, το οποίο στο παρελθόν την οδήγησε στην κρίση. Ο Μητσοτάκης έστειλε στη Μέρκελ το μήνυμα ότι με αυτόν στην πρωθυπουργία το έργο των δανειστών θα γίνει πιο εύκολο: με συνεργασία και όχι αντιπαράθεση. Μια δελεαστική προσφορά».
Στη συνέχεια όμως τίθεται το ερώτημα: «Αλλά χρειάζεται η χώρα μόνο μια άλλη κυβέρνηση, προκειμένου η πολιτική διάσωσης να στεφθεί τελικά με επιτυχία; Αυτή την ψευδαίσθηση δεν πρέπει να έχει κανείς στο Βερολίνο». Η εφημερίδα σημειώνει ότι στην πραγματικότητα όλα τα πακέτα διάσωσης προς την Ελλάδα είχαν την ίδια τύχη ανεξαρτήτως κυβέρνησης. «Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του κ. Τσίπρα, ήταν ότι επί πρωθυπουργίας του αποφεύχθηκε η κοινωνική αναταραχή». Ο κ. Μητσοτάκης, τον οποίο ο σχολιογράφος περιγράφει ως «εξίσου νέου και έξυπνο με τον κ. Τσίπρα», διατείνεται ότι θα ακολουθήσει μια άλλη πολιτική, όμως εν τέλει «διαθέτει το ίδιο περιθώριο χειρισμών με τον κ. Τσίπρα (…). To πρωτογενές πλεόνασμα στον δημόσιο προϋπολογισμό πρέπει να παραμείνει διαρκώς στο 3,5%. Τόσο ο κ. Τσίπρας όσο και ο κ. Μητσοτάκης θεωρούν αυτόν τον στόχο εντελώς μη ρεαλιστικό. Και οι δύο εξαρτώνται από τη συγκατάθεση των Βρυξελλών». Η βασική θέση του σχολίου μπορεί με λίγα λόγια, να συνοψιστεί στο ότι μια κυβερνητική αλλαγή δεν είναι αυτή που θα λύσει το πρόβλημα της Ελλάδας.
Η συνάντηση δύο κυριών για την Ελλάδα
Η Tageszeitung αναφέρεται εκτενώς στην επικείμενη συνάντηση της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ με την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο, την Τετάρτη, σημειώνοντας ότι στόχος της συνάντησης είναι «η διευθέτηση της διαμάχης αναφορικά με τη βοήθεια προς την Αθήνα». Σύμφωνα με την εφημερίδα αυτή η διαμάχη είναι που «εμποδίζει εδώ και χρόνια την εύρεση λύσης στην ελληνική κρίση». Για το λόγο αυτό η Κριστίν Λαγκάρντ «έρχεται αυτοπροσώπως στην άτυπη πρωτεύουσα της Ε.Ε., μόλις δύο ημέρες μετά το Eurogroup», το οποίο κλήθηκε να λύσει τον γόρδιο δεσμό του ελληνικού ζητήματος.
Όπως επισημαίνει η εφημερίδα του Βερολίνου η συνάντηση των δύο κυριών στο Βερολίνο δεν θα αφορά όμως «μόνο τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρέχον, τρίτο ελληνικό πρόγραμμα. Τίθεται όμως και το ερώτημα εάν η ίδια η Γερμανία θα συμμετάσχει περαιτέρω στο όχι και τόσο προσφιλές πρόγραμμα διάσωσης και ως εκ τούτου ακολουθεί το ερώτημα της μελλοντικής ύπαρξης ή μη ύπαρξης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και την Ε.Ε.». Η ΤΑΖ κλείνει με την εκτίμηση ότι εάν η Κριστίν Λαγκάρντ και το ΔΝΤ επιδείξουν σκληρή στάση και αποφασίσουν να απέχουν από τη συνέχιση του ελληνικού προγράμματος, «τότε και η Γερμανία θα θέλει να αποχωρήσει. Κάτι τέτοιο θα έριχνε όχι μόνο την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την Ευρώπη σε μια νέα κρίση».
«Μετά την κρίση έρχεται νέα κρίση»
Από την πλευρά της η Handelsblatt δεν εστιάζει τόσο στην θέση που θα έχει η ελληνική κρίση στην αυριανή συνάντηση Μέρκελ – Λαγκάρντ όσο στην επικείμενη επίσκεψη της Ντανιέλ Νουί, επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (SSM) στην Αθήνα εντός του Μαρτίου. Σύμφωνα με την οικονομική εφημερίδα το πρόσφατο Eurogroup δεν άφησε να εννοηθεί ότι θα υπάρξει μια γρήγορη συμφωνία στις διαπραγματεύσεις για την Ελλάδα. «Αυτό το αδιέξοδο στρέφει όμως και πάλι τις τράπεζες μακριά από την κερδοφορία. Αυτό διαφαίνεται από μια ολόκληρη σειρά συμπτωμάτων κρίσης. Η διευθέτηση δανειακών χαρτοφυλακίων μένει στάσιμη. Συγχρόνως οι καταθέσεις συρρικνώνονται. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάγκη νέας αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, πιθανώς όμως με ευθύνη των μετόχων κι των πιστωτών».
Η τελευταία επίσκεψη της επικεφαλής της SSM στην Αθήνα ήταν το 2016, αλλά όπως σημειώνει η εφημερίδα αυτή τη φορά «οι μάνατζερ των τεσσάρων συστημικών ελληνικών τραπεζών, που βρίσκονται υπό την εποπτεία της ΕΚΤ, δεν έχουν κανένα καλό νέο για τη Νουί». Σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με τους Έλληνες τραπεζίτες, η κακή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών εξαρτάται μεταξύ άλλων και από τη στασιμότητα στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης του τρέχοντος προγράμματος από τους δανειστές. Σε αυτό προστίθεται η αβεβαιότητα για τη συνέχιση της δανειακής βοήθειας αλλά και τα νέα σενάρια για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την Handelsblatt, τα χρονικά περιθώρια για τις ελληνικές τράπεζες στενεύουν. «Η ώρα της αλήθειας θα έρθει το αργότερο με το stresstest της ΕΚΤ που προβλέπεται για το 2018».
