Από την έντυπη έκδοση
Επιμέλεια: Σοφία Εμμανουήλ, Ιουλία Ζαφόλια
Η υπευθυνότητα και η διαφάνεια μπαίνουν ψηλά στην επιχειρηματική ατζέντα, με τις συνεργασίες -όπως αποτυπώνονται στον Στόχο 17 του ΟΗΕ, που υιοθετείται και από το εθνικό πλαίσιο αναφοράς- να ανάγονται σε κλειδί τόσο για τις οικονομικές αποδόσεις όσο και για την προτεραιοποίηση των στόχων στρατηγικής, ώστε να συντονίζονται με τους 17 Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) και ταυτόχρονα να συμπλέουν με τους εθνικούς ΣΒΑ, που αναμένεται να κατατεθούν στο Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, τον προσεχή Ιούλιο.
Τα παραπάνω αποτελούν συγκλίνουσες εκτιμήσεις των συμμετεχόντων στο 1ο Συνέδριο Εταιρικής Υπευθυνότητας της «Ναυτεμπορικής», «Η ΕΚΕ Καταλύτης Βιώσιμης Ανάπτυξης, 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης – 17 Τομείς Αιχμής για Επιχειρήσεις και Στελέχη», που έλαβε χώρα χθες στο Royal Olympic, με τη συμμετοχή 45 ομιλητών, και παρακολούθησαν με ενδιαφέρον περισσότεροι από 200 σύνεδροι.
Το συνέδριο χαιρέτισε η κ. Σοφία Τζιτζίκου, πρόεδρος στην Ελληνική Εθνική Επιτροπή UNICEF, η οποία ανέδειξε το πλαίσιο των Παγκόσμιων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης σε συνδυασμό με παγκόσμιες προκλήσεις όπως οι κίνδυνοι για τις ζωές εκατομμυρίων παιδιών σε όλο τον κόσμο.
Αναφερόμενη σε έκθεση της οργάνωσης σημείωσε ότι 650 εκατομμύρια παιδιά ζουν σε εθνικές αγορές όπου τουλάχιστον τα δύο τρίτα των στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν χωρίς να σημειωθεί πρόοδος σε ορισμένα κράτη.
«Σε αυτές τις χώρες ολοένα περισσότερα παιδιά αντιμετωπίζουν αρνητικές συνέπειες στη ζωή τους – κίνδυνος ορατός έως το 2030. Περισσότερα από τα μισά παιδιά του κόσμου ζουν σε κράτη όπου είτε δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε την πρόοδο ως προς τους στόχους είτε μπορούμε αλλά βρισκόμαστε εντελώς εκτός στόχων», σημείωσε μεταξύ άλλων.
Η κ. Μαρία Αλεξίου, πρόεδρος της CSR HELLAS & GCNH, διευθύντρια ΕΚΕ του Ομίλου ΤΙΤΑΝ, χαιρέτισε το συνέδριο επισημαίνοντας ότι η «εταιρική κοινωνική ευθύνη σημαίνει επιχειρήσεις και οργανισμοί να καταλαβαίνουν τι σημασία έχει η συμπεριφορά τους για το ευρύτερο περιβάλλον. Και όχι μόνο να καταλαβαίνουν τι σημασία έχει η συμπεριφορά τους, αλλά να αναλαμβάνουν και την ευθύνη αυτής της συμπεριφοράς. Αυτό με άλλα λόγια λέγεται λογοδοσία».
Θεσμοί και διαφάνεια
Τα θέματα λογοδοσίας, η διαχείριση προσωπικών δεδομένων, η εταιρική διακυβέρνηση, αλλά και η διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού βρέθηκαν στο επίκεντρο συζήτησης, με στόχο την ανάδειξη της υπευθυνότητας και της διαφάνειας ως βασικών πυλώνων στη διαχείριση της επιχειρηματικής ατζέντας.
«Καμία σοβαρή επιχείρηση στον κόσμο δεν μπορεί να αδιαφορεί για το επιχειρησιακό ήθος της και για το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται. Αν το κάνει, τότε είναι η ίδια που μεσομακροπρόθεσμα αντιστρατεύεται τα ζωτικά συμφέροντά της», σημείωσε η κ. Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, αντιπρόεδρος στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, πρόεδρος στο Ελληνικό Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης. Η κ. Κουνενάκη-Εφραίμογλου μίλησε επίσης για την ανάγκη ενός συνολικού και συνεκτικού συστήματος διαδικασιών, δικαιωμάτων και ελέγχων, που εμπεδώνεται ως προς τη διοίκηση της επιχείρησης, εσωτερικά αλλά και εξωτερικά, δίνοντας το στίγμα για τον σκοπό του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΣΕΔ).
