Skip to main content

Διαχρονικά αλώβητη εικονοποιία, επικαιροποιείται με φόντο την παράδοση

Οι καλλιτέχνες και ο επιμελητής της έκθεσης «Ιδού η Ρόδος» ανάμεσα στον Λύσανδρο Σπετσιέρη και την Φαίδρα Χατζηκωνσταντή

«Ιδού η Ρόδος» στο Space52

Η Icaro Contemporary Art Gallery & Agency (ICARO C.A.G.A.) και το Space52  προσκαλούν το κοινό στην ομαδική έκθεση «Ιδού η Ρόδος» (Hic Rhodus) -που θα διαρκέσει έως και τις 24 Ιουνίου, σε επιμέλεια  Αποστόλη Αρτινού [Λάρνακος 28,  Αθήνα].

Πρόκειται για την πρώτη έκθεση της ICARO C.A.G.A. σε φυσικό χώρο, για την οποία δεκατέσσερις διακεκριμένοι σύγχρονοι καλλιτέχνες προσκλήθηκαν να εμπνευστούν από τα κεραμικά της διάσημης κεραμοποιίας ΙΚΑΡΟΣ στη Ρόδο και, μελετώντας τα σχέδια από το πρωτότυπο, να τα αξιοποιήσουν σε δικές τους νέες δημιουργίες. Το έργο των δημιουργών αποτελεί ένα σύγχρονο σύνολο κεραμικών, εγκαταστάσεων και γλυπτών, έναν αναστοχασμό πάνω στην έννοια του παραδοσιακού αλλά και μία ανατρεπτική γραφή στη συνέχεια της παράδοσης του ΙΚΑΡΟΥ.

A monument for the youth – Γιώργος Τσεριώνης

Το εργοστάσιο κεραμικών I.C.A.R.O ιδρύθηκε το 1928 στην Ρόδο από Ιταλούς. Κατάφερε να επιβιώσει κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και μετά την απελευθέρωση και την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, αγοράστηκε το 1947 από τον Ρόδιο επιχειρηματία Κ. Δ. Χατζηκωσταντή και μετονομάστηκε σε ΙΚΑΡΟΣ. Αξιοποιώντας την ανάπτυξη του νησιού, ο νέος ιδιοκτήτης δημιούργησε το δεύτερο μεγαλύτερο κεραμοποιείο στην Ελλάδα, μετά τον Κεραμεικό στην Αθήνα. Ο ΙΚΑΡΟΣ απασχόλησε πάνω από 400 εργαζόμενους κατά την διάρκεια της λειτουργίας του, ανάμεσά τους και σπουδαίους καλλιτέχνες -όπως ο Αυστροούγκρος Egon Huber ζωγράφος,  γλύπτης, κεραμίστας και Καθηγητής της διάσημης Σχολής Καλών Τεχνών της Βιέννης, ο  Σπύρος Οικονομίδης, απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών με ιδιαίτερη κλίση στο σχέδιο και την γλυπτική, που  ανέλαβε πρώτος καλλιτεχνικός διευθυντής της ελληνικής περιόδου, ο Δημήτρης Δάβης, ζωγράφος και χαράκτης με σπουδές στην Ακαδημία του Μονάχου και πολλοί άλλοι που στη συνέχεια τον διαδέχθηκαν.

Μαρία Οικονομοπούλου

Με τις καινοτομίες και τις τεχνοτροπίες που εφάρμοσε ο ΙΚΑΡΟΣ, όπως για παράδειγμα την ανάγλυφη απεικόνιση πάνω στην επιφάνεια του νωπού πηλού, κατάφερε τα κεραμικά του να παραμείνουν αναλλοίωτα στον χρόνο και να αποτελούν ακόμα και σήμερα πόλο έλξης για συλλέκτες από όλον τον κόσμο. Το 1985 απονεμήθηκε στον ΙΚΑΡΟ το διεθνές βραβείο ποιότητας στην Μαδρίτη. Η λειτουργία του εργοστασίου σταμάτησε αιφνίδια στις 14 Ιουνίου 1987,  όταν ο Κώστας Χατζηκωσταντής και η σύζυγός του Φαίδρα σκοτώθηκαν σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα.

Ο εικαστικός Κωνσταντίνος Λαδιανός ανάμεσα στην Φαίδρα Χατζηκωνσταντή και τον Λύσανδρο Σπετσιέρη

Για την έκθεση μάς  μίλησαν ο επιμελητής της, Αποστόλης Αρτινός και οι Ιδρυτές τής ICARO C.A.G.A Λύσανδρος Σπετσιέρης & Φαίδρα  Χατζηκωνσταντή.

Αποστόλης Αρτινός: «Η κεραμική παραγωγή του εργοστασίου  ΙΚΑΡΟΣ έχει ένα πολλαπλό ενδιαφέρον, ιστορικό, αισθητικό, τεχνολογικό. Είναι μια μεταιχμιακή παραγωγή που παρακολουθεί τη νεότερη ιστορία της χώρας και της Ρόδου ειδικότερα. Ιδρύουν το εργοστάσιο οι Ιταλοί τη δεκαετία του ’20 στην κατεχόμενη Ρόδο, φέρνουν νεωτερική τεχνολογία απ’ την Ιταλία, κάνουν διακοσμητικά, κι όχι χρηστικά κεραμικά, για την αναδυόμενη τουριστική αγορά, τα μοτίβα που διακοσμούν τα κεραμικά τους είναι οθωμανικά που προϋπήρχαν από αιώνες στο νησί και συνεχίζονται να αντιγράφονται αδιαλείπτως και κατά την ελληνική περίοδο του εργοστασίου. Τα ΙΚΑΡΟΣ κατέκλυσαν όλον τον κόσμο και σήμερα έχουν την αξία τους στη συλλεκτική αγορά. Νομίζω, ήδη διακρίνεται εδώ μια ζώσα και καινοτόμος ιστορία.

