Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Τεσσάρων διαφορετικών ειδών διασταυρώσεις για τον εντοπισμό χιλιάδων φυσικών και νομικών προσώπων που αποκρύπτουν στοιχεία για τα εισοδήματά τους και την ακίνητη περιουσία τους θα πραγματοποιήσουν κατά τη διάρκεια του 2021 οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Οι έλεγχοι θα αφορούν εισοδήματα από κάθε πηγή και ανεξαρτήτως κατηγορίας φορολογουμένου και θα επιχειρηθεί ο εντοπισμός κρυφών εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων, μέσα από στοχευμένες διασταυρώσεις δεδομένων, που υπάρχουν είτε στο αρχείο του TAXISnet είτε σε άλλους φορείς.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ελεγκτικού πλάνου της ΑΑΔΕ, εκείνοι οι οποίοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με καταλογισμούς πρόσθετων φόρων, προστίμων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής θα είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι που δεν δήλωσαν αναδρομικά ποσά αποδοχών, επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που απέκρυψαν φορολογητέα ακαθάριστα έσοδα και εισοδήματα, ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν δήλωσαν εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις, καθώς και υπεύθυνοι εταιρειών και λοιπών νομικών οντοτήτων που απέφυγαν να καταβάλουν τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων για το έτος 2016.
Το βάρος των φορολογικών ελέγχων το 2021 θα πέσει αναγκαστικά στις φορολογικές υποθέσεις του έτους 2015, οι οποίες συμπληρώνουν πενταετία και θα παραγραφούν στις 31 Δεκεμβρίου 2021 και οι εντολές που θα δώσει η ηγεσία της ΑΑΔΕ είναι ο έλεγχός τους κατά προτεραιότητα.
Ομοίως, κατά προτεραιότητα θα ολοκληρωθεί ο έλεγχος σε υποθέσεις του 2010, για τις οποίες βρέθηκαν συμπληρωματικά στοιχεία.
Ο προγραμματισμός
Σύμφωνα, ειδικότερα, με τον προγραμματισμό του ελεγκτικού έργου, που έχει εκπονήσει η ΑΑΔΕ για το 2021, στο στόχαστρο των φοροελεγκτικών υπηρεσιών θα βρεθούν:
1 Φορολογούμενοι που δεν δήλωσαν ή δήλωσαν ανακριβώς αναδρομικά ποσά αποδοχών τα οποία εισέπραξαν μέσα στο 2015, αλλά αφορούν παλαιότερα έτη. Θα επαναληφθούν και το επόμενο έτος οι διαδικασίες εντοπισμού μισθωτών και συνταξιούχων που, ενώ έλαβαν καθυστερημένα μέσα σε μια χρονιά ποσά αποδοχών που αφορούσαν παλαιότερα έτη, δεν προέβησαν στη δήλωση των αναδρομικών αυτών ποσών είτε τμηματικά στα έτη τα οποία αφορούν είτε εφάπαξ μέσα στο έτος που τα εισέπραξαν. Οι διαδικασίες θα έχουν ως στόχο περιπτώσεις μισθωτών και συνταξιούχων που δεν δήλωσαν εισπραχθέντα μέσα στο έτος 2015 αναδρομικά ποσά αποδοχών. Στους φορολογούμενους που θα εντοπιστούν θα αποσταλούν ειδοποιητήρια για την ηλεκτρονική υποβολή εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2015. Όσοι ανταποκριθούν και υποβάλουν τις εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις θα επιβαρυνθούν με τα επιπλέον ποσά φόρου εισοδήματος και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που αναλογούν, καθώς και με τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Όσοι δεν προβούν στην υποβολή εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων θα βρεθούν αντιμέτωποι όχι μόνο με καταλογισμούς των επιπλέον ποσών φόρου εισοδήματος και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης αλλά και με βαρύτατα πρόστιμα για υποβολή ανακριβών αρχικών δηλώσεων, καθώς επίσης και με τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.
2 Επιχειρήσεις που δήλωσαν ψευδή στοιχεία για τα ακαθάριστα έσοδα ή τις δαπάνες που πραγματοποίησαν κατά τη διαχειριστική περίοδο του 2015. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα αξιοποιήσει ένα σημαντικό εργαλείο που έχει στη διάθεσή της για τον εντοπισμό επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών που απέκρυψαν φορολογητέα έσοδα και εισοδήματα για να γλιτώσουν από την καταβολή ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος. Αξιοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχει η διασύνδεση των βάσεων δεδομένων που περιλαμβάνονται στις ηλεκτρονικές εφαρμογές του ΤΑΧΙSnet για την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και την υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων πελατών-προμηθευτών (ΜΥΦ), μπορούν να προχωρούν σε διασταυρώσεις και επαληθεύσεις για τον εντοπισμό περιπτώσεων με ισχυρές ενδείξεις για απόκρυψη φορολογητέας ύλης. Το επόμενο βήμα, μετά τη διενέργεια των διασταυρώσεων, είναι η δημιουργία και η επιλογή δείγματος ύποπτων περιπτώσεων επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών, προκειμένου να παραπεμφθούν στις αρμόδιες ΔΟΥ και να προτεραιοποιηθούν για τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων.