«Το ΕΣΕΔ διαθέτει και αναπτύσσει πρακτικές που προωθούν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των επιχειρήσεων. Ο Κώδικας Δεοντολογίας που εκπόνησε το ΕΣΕΔ αφορά τις εισηγμένες εταιρείες και πρόκειται για μία διαδικασία που συνεχώς εξελίσσεται. Οι εταιρείες καλούνται να καλύψουν συγκεκριμένα πρότυπα εθελοντικά, με έναν συστηματικά ελεγχόμενο τρόπο. Μέσω της υιοθέτησης των πρακτικών αυτών, διαμορφώνεται μία κουλτούρα δομής αποφάσεων», σημείωσε ο κ. Γιώργος Χριστοδουλάκης, αναπληρωτής καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Alliance Manchester Business School, University of Manchester, μέλος του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης.
Από την πλευρά του ο κ. Γεώργιος Γεωργακόπουλος, ειδικός σύμβουλος ΕΒΕΑ (διευθυντής Ε.Τ.), συντονιστής Κεντρικής Υπηρεσίας ΓΕΜΗ/ΚΕΕΕ, αναφέρθηκε στις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων όσον αφορά τη δημοσίευση μη οικονομικών στοιχείων, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο κυρώσεων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, κάτι που αναμένεται να ξεκαθαρίσει το επόμενο διάστημα με υπουργικές αποφάσεις.
Από την άλλη μεριά, στην περίπτωση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων ο Κανονισμός της Ε.Ε. -που έχει προσαρμοστεί στην ελληνική αγορά κι έχει υποχρεωτική εφαρμογή από τις 25 Μαΐου- είναι πολύ αυστηρός, όπως είπε ο κ. Σπύρος Τάσσης, δικηγόρος, LLM, πρόεδρος στην Ένωση για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων & της Ιδιωτικότητας. Όπως τόνισε, θα απαιτηθεί ένα χρονικό διάστημα μετάβασης στη νέα πραγματικότητα.
Σε αυτό το περιβάλλον προκλήσεων ο κ. Πέτρος Μίχος, Human Capital Consulting Leader, Deloitte, ανέδειξε τον ρόλο της διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού μιλώντας για τις τάσεις στη διεθνή αγορά. Σημείωσε επίσης ότι οι ανεύθυνες/κακές πρακτικές διοίκησης μπορούν να βλάψουν τη φήμη της εταιρείας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα εργαλεία που δίνει η τεχνολογία σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι είναι πρεσβευτές των εταιρειών.
Ο κ. Πάκης Παπαδημητρίου, πρόεδρος Επιτροπής ΕΚΕ του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, διευθυντής Εταιρικής Ποιότητας του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, σχολίασε ότι οι πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης αποτελούν σημαντικά εργαλεία διαχείρισης κινδύνων, τονίζοντας ότι ο Κώδικας Δεοντολογίας δημιουργεί κουλτούρα στους εργαζόμενους, ενώ αναφερόμενος στη δημοσίευση μη χρηματοοικονομικών δεδομένων τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να πείσεις μιλώντας με δείκτες μη οικονομικής απόδοσης, ενώ σημαντικό ρόλο έχουν σε αυτές τις συνθήκες και τα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού.
Η σύνδεση απολογισμών με τους ΣΒΑ
Ο κ. Δημήτρης Αποστολίδης, διευθυντής, Υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου, Κλιματικής Αλλαγής & Βιώσιμης Ανάπτυξης, Διαχείρισης Κινδύνων, KPMG, επικαλέστηκε στοιχεία μελετών της KPMG για να παρουσιάσει τις διεθνείς τάσεις, ενώ εξήγησε πώς γίνεται η σύνδεση των Απολογισμών ΕΚΕ με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Μίλησε επίσης για τα νέα πρότυπα υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και βιώσιμης ανάπτυξης απαντώντας στους προβληματισμούς των επιχειρήσεων.
