«Οι εκπρόσωποι της μπουρζουαζίας, που έχουν διεισδύσει στο Κόμμα, στην κυβέρνηση, στο στρατό και σε διάφορους πολιτιστικούς τομείς είναι μια ομάδα αντεπαναστατών ρεβιζιονιστών. Μόλις ωριμάσουν οι συνθήκες, θα καταλάβουν την εξουσία και θα μετατρέψουν την προλεταριακή δικτατορία σε αστική δικτατορία. Κάποιους εξ αυτών τους έχουμε ήδη εντοπίσει, άλλους όχι. Άλλοι, για παράδειγμα, που είναι σαν τον Χρουστσόφ, ξακολουθούν να απολαμβάνουν την εμπιστοσύνη μας, εκπαιδεύονται ως διάδοχοί μας και μπορούν να βρεθούν αυτή τη στιγμή ανάμεσά μας, κοιμούνται στο πλευρό μας».
Το απόσπασμα αυτό περιλαμβάνεται στην περιβόητη «Ειδοποίηση», με την οποία ο Μάο Τσετούνγκ κήρυξε ουσιαστικά τη διαβόητη «Πολιτιστική Επανάσταση». Το ημερολόγιο έγραφε 16 Μαΐου 1966.
Με την Ειδοποίηση της 16ης Μαΐου άνοιξε μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους στη σύγχρονη κινεζική ιστορία.
Η Πολιτιστική Επανάσταση για τον «εξαγνισμό» του κόμματος και της κοινωνίας
Η Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση ήταν μια δεκαετής περίοδος πολιτικού και κοινωνικού χάους που προκλήθηκε από την προσπάθεια του Μάο Τσε Τουνγκ να χρησιμοποιήσει τις κινεζικές μάζες για να ανακτήσει και να θωρακίσει τον έλεγχο του Κομμουνιστικού Κόμματος.
«Η συγκλονιστική πολυπλοκότητά της και η σχεδόν ανεξιχνίαστη βαρβαρότητά της ήταν τέτοια που μέχρι σήμερα οι ιστορικοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν όλα όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της περιόδου», σχολίαζε σε σχετικό άρθρο του ο Gaurdian.
O Μάο ήταν αποφασισμένος για μία «επανάσταση» με στόχο την καταστροφή των εχθρών που είχαν «μολύνει» το κόμμα και τον «εξαγνισμό» του.
Όταν ξεκίνησε η μαζική κινητοποίηση, οι κομματικές εφημερίδες την απεικόνισαν ως έναν αγώνα που θα έδινε νέα ζωή στη σοσιαλιστική υπόθεση. «Όπως ο κόκκινος ήλιος ανατέλλει στην ανατολή, η άνευ προηγουμένου Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση φωτίζει τη γη με τις λαμπρές ακτίνες της», έγραφε άρθρο της εποχής.
Οι Ερυθροφουροί και 10 χρόνια πείνας και οπισθοδρόμησης
Στην πραγματικότητα, η Πολιτιστική Επανάσταση κατέστρεψε την οικονομία, κατέστρεψε εκατομμύρια ζωές και ώθησε την Κίνα σε 10 χρόνια αναταραχής, αιματοχυσίας, πείνας και στασιμότητας.
Σχολεία και πανεπιστήμια έκλεισαν και εκκλησίες, βιβλιοθήκες, καταστήματα και κατοικίες λεηλατήθηκαν ή καταστράφηκαν καθώς ξεκίνησε η επίθεση στις «φεουδαρχικές» παραδόσεις. Συμμορίες εφήβων, οι λεγόμενοι Ερυθροφουροί, με κόκκινα περιβραχιόνια και το Κόκκινο Βιβλίο ανά χείρας, τριγυρνούσαν στους δρόμους των μεγάλων πόλεων και στρέφονταν εναντίον εκείνων με «αστικά» ρούχα ή αντιδραστικά κουρέματα. Οι «ιμπεριαλιστικές» πινακίδες των δρόμων γκρεμίστηκαν.
Στελέχη του κόμματος, δάσκαλοι και διανοούμενοι βρέθηκαν επίσης στο στόχαστρο: ταπεινώθηκαν δημοσίως, ξυλοκοπήθηκαν και σε ορισμένες περιπτώσεις δολοφονήθηκαν ή οδηγήθηκαν στην αυτοκτονία. Σχεδόν 1.800 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Πεκίνο μόνο τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1966.
«Ο στόχος μας είναι να παλέψουμε και να συντρίψουμε εκείνα τα πρόσωπα που έχουν εξουσία που παίρνουν τον καπιταλιστικό δρόμο… έτσι ώστε να διευκολύνουμε την εδραίωση και την ανάπτυξη του σοσιαλιστικού συστήματος», ανέφερε μια πρώτη οδηγία από τον ηλικιωμένο ηγέτη, που έχοντας δει την εξουσία του να φθείρεται αισθητά πό τον καταστροφικό μεγάλο λιμό της δεκαετίας του 1950, ήθελε να εξαφανίσει εχθρούς, πραγματικούς ή φανταστικούς.
Από τη βία των Ερυθροφρουρών στον εικονικό εμφύλιο
Μετά την αρχική έκρηξη του «κόκκινου τρόμου» των φοιτητών, το χάος εξαπλώθηκε γρήγορα. Οι εργαζόμενοι συμμετείχαν στη μάχη και η Κίνα βυθίστηκε σε αυτό που οι ιστορικοί περιγράφουν ως μια κατάσταση εικονικού εμφυλίου πολέμου, με αντίπαλες φατρίες να μάχονται σε πόλεις σε όλη τη χώρα.
Ύστερα από μία δεκαετία βίας, οι ηγέτες της Κίνας παραδέχθηκαν ότι η Πολιτιστική Επανάσταση δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια καταστροφή, που έφερε «σοβαρή αταξία, ζημιά και οπισθοδρόμηση».
Ένας επίσημος κομματικός απολογισμός την περιέγραψε ως «τη σοβαρότερη οπισθοδρόμηση που υπέστησαν το κόμμα, η χώρα και ο λαός από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας» το 1949.