Η ταυτόχρονη διασταύρωση στοιχείων από τρεις πηγές πληροφοριών, από τα δεδομένα των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, των δηλώσεων ΦΠΑ και των ΜΥΦ έχει φέρει ήδη στην επιφάνεια χιλιάδες περιπτώσεις επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών που εμφανίζουν σημαντικές αποκλίσεις δηλωθέντων στοιχείων για τα ακαθάριστα έσοδα και τις δαπάνες μεταξύ δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, δηλώσεων ΦΠΑ και συγκεντρωτικών καταστάσεων φορολογικών στοιχείων. Οι αποκλίσεις αυτές συνιστούν σε πολλές περιπτώσεις ισχυρές ενδείξεις πως πρόκειται για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που είτε έχουν αποκρύψει φορολογητέα ακαθάριστα έσοδα είτε έχουν δηλώσει ανακριβώς δαπάνες υψηλότερες από αυτές που πραγματοποίησαν με αποτέλεσμα, σε κάθε περίπτωση, να έχουν περιορίσει το ύψος των φορολογητέων εισοδημάτων τους σε επίπεδα χαμηλότερα από τα πραγματικά.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι να έχουν μειωθεί ή ακόμη και να έχουν μηδενιστεί τα ποσά του ΦΠΑ και του φόρου εισοδήματος που οφείλουν να καταβάλουν οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι. Γενικά όσες σημαντικές ασυμφωνίες και αποκλίσεις ποσών εντοπίζονται από τη διασταύρωση των δεδομένων των ΜΥΦ με τα δεδομένα των δηλώσεων φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ θα αξιοποιηθούν για τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων προκειμένου να διαπιστωθεί εάν όντως πρόκειται για μεθοδεύσεις με σκοπό τη διάπραξη φοροδιαφυγής. Προτεραιότητα θα δοθεί σε υποθέσεις του φορολογικού έτους 2015, οι οποίες παραγράφονται στο τέλος του 2021.
3 Ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν δήλωσαν εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών τα οποία απέκτησαν κατά τη διάρκεια των ετών 2018 και 2019. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έχει ζητήσει και έχει λάβει από τις τρεις μεγάλες πλατφόρμες διάθεσης ακινήτων για βραχυχρόνιες μισθώσεις στοιχεία για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν από ακίνητα τα οποία διατέθηκαν στην Ελλάδα, για τα έτη 2018 και 2019. Τα στοιχεία αυτά θα τα επεξεργαστούν οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ προβαίνοντας σε διασταυρώσεις με τα δεδομένα των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών για τα έτη 2018 και 2019.
Σε όσες περιπτώσεις οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ διαπιστώσουν ότι τα εισοδήματα αυτά δεν δηλώθηκαν ή δηλώθηκαν ανακριβώς θα αποστείλουν στους ιδιοκτήτες ειδοποιητήρια για την υποβολή εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος. Όσοι ανταποκριθούν στα ειδοποιητήρια θα κληθούν να καταβάλουν τους επιπλέον φόρους εισοδήματος που θα προκύψουν, προσαυξημένους μόνο με τους αναλογούντες τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Όσοι δεν ανταποκριθούν θα κληθούν να πληρώσουν και τους επιπλέον φόρους αλλά και πρόστιμα για την υποβολή ανακριβών δηλώσεων και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.
4 Νομικά πρόσωπα που δεν υπέβαλαν δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) έτους 2016 και απέφυγαν να καταβάλουν τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) νομικών προσώπων του έτους αυτού. Η ΑΑΔΕ θα αποστείλει σε εταιρείες και λοιπές νομικές οντότητες που δεν υπέβαλαν δηλώσεις Ε9 για το 2016 «πράξεις εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου», με τις οποίες θα τις καλεί να πληρώσουν ποσά ΕΝΦΙΑ για το 2016 υπολογισμένα κατ’ εκτίμηση από τις αρμόδιες φορολογικές υπηρεσίες.
Τα ειδοποιητήρια πληρωμής εκτιμώμενου ΕΝΦΙΑ θα σταλούν ομαδικά στους συγκεκριμένους φορολογούμενους. Η ΑΑΔΕ θα εφαρμόσει, για μια ακόμη χρονιά, το άρθρο 33 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών το οποίο προβλέπει ότι: «Σε περιπτώσεις που ο φορολογούμενος, παρά την υποχρέωσή του να υποβάλει φορολογική δήλωση σύμφωνα με τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας, δεν υποβάλει φορολογική δήλωση, η Φορολογική Διοίκηση δύναται να εκδώσει πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου ορίζοντας τη φορολογητέα ύλη, με βάση κάθε στοιχείο και πληροφορία που έχει στη διάθεσή της, και αφορά ιδίως το επίπεδο διαβίωσης του φορολογουμένου, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς του ή ομοειδείς επιχειρηματικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες. Ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων δύναται να εκδίδει απόφαση σχετικά με τον τρόπο προσδιορισμού της κατ’ εκτίμηση φορολογητέας ύλης και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. Εάν, μετά την έκδοση της πράξης αυτής, ο φορολογούμενος υποβάλει φορολογική δήλωση, η πράξη αυτή παύει να ισχύει αυτοδικαίως».
Ως εκ τούτου, οι εταιρείες που θα είναι αποδέκτες των «πράξεων εκτιμώμενου προσδιορισμού» ΕΝΦΙΑ έτους 2016 θα έχουν τις ακόλουθες δύο εναλλακτικές επιλογές:
α) είτε να πληρώσουν εφάπαξ, εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση των «πράξεων εκτιμώμενου προσδιορισμού» ΕΝΦΙΑ, τα αναγραφόμενα σ’ αυτές ποσά,
β) είτε να υποβάλουν εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση των πράξεων εκπρόθεσμες δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) για το έτος 2016, προκειμένου με βάση τις δηλώσεις αυτές να εκδοθούν κανονικά εκκαθαριστικά πληρωμής (πράξεις διοικητικού προσδιορισμού) ΕΝΦΙΑ έτους 2016, στα οποία τα ποσά του ΕΝΦΙΑ που θα βεβαιωθούν σε βάρος τους θα είναι προσαυξημένα με τα προβλεπόμενα ποσά προστίμων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής.