Με θέμα την υπεύθυνη προσέγγιση σε θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης, η κ. Μαρίνα Μαντζουράνη, προϊσταμένη Τμήματος Επενδυτικών Σχέσεων & Εξυπηρέτησης Μετόχων του Ομίλου ΥΓΕΙΑ, μίλησε για τους βασικούς άξονες εταιρικής υπευθυνότητας του ομίλου συνδέοντάς τους με τους παγκόσμιους στόχους του ΟΗΕ. «Με γνώμονα τη σημασία της επιχειρηματικής μας δραστηριότητας για τον άνθρωπο και την κοινωνία, ενσωματώνουμε στην καθημερινή μας επιχειρηματική δράση ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κοινωνικών δράσεων… Διοργανώνουμε σε ετήσια βάση, με αφορμή Παγκόσμιες Ημέρες, Ευρωπαϊκές Εβδομάδες Υγείας και Μήνες Πρόληψης, καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Υλοποιούμε προγράμματα, συνέδρια – ημερίδες, με στόχο τη συνεχή ενημέρωση της ιατρικής και νοσηλευτικής κοινότητας για τις εξελίξεις στον χώρο της υγείας, καθώς και τις νέες τεχνικές και σύγχρονες μεθόδους που ακολουθούνται παγκοσμίως», πρόσθεσε.
Η κ. Αλεξία Μαχαίρα, υπεύθυνη Επικοινωνίας και Εταιρικής Υπευθυνότητας της ΑΒ Βασιλόπουλος, μετέφερε στο πάνελ συζήτησης που συντόνισε ο κ. Γιάννης Περλεπές, γενικός διευθυντής της «Ναυτεμπορικής», την κουλτούρα της πολυεθνικής (ως μέλος του ομίλου Delhaize), ενώ περιέγραψε πώς συνδέει πρακτικά τη στρατηγική της με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Κοιτάμε τους στόχους του ΟΗΕ, αλλά κοιτάμε και την τοπική κοινωνία».
Ο κ. Μιχάλης Χειμώνας, γενικός διευθυντής στον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό και στην υπεύθυνη συμπεριφορά του φαρμακευτικού κλάδου σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Τα εργοστάσιά μας είναι χαμηλής όχλησης, ενώ είναι σημαντική η συνεισφορά του κλάδου όσον αφορά το κοινωνικό αποτύπωμα».
Καλές πρακτικές
Τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τα θέματα βιώσιμης ανάπτυξης ο ΟΤΕ ανέλυσε η κ. Σταυρούλα Αγγελοπούλου, υποδιευθύντρια Εταιρικής Υπευθυνότητας του Ομίλου ΟΤΕ, που αναφέρθηκε επίσης σε ενδεικτικά προγράμματα μεταξύ των οποίων το πρόγραμμα 50+ (για τις ψηφιακές δεξιότητες ανθρώπων μεγάλης ηλικίας), αλλά και το πρόγραμμα ανακύκλωσης.
Στους στόχους που προτεραιοποιεί η Coca-Cola Τρία Έψιλον αναφέρθηκε η κ. Αγγελική Πατρούμπα, Public Affairs & Communication Director, Coca-Cola Τρία Έψιλον, κάνοντας ειδική μνεία στην εξοικονόμηση ενέργειας και νερού στον όμιλο, ενώ ανέλυσε και τη διαδικασία εξειδίκευσης των στρατηγικών προτεραιοτήτων αναφορικά με τους ΣΒΑ και πώς σχεδιάστηκε η υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων για την επίτευξή τους από τους ανθρώπους στο εσωτερικό του οργανισμού.
Για δράσεις στον χώρο της υγείας μίλησε ο κ. Σάββας Καραγιάννης, υπεύθυνος Επικοινωνίας & Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών. Ο όμιλος προτεραιοποιεί θέματα που έχουν σχέση με την επιστήμη και την εκπαίδευση, ενώ υλοποιεί και σειρά προγραμμάτων με κοινωνικό αντίκτυπο.
Την πολυετή (29 έτη) δράση του ομίλου Αντέννα με κοινωνικά προγράμματα ανέπτυξε ο κ. Κώστας Τσολάκης, Corporate Communication & PR Director του ANTENNA GROUP, ενώ έκανε ειδική αναφορά σε δράσεις που υλοποιεί η εταιρεία ανεξάρτητα από το πρόγραμμα του Αντέννα, όπως το «Κάθε παιδί μια αγκαλιά».
Την αξία των συμπράξεων ανέδειξε ο κ. Σωτήρης Κ. Λαγανόπουλος, γραμματέας Δ.Σ. στο Ίδρυμα Μποδοσάκη, αναφερόμενος μεταξύ άλλων στη στρατηγική συνεργασία του ιδρύματος με τον TAP. Ο κ. Λαγανόπουλος μίλησε επίσης για αντικίνητρα στη χώρα μας συγκριτικά με άλλες χώρες στον τομέα των δωρεών, ενώ αντίθετα, όπως σχολίασε, το πλαίσιο για τις δράσεις ΕΚΕ είναι φιλικό.
Η προστασία των θαλασσών και των ακτών βρέθηκε στο επίκεντρο της παρουσίασης της κ. Κριστιάνας Πρεκεζέ, εκτελεστικής συντονίστριας στην Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος – HELMEPA, η οποία μίλησε για δημοφιλές πρόγραμμα με σήμα τον γλάρο, αλλά και για το δίκτυο μελών της ένωσης και τις καμπάνιες που οργανώνει τόσο αυτόνομα όσο και σε συνεργασία με επιχειρήσεις.
Sustainable Finance
Η τελευταία ενότητα του συνεδρίου εστίασε στη βιώσιμη χρηματοδότηση (sustainable finance), με την κ. Ιωάννα Σαπουντζή, διευθύντρια Εταιρικής Διακυβέρνησης και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Εθνικής Τράπεζας & του Ομίλου, μέλος της Επιτροπής Αειφόρου Ανάπτυξης στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών, να δίνει το στίγμα των διεθνών τάσεων. Μεταξύ άλλων σημείωσε τη σημασία της επικείμενης ταξινόμησης των επενδύσεων σε βιώσιμες επενδύσεις με σημαντικό αντίκτυπο, διαδικασία που αναμένεται να αρχίσει με τις επενδύσεις που αφορούν τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.
«Θα ακολουθήσει η σηματοδότηση των επενδυτικών προϊόντων ως πράσινα… Έτσι θα υπάρχει αξιοπιστία στην πληροφόρηση και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποιες είναι οι βιώσιμες επενδύσεις και ποια τα πράσινα προϊόντα», τόνισε μιλώντας για μια διαδικασία που δρομολογείται για το 2019.
Η κ. Μαβίκα Ηλιού, Director, Green Banking & Αναπτυξιακά Προγράμματα, Group ESMS Officer, Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς, μέλος της Επιτροπής Αειφόρου Ανάπτυξης στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών, αναφέρθηκε στην 20ετή παρουσία της Τράπεζας Πειραιώς στα πράσινα προϊόντα και στην αγορά των βιώσιμων επενδύσεων, καθώς και στην προσπάθεια της τράπεζας να εκπαιδεύσει τους ανθρώπους της, τους πελάτες της, την αγορά στα θέματα green και sustainability.
Ο κ. Γεώργιος Λεντζάκης, Senior Director, Investment Management Division, Head of Funds of Funds της Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ, εκπρόσωπος της ΕΘΕ, μίλησε για την οπτική του θεσμικού επενδυτή στα θέματα υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Αναφέρθηκε στη μεθοδολογία, δίνοντας ταυτόχρονα το στίγμα της προστιθέμενης αξίας που αναδεικνύεται σε εταιρείες με υπεύθυνη συμπεριφορά.
Για εργαλεία υποστήριξης της βιώσιμης χρηματοδότησης μίλησε η κ. Χρυσούλα Εξάρχου, αντιπρόεδρος στην QualityNet, αναφερόμενη στον Ελληνικό Κώδικα Βιώσιμης Ανάπτυξης ο οποίος έχει αναπτυχθεί στα πρότυπα του γερμανικού κώδικα.
