Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Κοινοτικούς και εθνικούς πόρους, πρωτίστως για να καλύψει τρέχουσες ανάγκες με κεφάλαιο κίνησης ως αποτέλεσμα της πανδημίας και δευτερευόντως για να επενδύσει, αναζητεί σχεδόν το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων. Σε μια περίοδο που η τραπεζική χρηματοδότηση παραμένει ακόμη «ισχνή», η πλειονότητα των επιχειρήσεων στρέφεται προς τα κοινοτικά προγράμματα, ευελπιστώντας ότι μέρος των αναγκών της θα καλυφθεί από τη δημόσια συμμετοχή.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ζήτηση ρευστότητας εκτινάχθηκε εν μέσω πανδημίας, καθώς υποβλήθηκαν 470.000 αιτήσεις χρηματοδότησης.
Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ), σύμφωνα με τα οποία επί σχεδόν 720.000 επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα έχουν υποβληθεί 678.000 αιτήσεις για χρηματοδότηση από κάποιο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, του αναπτυξιακού νόμου, του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, των Περιφερειακών Προγραμμάτων, των χρηματοδοτικών εργαλείων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας κ.ο.κ.
10,5 δισ. ευρώ
Ως γνωστόν, το ΠΣΚΕ αποτελεί την πλατφόρμα μέσω της οποίας υποβάλλονται πλέον οι αιτήσεις χρηματοδότησης για όλα τα προγράμματα και αυτήν τη στιγμή βρίσκονται ενεργά εντός του Συστήματος 251 προγράμματα, συνολικού προϋπολογισμού 10,5 δισ. ευρώ.
Από τα 251 προγράμματα του ΠΣΚΕ τα περισσότερα «ανήκουν» στις Περιφέρειες, τα γνωστά Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα με 91 δράσεις. Ακολουθούν τα προγράμματα Leader με 65 δράσεις στον αριθμό, το ΕΠΑνΕΚ με 21, τα προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (18), οι δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (13), του προγράμματος Αλιεία (14), του ΟΑΕΔ (7), της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (4) κ.ο.κ.
Χρηματοδοτικά εργαλεία
Η ανάγκη των επιχειρήσεων για άμεση ρευστότητα, όπως προαναφέρθηκε, προκύπτει ξεκάθαρα από τις αιτήσεις χρηματοδότησης που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών εργαλείων, καθώς σχεδόν η μία στις τρεις (από το σύνολο των 678.000 αιτήσεων) απευθύνεται σε αυτά. Ειδικότερα, τα τέσσερα χρηματοδοτικά εργαλεία που βρίσκονται ενεργά αυτή τη στιγμή στο ΠΣΚΕ έχουν δεχθεί συνολικά 221.822 αιτήσεις, με τη συντριπτική πλειονότητα αυτών να απευθύνεται στα προγράμματα της ΕΑΤ, όπως για παράδειγμα το Ταμείο Εγγυοδοσίας Covid 19 και το ΤΕΠΙΧ ΙΙ.
Συγκεκριμένα, η ΕΑΤ κλήθηκε να διαχειριστεί 216.379 αιτήματα χρηματοδότησης.
Στις 4.156 ανέρχονται οι αιτήσεις για το εγγυοδοτικό επενδυτικό πρόγραμμα του ΕΠΑνΕΚ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, στις 1.178 για τα χρηματοδοτικά εργαλεία του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και 109 αιτήσεις για τα Venture Capitals.
Πάντως, αν ληφθούν υπόψη και οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο των ΠΕΠ για τη λήψη μη επιστρεπτέας επιχορήγησης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της νόσου Covid-19 ή επιδότηση τόκων υφιστάμενων ενήμερων επιχειρηματικών δανείων ή επιδότηση επιχειρήσεων εστίασης, τουρισμού, γυμναστηρίων, παιδότοπων κ.ο.κ., η αναζήτηση ρευστότητας αφορά πολύ περισσότερες επιχειρήσεις και αγγίζει τις 470.00 αιτήσεις, καθώς, μέσω άλλων προγραμμάτων αντίστοιχης στόχευσης έχουν υποβληθεί άλλες 107.000 αιτήσεις.
Τα ΠΕΠ
Πρώτα σε αριθμό δράσεων συνολικά αλλά δεύτερα σε αριθμό αιτήσεων βρίσκονται τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ). Αυτήν τη στιγμή στο ΠΣΚΕ βρίσκονται 91 δράσεις των ΠΕΠ, οι οποίες έχουν συγκεντρώσει 174.920 αιτήματα.
Αυτό που ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των αιτημάτων αφορά τη λήψη μη επιστρεπτέου κεφαλαίου κίνησης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 174.920 αιτήσεις, οι 138.638 υπεβλήθησαν για τη λήψη της έκτακτης μη επιστρεπτέας ενίσχυσης που προβλέφθηκε από αντίστοιχα προγράμματα των ΠΕΠ.
Το ΕΠΑνΕΚ
Ισχυρή είναι η ζήτηση για τα προγράμματα του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ), το οποίο είναι κατ’ εξοχήν αναπτυξιακού προσανατολισμού.
Ειδικότερα, επί 21 ενεργών δράσεων, έχουν υποβληθεί 134.220 αιτήσεις, ωστόσο και σε αυτό το σκέλος των δράσεων ένα μεγάλο ποσοστό των αιτημάτων, σχεδόν 48.000, αφορά τη λήψη επιδότησης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Σε αυτά τα προγράμματα περιλαμβάνονται οι δράσεις στήριξης των επιχειρήσεων εστίασης, του τουρισμού, της δημιουργίας e-shops από μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις κ.ο.κ.
Στην κορυφή βρίσκεται το πρόγραμμα για τη στήριξη της εστίασης, που έχει συγκεντρώσει 30.275 αιτήσεις.
Το ΠΑΑ
Στις 45.512 ανέρχονται οι αιτήσεις χρηματοδότησης που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο των δράσεων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), το οποίο έχει στο ΠΣΚΕ 13 ενεργές δράσεις.
Οι δράσεις που «πρωτεύουν» στο ΠΑΑ είναι η «Στήριξη επενδύσεων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις» με 15.804 αιτήσεις και η «Εκκίνηση επιχείρησης από νέους γεωργούς» με 14.669 αιτήσεις χρηματοδότησης.
Τα Leader
Αριθμητικά πολλές, αλλά με σχετικά λίγες αιτήσεις, είναι οι δράσεις του προγράμματος CLLD, γνωστότερου ως Leader. Στο σύστημα υπάρχουν 65 δράσεις, στις οποίες έχουν υποβληθεί 3.420 αιτήσεις χρηματοδότησης.
Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες δράσεις στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος έχουν προκηρυχθεί πρόσφατα και γι’ αυτό δικαιολογείται ο μικρός αριθμός αιτήσεων.
Η Αλιεία
H πανδημία Covid-19 φαίνεται ότι κινητοποίησε και το πρόγραμμα Αλιεία, το οποίο με 14 δράσεις έχει υποδεχτεί 5.238 αιτήσεις.
Ωστόσο, οι σχεδόν 4.000 αφορούν αιτήσεις χρηματοδότηση στο πλαίσιο ενίσχυσης για την προσωρινή παύση δραστηριοτήτων λόγω Covid-19.
Έρευνα και Καινοτομία
Στα προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας, θραύση έχει κάνει η δράση «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ». Συγκεκριμένα, επί 18 προγραμμάτων και 6.627 αιτήσεων, οι 5.338 αιτήσεις έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο των δύο κύκλων της δράσης «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ».
Δεύτερο στη λίστα έρχεται το πρόγραμμα ενίσχυσης νεοφυών επιχειρήσεων, με 312 αιτήσεις.
ΟΑΕΔ
Στις 19.920 ανέρχονται συνολικά οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στα 7 προγράμματα του ΟΑΕΔ.
Από αυτά ξεχωρίζουν, το πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την πρόσληψη 10.000 ανέργων ηλικίας 30-49 ετών με 9.490 αιτήσεις, το πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών απασχόλησης νέων ελεύθερων επαγγελματιών ηλικίας 18 έως 29 ετών με έμφαση στις γυναίκες (α’ κύκλος) με 3.844 αιτήσεις και το πρόγραμμα απασχόλησης ανέργων (30 ετών και άνω) στις λιγότερο Ανεπτυγμένες Περιφέρειες (ΛΑΠ) (α’ κύκλος) με 3.391 αιτήσεις.
Ο αναπτυξιακός νόμος
Σε ό,τι αφορά τον αναπτυξιακό νόμο 4399/2016, έως αυτήν τη στιγμή στα 6 ενεργά καθεστώτα στο ΠΣΚΕ έχουν υποβληθεί 6.788 αιτήσεις, με τις περισσότερες και συγκεκριμένα 3.790 να «κατευθύνονται» στο καθεστώς Επιχειρηματικότητα Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων και ακολουθεί το καθεστώς Γενική Επιχειρηματικότητα με 1.981 αιτήσεις.
