Κατά τις λίγες εβδομάδες του ως Αντιπρόεδρος, ο Χάρι Τρούμαν μόλις και μετά βίας είδε τον Πρόεδρο Φράνκλιν Ρούσβελτ και δεν έλαβε καμία ενημέρωση για την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας ή την πληθώρα των προβλημάτων στις σχέσεις με τη Σοβιετική Ρωσία.
Ξαφνικά κλήθηκε να διαχειριστεί αυτά και ένα σωρό άλλες δυσκολίες εν καιρώ πολέμου, στις 12 Απριλίου 1945, έγινε ο 33ος Πρόεδρος της Αμερικής. Είπε στους δημοσιογράφους: «Ένιωσα ότι το φεγγάρι, τα αστέρια και όλοι οι πλανήτες είχαν πέσει πάνω μου».
Από τα χωράφια στον πόλεμο και την πολιτική
Ο Τρούμαν γεννήθηκε στο Λαμάρ του Μιζούρι σαν σήμερα, 8 Μαΐου 1884. Έγινε αγρότης, ενώ όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος πήγε στη Γαλλία και πολέμησε ως λοχαγός στο Πυροβολικό.
Επιστρέφοντας, παντρεύτηκε την Ελίζαμπεθ Βιρτζίνια Γουάλας και άνοιξε ένα κατάστημα ψιλικών στο Κάνσας Σίτι. Αλλά τον γοήτευε πάντα η πολιτική.
Η Μεγάλη Ύφεση
Έγινε έτσι μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος και το 1922 εξελέγη στην έδρα του δικαστή στην κομητεία του Τζάκσον (ήταν διοικητική θέση με την οποία άρχισε την πολιτική του καριέρα). Δώδεκα χρόνια αργότερα εξελέγη στη Γερουσία.
Στα τελευταία χρόνια της θητείας του ως δικαστή και τα πρώτα ως γερουσιαστή οι ΗΠΑ ήρθαν αντιμέτωπες με τη Μεγάλη Ύφεση, όπως συνηθίζουμε να αποδίδουμε στα ελληνικά τον όρο Great Depression. Τότε ήταν λοιπόν που είχε πει την περιβόητη φράση: «Ύφεση (recession) είναι όταν χάνει τη δουλειά του ο γείτονας. Όταν τη χάνεις εσύ είναι…κατάθλιψη (depression)».
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν επικεφαλής της διερευνητικής επιτροπής του πολέμου της Γερουσίας, ελέγχοντας τη σπατάλη και τη διαφθορά και πιστώνεται την εξοικονόμηση έως και 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι
Ως Πρόεδρος, ο Τρούμαν πήρε μερικές από τις πιο κρίσιμες αποφάσεις στην ιστορία. Ο πόλεμος κατά της Ιαπωνίας είχε φτάσει στο τελικό του στάδιο. Μια επείγουσα έκκληση προς την Ιαπωνία να παραδοθεί απορρίφθηκε. Ο Τρούμαν, μετά από διαβουλεύσεις με τους συμβούλους του, διέταξε να ρίξουν ατομικές βόμβες σε πόλεις αφιερωμένες σε πολεμικές εργασίες. Στο στόχαστρο μπήκαν η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, σε μία από τις πιο ζοφερές σελίδες στην παγκόσμια ιστορία.
Τον Ιούνιο του 1945 ο Τρούμαν έγινε μάρτυρας της υπογραφής του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που ελπίζουμε ότι ιδρύθηκε για τη διατήρηση της ειρήνης.
Το Fair Deal
Στην οικονομική πολιτική, αρχικά είχε ακολουθήσει τις πολιτικές του προκατόχου του, αλλά σύντομα ανέπτυξε τη δική του. Παρουσίασε στο Κογκρέσο ένα πρόγραμμα 21 σημείων, προτείνοντας την επέκταση της Κοινωνικής Ασφάλισης, ένα πρόγραμμα πλήρους απασχόλησης, έναν μόνιμο νόμο περί δίκαιων πρακτικών απασχόλησης και τη δημόσια στέγαση και την εκκαθάριση των παραγκουπόλεων. Το πρόγραμμα έμεινε στην ιστορία ως το Fair Deal.
Κίνδυνοι και κρίσεις σημάδεψαν την παγκόσμια σκηνή καθώς ο Τρούμαν έκανε επιτυχή εκστρατεία το 1948. Στις εξωτερικές υποθέσεις παρείχε ήδη την πιο αποτελεσματική ηγεσία του.
Το Δόγμα Τρούμαν
Το 1947 καθώς υπήρχε κίνδυνος Τουρκία και Ελλάδα να περάσουν στην επιρροή της Σοβιετικής Ένωσης, ζήτησε από το Κογκρέσο να βοηθήσει τις δύο χώρες, χαράσσοντας το πρόγραμμα που φέρει το όνομά του – το Δόγμα Τρούμαν. Το Σχέδιο Μάρσαλ, που πήρε το όνομά του από τον Υπουργό Εξωτερικών του, προκάλεσε θεαματική οικονομική ανάκαμψη στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Δυτική Ευρώπη.
Όταν οι Ρώσοι απέκλεισαν τους δυτικούς τομείς του Βερολίνου το 1948, ο Τρούμαν δημιούργησε μια τεράστια αερομεταφορά για να τροφοδοτήσει τους Βερολινέζους μέχρι να υποχωρήσουν. Εν τω μεταξύ, διαπραγματευόταν μια στρατιωτική συμμαχία για την προστασία των δυτικών εθνών, τον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, που ιδρύθηκε το 1949.