Οι καλλιτέχνες της έκθεσης κλήθηκαν να αναστοχαστούν σε όλα τα σημεία αυτής της ιστορίας, στην επίμονη εικονοποιία του ΙΚΑΡΟΥ, όπως αυτή διέρχεται, αλώβητη σχεδόν, μέσα στους αιώνες, στις αντοχές της, στις επικαιροποιήσεις της, και τώρα ακόμη μια, μέσα στη σύγχρονη εικαστική εκφορά της. Στα έργα, έτσι, της έκθεσης θα δείτε καθιερωμένα διακοσμητικά μοτίβα να έχουν αναλάβει τη νέα τους ταυτότητα. Οικειώνονται μια παραδοσιακή γλώσσα και της προσφέρουν έναν ακόμη ορίζοντα. Η πρακτική αυτή είναι καθιερωμένη, είναι ο τρόπος να εντοπίζεις αποσυρμένα σημεία, να τα εμβαθύνεις, να γίνονται αυτά οι αναφορές σου, οι αναφορές μιας νέας γλώσσας που στην πραγματικότητα, όμως, και λόγω αυτών των ριζώσεων, αναδεικνύεται ως μια γλώσσα αρχαία. Το νεωτερικό δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ακόμη εγγραφή σ’ έναν παλίμψηστο κώδικα. Οι καλλιτέχνες του εργοστασίου ΙΚΑΡΟΣ το ήξεραν αυτό πολύ καλά…».

Απόστολος Καρακατσάνης

Λύσανδρος Σπετσιέρης & Φαίδρα  Χατζηκωνσταντή: «Η ICARO Contemporary Art Gallery and Agency ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2022, ως ψηφιακός χώρος προβολής της σύγχρονης τέχνης αναγνωρίζοντας εκ των έσω όχι μόνο τη γεωγραφική απόσταση που χωρίζει πολλές φορές κοινό και έργο τέχνης, αλλά και τη νοητή απόσταση μεταξύ τους· μία απόσταση που, δυστυχώς, φαίνεται να μεγεθύνεται δραματικά.

Η ICARO C.A.G.A ιδρύθηκε για να γίνει ο συνδετικός κρίκος μεταξύ ομορφιάς και στείρας καθημερινότητας, εξαλείφοντας τα στεγανά που εδράζονται σε στερεοτυπικές αντιλήψεις. Επιχειρεί, λοιπόν, να δυναμώνει την ομάδα της με όλο και περισσότερους -επιλεγμένους από τους επιμελητές της– σύγχρονους δημιουργούς που θα της εμπιστεύονται το καλλιτεχνικό τους έργο,  και παράλληλα σχεδιάζει να προβεί σε pop up εκθέσεις πάνω σε θεματικές που θα αφορούν στο τώρα και το μέλλον· χωρίς,  βέβαια, να ξεχνά τις αφορμές που δόθηκαν για τη δημιουργία της. Αφορμές όπως η παράδοση, η συμμετοχική διαδικασία και το όραμα για εξωστρέφεια που πρέσβευε το εργοστάσιο κεραμικών ΊΚΑΡΟΣ -ΡΟΔΟΣ.

Έτσι λοιπόν, η πρώτη pop up έκθεση με τίτλο “Ιδού η Ρόδος” λαμβάνει χώρα στο Space52, υπό την επιμέλεια του Αποστόλη Αρτινού και την ιδιαίτερη φροντίδα του Διονύση Χριστοφιλογιάννη. Μία έκθεση που προκαλεί νοσταλγία και συγκίνηση τόσο στο κοινό και τους καλλιτέχνες, όσο και σε εμάς, αφού έμπνευση και θεματική αποτέλεσαν τα σχέδια του εργοστασίου κεραμικών ΙΚΑΡΟΣ που δραστηριοποιήθηκε στην Ρόδο υπό την διεύθυνση του Κώστα Χατζηκωσταντή. Τα χρώματα, οι υφές, τα υλικά μέσα στα οποία μεγαλώσαμε, αναγεννήθηκαν μέσα από τα έργα των δεκατεσσάρων καλλιτεχνών που συμμετέχουν, γεμίζοντάς μας περηφάνια για αυτήν την πολιτιστική κληρονομιά που παραμένει ζωντανή ακόμα και 36 χρόνια μετά το τραγικό συμβάν που οδήγησε στο οριστικό κλείσιμο του εργοστασίου».

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Λεώνη Γιαγδζόγλου, Στέλλα Καπεζάνου, Απόστολος Καρακατσάνης, Κωνσταντίνος Λαδιανός, Κυριακή Μαυρογιώργη, Ναταλία Μαντά, Μάρω Μιχαλακάκου, Δημήτρης Νεβεσκιώτης, Μαρία Οικονομίδου, Μαρία Οικονομοπούλου, Γιώργος Τσεριώνης, Δημήτρης Φραγκάκης, Ιωάννα Χατζηπανηγύρη, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης.