Στοχεύοντας, μέσα από τη σχεδιαστική δραστηριότητα του Δαμιανού Ζαρίφη (1946 – 2007), να αναδείξει ορισμένες αισθητικές σταθερές που διέτρεχαν τη σκηνογραφική και ενδυματολογική δουλειά του, πέρα από τις αναγκαίες υφολογικές αλλαγές και τις ειδικές απαιτήσεις ή ιδιαιτερότητες κάθε θεάματος, πραγματοποιείται έκθεση – αφιέρωμα στον σπουδαίο σκηνογράφο.
Με τίτλο «Ο παλμός του σχεδίου» και σε επιμέλεια της θεατρολόγου Ελένης Βαροπούλου, η έκθεση παρουσιάζεται στον Πολυχώρο Ω2 του Ωδείου Αθηνών (Ρηγίλλης & Βασιλέως Γεωργίου Β΄ 17 – 19), έως τις 20 Ιανουαρίου, με ελεύθερη είσοδο, και σκοπεύει, επίσης, στο να συγκεντρώσει παλιούς συνεργάτες, φίλους από το θέατρο, τον κινηματογράφο και την όπερα, σε μια τιμητική αναφορά, δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του καλλιτέχνη.
Ο υλικός πυρήνας της έκθεσης, η οποία τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, περιλαμβάνει σχέδια και ζωγραφικές μακέτες για το θέατρο από το προσωπικό αρχείο του Δαμιανού Ζαρίφη, αλλά και μια σειρά από κοστούμια, πολύτιμα απομεινάρια παραστάσεων που κατοικούν μονίμως στα βεστιάρια του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, του Εθνικού Θεάτρου και του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν.
Προβολές, οπτικοακουστικό, φωτογραφικό υλικό και άλλα ντοκουμέντα από το θέατρο και τον κινηματογράφο εμπλουτίζουν την έκθεση. Χάρη στην έμπρακτη υποστήριξη των σκηνοθετών του κινηματογράφου, Βασίλη Βαφέα, Παντελή Βούλγαρη και Γιάννη Σμαραγδή, με τους οποίους συνεργάστηκε ο Δαμιανός Ζαρίφης, θα υπάρξει αναφορά και σε κινηματογραφικές ταινίες τους. Ειδικότερα, ο Βασίλης Βαφέας, δημιουργώντας ένα οπτικοακουστικό περιβάλλον, με τίτλο «Μνήμες φιλίας και συνεργασίας», θα παρουσιάσει τη συνεργασία του με τον Δαμιανό Ζαρίφη στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Φωτογραφικά πορτρέτα του Δαμιανού Ζαρίφη από τον Κώστα Ορδόλη και τη Βουβούλα Σκούρα περιλαμβάνονται στα εκθέματα. Αναφορά στην ταινία «Νύφες» του Παντελή Βούλγαρη θα κάνει ο φωτογράφος Γεράσιμος Νεόφυτος.
Αναφερόμενη στις ζωγραφικές μακέτες του Δαμιανού Ζαρίφη, η Ελένη Βαροπούλου σημειώνει στο κείμενο που συνοδεύει την έκθεση: «Τα σχέδιά του με χρωματιστά μολύβια, μελάνι, γκουάς, μαρκαδόρους, στυλό, ήσαν σχέδια εν δράσει. Ο παλμός τους σχετίζεται με κάτι το κατεπείγον που μεταδίδουν. Βγαλμένα συχνά από τις πρόβες, φανερώνουν μιαν ένταση, αλλά και πειθαρχία στη γραμμή. Επιβεβαιώνουν τη δύναμη του καθαρού περιγράμματος, που διευκρινίζει τη σιλουέτα και εξασφαλίζει την ακρίβεια της φόρμας».
Την έκθεση πλαισιώνουν ξεναγήσεις και συζητήσεις για τον ρόλο του σκηνογράφου σήμερα και για τις σύγχρονες σκηνογραφικές τάσεις. Φοιτητές από το τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, σπουδαστές της Σχολής Βακαλό, της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και του Ωδείου Αθηνών θα επισκεφθούν την έκθεση και θα πάρουν μέρος στην εκπαιδευτική δράση.
Σημάδεψε το ελληνικό θεατρικό τοπίο
Ο Δαμιανός Ζαρίφης ήταν ένας από τους σημαντικότερους σκηνογράφους της γενιάς του και σημάδεψε το ελληνικό θεατρικό τοπίο τα χρόνια της Μεταπολίτευσης και τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Παράλληλα με τη δημιουργία του στο θέατρο, δίπλα στους σπουδαίους σκηνοθέτες αυτής της περιόδου και με τα πιο αντιπροσωπευτικά θεατρικά σχήματα (κρατικές σκηνές, Δημοτικά Περιφερειακά θέατρα, θιάσους του ελευθέρου θεάτρου και ομάδες), έντονη ήταν η παρουσία του και στον κινηματογράφο, όπου συνεργάστηκε σκηνογραφικά και ενδυματολογικά σε δεκάδες ταινίες, για ορισμένες από τις οποίες διακρίθηκε και βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Απόφοιτος της Σχολής Βακαλό, ύστερα από μακρόχρονη διαμονή και σπουδές στο Παρίσι, ξεκίνησε τη θεατρική δουλειά του στο Θέατρο Τέχνης, το 1974, κάνοντας τα σκηνικά και τα κοστούμια για το έργο του Μπρεχτ, «Ο τρόμος και η αθλιότητα του Γ΄ Ράιχ», σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν. Εκεί, συνεργάστηκε σε περισσότερα από είκοσι θεάματα, κυρίως έργα της νεοελληνικής δραματουργίας, και δούλεψε πλάι στον σκηνοθέτη Γιώργο Λαζάνη. Με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών συνεργάστηκε συστηματικά μετά το 1992. Έκανε δεκάδες συνεργασίες με γνωστούς σκηνοθέτες και σκηνοθέτιδες του ελληνικού θεάτρου.
Πληροφορίες
Πολυχώρος Ω2 του Ωδείου Αθηνών: Ρηγίλλης & Βασιλέως Γεωργίου Β΄ 17 – 19, Αθήνα, τηλ.: 210 7240673 (καθημερινές: 11.00 – 19.00). Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή: 17:00 – 21:00, Σάββατο: 12:00 – 16:00.