Οι καλές πρακτικές συναντούν τους 17 Στόχους
Το συνέδριο της «N» ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση διεθνούς έρευνας από τον κ. Νίκο Αυλώνα, πρόεδρο Κέντρου Αειφορίας (CSE), επισκέπτη καθηγητή Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών – MBA International, καθώς και συγκεκριμένων πρακτικών οι οποίες ικανοποιούν κάθε έναν από τους 17 Παγκόσμιους ΣΒΑ. Οι συμμετέχοντες ανά Στόχο είναι οι εξής:
1: Μηδενική Φτώχεια | Σπύρος Λάλος, Key Accounts Leader | Home-Products, Stanley Black & Decker Hellas
2: Μηδενική Πείνα | Δημήτρης Νέντας, Τράπεζα Τροφίμων (Ίδρυμα για την Καταπολέμηση της Πείνας)
3: Καλή Υγεία και Ευημερία | Σέβη Σφακιανάκη, Senior Policy & Communications Specialist MSD
4: Ποιοτική Εκπαίδευση | Σωτήρης Πετρόπουλος, διευθυντής, Higher Incubator Giving Growth & Sustainability/HIGGS
5: Ισότητα των Φύλων | Kατερίνα Κατσούλη, CSR & Sustainability Director, Grant Thornton Greece
6: Καθαρό νερό και αποχέτευση | Αλέξανδρος Παπαδάκης, External & Community Affairs Manager Coca-Cola Tρία Έψιλον
7: Φθηνή και Καθαρή Ενέργεια | Δημήτρης Τερτίπης, δρ. μηχανολόγος μηχανικός (ΔΕΗ Ανανεώσιμες)
8: Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη | Μανίνα Μενιδιάτη, Public Affairs Officer, Citi Greece
9: Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές | Δήμητρα Παπανδρέου, Principal Manager, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD)
10: Λιγότερες Ανισότητες | Σπύρος Φρεμεντίτης, πρόεδρος Δ.Σ., Equal Society – Κοινωνία Ίσων Ευκαιριών
11: Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες | Ιωάννης Χ. Σαριδάκης, υπεύθυνος Τομέα Τυποποίησης, Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης (ΕΛΟΤ)
12: Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή | Κατερίνα Περίσση, προϊστάμενος Τμήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης ΟΤΕ
13: Δράση για το Κλίμα | Φρατζέσκα Σιδερή, Communication & Marketing Manager ICAP
15: Ζωή στη Στεριά | Χριστόφορος Μητρομάρας, γενικός έφορος Ελλήνων Προσκόπων, Σώμα Ελλήνων Προσκόπων
16: Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Ισχυροί Θεσμοί |Αντιγόνη Λυμπεράκη, γενική διευθύντρια, Solidarity Now
17: Συνεργασία για τους Στόχους | Μαρία Πολύζου, πρέσβειρα του Μαραθωνίου Δρόμου, προπονήτρια της MARATHON TEAM GREECE by Maria Polyzou
Η Ατζέντα 2030 και το εθνικό πλαίσιο εφαρμογής
Για την ευρωπαϊκή ατζέντα σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης μίλησε ο κ. Γιώργος Μαρκοπουλιώτης, επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα. «Χρειάζονται πρόσθετες επενδύσεις 180 δισ. ευρώ ετησίως για την επίτευξη των στόχων της Ε.Ε. για το 2030, μεταξύ των οποίων είναι και η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40%», τόνισε.
Για την ελληνική ατζέντα μίλησε ο Νίκος Τράντας, προϊστάμενος Γραφείου Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων στη Γενική Γραμματεία της κυβέρνησης, σύμφωνα με τον οποίο το εθνικό σχέδιο έχει ολοκληρωθεί και σύντομα θα πάει στο εθνικό τυπογραφείο.
Οι εθνικές προτεραιότητες πιο συγκεκριμένα είναι:
1. Προώθηση βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης (ΣΒΑ 8, 9).
2. Προαγωγή αξιοπρεπούς εργασίας για όλους (ΣΒΑ 8).
3. Αντιμετώπιση της φτώχειας και ποιοτικές υπηρεσίες υγείας (ΣΒΑ 1, 2, 3).
4. Εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους (ΣΒΑ 10, 5).
5. Προώθηση μιας υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης (ΣΒΑ 4).
6. Ενίσχυση της ορθολογικής διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου (ΣΒΑ 6, 7, 11, 12, 13, 14, 15)
7. Οικοδόμηση αξιόπιστων και διάφανων θεσμών (ΣΒΑ 16, 17)
8. Ενίσχυση ανοιχτών, δημοκρατικών διαδικασιών (ΣΒΑ 16, 17)
Ας σημειωθεί ότι τις δράσεις της νεοσύστατης Γενικής Γραμματείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, ως μια καλή πρακτική του δημόσιου τομέα, παρουσίασε ο κ. Κώστας Χρήστου, γενικός γραμματέας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς του υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Επίσης, τον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης εν όψει αλλαγής του θεσμικού πλαισίου -και σε μια εποχή που ο ΟΗΕ μετατοπίζει την πολιτική από το κράτος στις πόλεις- ανέδειξε ο κ. Αναστάσιος Γαϊτάνης, γραμματέας Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Νέας Δημοκρατίας, ειδικός λειτουργικός επιστήμονας Β’ βαθμίδας. Όπως τόνισε, το 40% του ελληνικού ΑΕΠ παράγεται στην Αττική κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει, με τη συμβολή των Περιφερειών στην ανάταξη της εθνικής οικονομίας.
